واحد آموزش اضطراب جدایی در دانش آموزان، یکی از رفتارهایی است که اکثر دانش آموزان پس از ورود به مدرسه آن را بروز می دهند و گاهی این رفتارها منجر به احساس ترس و نگرانی بیش از حد می شود که باید به آن رسیدگی کرد. با برخی راهکارهای جدید و مؤثر، والدین می توانند دانش آموزان خود را برای ورود به مدرسه و تجربه های لذت بخش آماده سازند.
بسیاری از کودکان هنگام ورود به مدرسه از ترس و اضطراب جدایی رنج می برند. برخی تحقیقات نشان می دهد که ماه های طولانی قرنطینه در خانه ناشی از یک بیماری همه گیر و تحصیل از راه دور، این مشکل را برای برخی از دانش آموزان بدتر هم کرده است. بر اساس مطالعه ای که در سال ۲۰۲۲ انجام شد، ۴ تا ۷ درصد از کودکان بین ۷ تا ۱۱ سال، و ۱.۶ درصد از نوجوانان از اختلال اضطراب جدایی رنج می برند.
اضطراب جدایی در دانش آموزان می تواند به یک اختلال روانی تمام عیار تبدیل شود؛ زمانی که «فرد در هنگام جدا شدن از نزدیکترین فردی که به او وابسته است، حس اضطراب، ترس، پریشانی بیش از حد را تجربه می کند، این شرایط تشدید می گردد. این افراد نزدیک اغلب شامل والدین، پدربزرگ و مادربزرگ یا خواهر و برادر می شوند. این نتایج بر اساس تحقیقات Malgorzata Dabkowska، محققی از دانشگاه نیکلاس کوپرنیک در لهستان، و Agnieszka Dabkowska-Mika از دانشگاه پزشکی اینسبروک در اتریش حاصل شده اند.
طبق گفته آکادمی اطفال آمریکا، اضطراب جدایی در دانش آموزان که به تازگی وارد یک مهد کودک می شوند و البته برای بچه های کوچک تر، یک پاسخ طبیعی تلقی می شود، اما اگر در کودکان سنین بالاتر ادامه یابد، می تواند مانع از ارتباط کودک با موقعیت های جدید، مانند رفتن به مدرسه یا بازی با دوستان شود.
فکر جدایی از خانه و دوستان و والدین می تواند منجر به عصبانیت، امتناع از رفتن به مدرسه، ترس از تنها ماندن و علائم فیزیکی مانند سردرد و معده درد در دانش آموزان شود. این علائم به ویژه برای بچه های مهد کودک یا دوره پیش دبستانی، بیشتر از سایر دانش آموزان بروز می کنند.
تأثیر کووید ۱۹ بر دانش‌آموزان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که قرنطینه طولانی مدت به خاطر همه گیری ویروس کرونا، ممکن است در بازگشت دانش‌آموزان به محیط آموزش حضوری با مشکل مواجه شود.
به گفته محققان، این بیماری همه‌گیر تأثیر زیادی بر سلامت روان در سراسر جهان داشته است. این تأثیرات تا حدی بوده که حتی افراد جامعه، نوعی استرس عاطفی، وحشت، اجتناب از جامعه، و انواع مختلف ترس از جمله اضطراب اجتماعی و ترس از مرگ یا منزوی شدن را به نوعی تجربه کرده اند. اضطراب جدایی در دانش آموزان هم یکی از این موارد در این گروه سنی محسوب می شود.
این تحقیق نشان داده که استرس ناشی از بیماری همه گیر، همچنین توانایی والدین برای حمایت عاطفی از فرزندشان را کاهش می دهد. این عامل باعث تشدید اضطراب جدایی فرزندشان می شود، زیرا احتمال اینکه احساس کمبود امنیت کنند، بسیار بیشتر خواهد شد.
محققان بیان کرده اند: «در طول همه‌گیری کرونا، کودکان مبتلا به اضطراب جدایی که از رفتن به مدرسه امتناع می‌کنند در ابتدا ممکن است احساس بهتری داشته باشند، اما وقتی دوران قرنطینه کرونا تمام شود، رفتار دوری گزینی از مدرسه می‌تواند بدتر شود؛ در این شرایط، دانش آموزان از بازگشت به مدرسه خودداری می کنند!!
مطالعه دیگری توسط محققان دانشکده روانشناسی و دانشکده پزشکی دانشگاه کاردیف در بریتانیا نشان داد که ترس دانش‌آموزان از قرار گرفتن در معرض ویروس، در محیط مدرسه، اغلب توسط والدین تقویت می‌شود، این خود، عاملی است که باعث می‌شود دانش‌آموزان در مورد بازگشت به مدرسه، بیشتر احساس اضطراب داشته باشند.
