رنگ ها اثرات متفاوتی بر عملکرد ذهنی و حتی سلامت روانی افراد دارند. این به ویژه برای یادگیری کودکان و پرورش خلاقیت در آنها بسیار اهمیت دارد. کارشناسان معتقدند که استفاده از رنگ های شاد و پر انرژی می تواند یادگیری مفاهیم در مدارس را، به ویژه در دوره پیش دبستانی، بسیار آسان تر سازد. استفاده نادرست از رنگ ها گاهی اثرات منفی بر روحیه کودکان خواهد داشت. رنگ ها در آموزش باید الهام بخش باشند، موجب آرامش خاطر شوند و بتوانند انگیزه و خلاقیت کودکان را تحریک کنند.
تأثیر رنگ ها بر کودکان یکی از زیر شاخه های روانشناسی رنگ ها است و نقش مهمی در عملکرد مغزی، سلامت روان و کمک به یادگیری مفاهیم درسی در دانش آموزان ایفا می کند. کودکان نسبت به رنگ های شاد و زیبا، بیشتر جذب می شوند، پس اگر موضوعات درسی با وسایل کمک آموزشی رنگارنگ، ادغام شود، اثربخشی بهتری خواهد داشت. چه بسا که ما شاهد آن بوده ایم که اسباب بازی های رنگی، خیلی بیشتر مورد توجه بچه ها قرار می گیرند.
با این مقدمه، می توان به آسانی حدس زد که اگر محیط مهد کودک یا مدارس با تزئینات رنگارنگ، زیباتر شوند، چقدر اثر مثبت و قابل توجهی در یادگیری دانش آموزان خواهد داشت. تمامی وسایل و لوازمی که در مهدهای کودک استفاده می شوند، از رنگ های شاد انتخاب شده اند تا توجه کودکان را جلب کنند و محیطی پر انرژی را برای آنها به وجود بیاورند.
هر کدام از انواع رنگ ها تأثیر مجزایی بر روان و سلامت عملکرد مغز کودکان دارد. ما در این مطلب به طور مختصر و مفید درباره این مسئله صحبت می کنیم. مهم ترین نکته این است که با انتخاب رنگ در آموزش مفاهیم به کودکان، خلاقیت و تمرکز آنها را بهتر توسعه می دهید.
رنگ ها چطور بر یادگیری کودکان تأثیر می گذارند؟
رنگ های شاد، عملکرد مغز را بهبود می دهند. وقتی در یک محیط ساده که با رنگ های روشن و یکنواخت آراسته شده است، به کودکان آموزش می دهید، احتمال اینکه آنها توجه و تمرکز خود را از دست بدهند، بسیار بیشتر است؛ اما اگر اطراف بچه ها با رنگ های متنوع آراسته شده باشد، این انرژی به کودکان منتقل می شود و این می تواند توجه آنها را به موضوع آموزشی جلب کند.
مسئله مهم دیگر این است که کودکان نسبت به بزرگسالان، از رنگ ها بیشتر تأثیر می پذیرند. رنگ های مختلف می توانند اثرات متنوعی بر عملکرد ذهنی و نحوه یادگیری کودکان داشته باشند. قطعاً رنگ های آرامش دهنده می توانند همین حس را به مغز کودک منتقل کنند؛ پس اضطراب و استرس را از آنها دور می سازند. یک مثال خوب برای این گزینه، رنگ های آبی، نارنجی، سبز و صورتی است.
رنگ های بسیار بی جان، مانند خاکستری، نقره ای، سایه های تیره و نظایر اینها، که به نوعی حالت کدر بودن را نشان می دهند، هرگز برای کودکان توصیه نشده اند. این رنگ ها می توانند حس و حال خستگی، استرس، نگرانی، نا امیدی را در ذهن کودک به وجود بیاورند و اثرات منفی روی آموزش آنها داشته باشند.
اگر مربی مهد کودک هستید، یا در دوره پیش دبستانی تدریس می کنید، همیشه یادتان باشد که استفاده از رنگ های جذاب و زیبا و پرانرژی، اثرات مثبتی بر عملکرد ذهنی کودکان خواهد داشت و این می تواند روند یاددهی-یادگیری را برای آنها سریع تر سازد. وقتی با وسایل کمک آموزشی رنگی، کتاب های مختلف نقاشی و یا ابزارهای بازی رنگی به کودکان آموزش می دهید، این مفاهیم خیلی بهتر در ذهنشان ماندگار می شود.