قرار گرفتن کودکان در معرض صحبت های والدین و آنچه در رسانه ها منتشر می شود، و منابع خبری در مورد خطرات بیماری و مرگ، باعث شده که آنها در مورد بیمار شدن ویا مرگ، بیشتر نگران شوند و شاید حتی باعث ایجاد وحشت در آنها شود.
معلمان و والدین می توانند به کاهش ترس کودکان در مورد جدایی از عزیزانشان برای بازگشت به مدرسه کمک کنند. این یک موضوع مهم است و هم والدین و هم معلمان در آن دخیل هستند. در ادامه این بحث می خواهیم به برخی از راهبردهای مقابله ای برای مواجه شدن با اضطراب جدایی در دانش آموزان صحبت کنیم.
۴ روشی که برای کاهش اضطراب جدایی در دانش آموزان بسیار مفید است
راهکار اول: برای دانش آموزان، یک روال عادی ایجاد کنید
حس داشتن یک برنامه متداول روزانه در طول ساعات مدرسه را در دانش آموز تلقین کنید تا بدانند وقتی با محیط جدید خود سازگار می‌شوند، چه انتظاری باید از این وضعیت داشته باشند.
برخی از راه‌هایی که کارشناسان پیشنهاد می‌کنند استفاده از یک جدول زمانی تصویری برای دانش‌آموزان است. این برنامه می تواند شامل انجام یک روال احوالپرسی با دانش‌آموزان کوچک‌تر باشد؛ مانند لبخند زدن و دست دادن با آنها هنگام ورود به کلاس هنگام صبح؛ و یا خداحافظی والدین درب منزل. این برنامه هم به والدین کمک می کند و هم می‌تواند در ایجاد حس اعتماد دانش آموز به معلم مؤثر واقع شود.
راهکار دوم: علت اضطراب جدایی در دانش آموزان بزرگ تر را تشخیص دهید
دانش آموزان بزرگتر ممکن است دلایل مختلفی برای اضطراب جدایی داشته باشند. طبق مقاله‌ای از Stanford Medicine Children’s Health، نوجوانان ممکن است به دلایل متفاوتی نسبت به همسالان کوچک‌تر خود اضطراب های اجتماعی داشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است ترس شان این باشد که همسالانشان آنها را نپذیرند.
باربارا بنتلی، دانشیار بالینی رشد و رفتار اطفال می‌گوید: «رفتارهای مخالف یا شکایت دانش‌آموزان مبنی بر اینکه مدرسه «خسته‌کننده» است، ممکن است ناشی از اضطراب‌های زمینه ای باشد. در این مورد، او به بزرگسالان این کودکان پیشنهاد می کند که با دانش‌آموز، گفتگوهای صادقانه داشته باشند، تجربه عاطفی درونی آنها را تصدیق کنند و در عین حال به توانایی دانش‌آموزان بزرگتر در مقابله با چالش‌ها، اعتماد داشته باشند.
راهکار سوم: رویدادها می تواند به دانش آموزان کمک کند تا به محیط مدرسه عادت کنند
بر اساس گزارش Stanford Medicine Children’s Heath، برای دانش‌آموزان دوره راهنمایی یا دانش‌آموزان در دبیرستان یا کالج، فعالیت‌های جهت گیری، به طور مثال، تورهای دانشگاه می‌تواند به آرام کردن اضطراب ها، مدیریت انتظارات و پیدا کردن دوستان جدید کمک کند.
راهکار چهارم: منابع حرفه ای بهداشت روان می تواند کمک کننده باشد
کارشناسانی که مشکوک هستند یک دانش آموز ممکن است از اختلال اضطراب جدایی رنج ببرد، می توانند با والدین دانش آموزان ارتباط برقرار کنند و آنها را به سمت کمک گرفتن از افراد حرفه ای، کسانی مانند یک درمانگر یا مشاور مدرسه معرفی هدایت نمایند.
متخصصان پزشکی و سلامت روان می توانند خانواده ها را در مورد سایر راهکارها برای مدیریت اضطراب جدایی در دانش آموزان، از جمله درمان شناختی – رفتاری، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب، و مداخلات بهداشت روانی مبتنی بر مدرسه، راهنمایی کنند.
جمع بندی
اضطراب جدایی در دانش آموزان یک نشانه جدی است و اگر به موقع به آن نپردازید، دردسرساز می شود. هر دانش آموز به تناسب سن و دوره مدرسه خود از بسیاری از احساسات و نگرانی ها عبور می کند. یکی از این موارد، استرس داشتن برای ورود به مدرسه و جدایی از خانواده است. راهکارهایی که در فوق ارائه دادیم برای حل این مشکل، مفید هستند. معلمان و والدین هر دو باید در کنار همدیگر عمل کنند تا این اضطراب و نگرانی به روش های ساده کاهش یابد و برطرف گردد.