رنگ های نامناسب برای آموزش به کودکان
به خاطر اثرات منفی که بر روحیه و عملکرد ذهنی کودکان دارند، استفاده از رنگ هایی با بار منفی برای آموزش دادن، تقریباً ممنوع است. به این ترتیب، بهتر است از رنگ های قهوه ای تیره یا روشن، سیاه، خاکستری، سفید یک دست، سبز تیره، سرمه ای برای این اهداف استفاده نشود. هر کدام از این رنگ ها به تنهایی می توانند تمرکز و خلاقیت ذهن کودک را از بین ببرند.
بهترین رنگ ها برای محیط آموزشی کودکان
بهترین رنگ ها برای محیط آموزشی کودکان، آنهایی هستند که اثرات مثبت بر عملکرد مغزی و سلامت روانی بچه ها دارند. به این ترتیب، رنگ آبی با ویژگی آرامش بخش، رنگ سبز و نارنجی و زرد با ویژگی پرانرژی بودن و رنگ های بنفش و صورتی با ویژگی سرزندگی و شادابی، برای استفاده در محیط های آموزشی کودکان پیشنهاد می شوند.
استفاده از انواع رنگ های فوق در اتاق بازی، اتاق آموزشی مهد کودک یا پارک های خلاقیت می تواند توجه و تمرکز ذهن کودکان را تحریک کند. ثابت شده است که در سن ۲ تا ۶ سالگی، رنگ ها بیشترین تأثیر را بر روی روند آموزشی به کودکان دارند. گاهی رنگ ها به قدری تشویق کننده هستند که به بچه این انگیزه را می دهد تا کارهایی را انجام دهند، مسئولیت هایی را بپذیرند و رفتارهای درست و مهارت های لازم را بیاموزند.
انواع رنگ ها چه مفهومی دارند؟
- رنگ قرمز، تند و تحریک آمیز است. اگر به تنهایی برای آموزش کودکان به کار برود می تواند اثر منفی داشته باشد. از قرمز می توانید در کنار سفید یا صورتی به صورت مکمل استفاده کنید تا زیباتر به نظر برسد.
- رنگ زرد، نشاط و انرژی و شادابی را منتقل می کند. از این رنگ می توانید در کنار نارنجی برای جلب توجه کودکان به سمت یک موضوع آموزشی استفاده کنید.
- رنگ آبی، آرامش دهنده و خاطره انگیز است. آبی می تواند استرس را کاهش دهد. از رنگ آبی با رنگ های سفید و نقره ای استفاده کنید تا به صورت مکمل، فضای آرام تری را به وجود بیاورند.
- رنگ سبز، طراوت و سرزندگی را تداعی می کند. وقتی کودکان با رنگ سبز روبرو می شوند، ذهن آنها به سمت آرامش گرایش می یابد و بهتر درباره موضوعات و مفاهیم، تمرکز پیدا می کنند.
- رنگ نارنجی هم مانند رنگ زرد، نمادی از انرژی است اما اثرات آن ملایم تر است. می توانید نارنجی را با زرد و قرمز روشن تلفیق کنید و برای آموزش دادن به کودکان به کار ببرید.
- صورتی، رنگ مورد علاقه دختر بچه ها است. صورتی می تواند آرامش دهنده باشد. از این رنگ در کنار آبی روشن و سبز روشن می توانید برای القای حس خوب و آرامش دهنده برای محیط کودکانه استفاده کنید.
جمع بندی
رنگ ها تأثیرات متفاوتی بر حافظه کودکان و بهبود روند آموزشی دارند. رنگ های شاد و پرانرژی از جمله آبی، نارنجی، زرد، صورتی و سبز، بهترین رنگ برای جلب توجه و افزایش تمرکز و خلاقیت کودکان به شمار می روند. در مقابل، رنگ های تیره تر مانند قهوه ای یا سیاه و یا سرمه ای، حس منفی و خستگی را القا می کنند و تمرکز کودکان را از بین می برند.
اگر می خواهید آموزش های جذاب، همراه با بازی و شادی را به کودکان ارائه بدهید، تنوع رنگ ها می تواند به شما کمک کند.