واحد آموزش اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک وضعیت پیچیده در سلامت روان است که در آن، افراد اغلب با تصوراتی از خود، نوسانات خلقی، کنترل تکانه ها، ترس شدید از رها شدن، و احساس کم ارزشی دست و پنجه نرم می کنند. BPD ممکن است باعث شود افراد در کنترل واکنش های عاطفی خود به موقعیت های خاص مشکل داشته باشند. این اختلال می تواند منجر به بروز برخی دیگر از رفتارهای ناسالم در کودکان و نوجوانان شود؛ از جمله، افسردگی، اختلالات غذا خوردن و خوابیدن. برخی راهکارها وجود دارد که می توان با تکیه بر آنها به این دسته از افراد کمک کرد. موضوع صحبت ما نیز بررسی همین نوع اختلال است.
اختلال شخصیت مرزی، Borderline personality disorder، (BPD) یک اختلال شایع در سلامت روان است اما قابل درمان نیز هست. این اختلال می تواند بر افکار، عواطف و رفتار کودکان و نوجوانان تأثیر بگذارد و تحمل آنها را در همه زمینه‌های زندگی دشوارتر سازد.
همه ما دنیا را با دیدگاه متفاوتی می‌بینیم، اما فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است، دیدگاه غیرطبیعی نسبت به خود و محیط اطراف خود دارد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، احساسات شدید و غیرقابل کنترلی را دارند که می تواند آنها را بسیار مضطرب و عصبانی کند. این دسته از افراد در روابط خود مشکل دارند و به سختی می توانند احساس راحتی داشته باشند. آنها ممکن است رفتار بسیار تکانشی بروز دهند و به نظر می رسد که زندگی پر هرج و مرج دارند.
درک اختلال شخصیت مرزی کودکان و نوجوانان، برای افراد دیگر دشوار است. این شرایط می تواند برای فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی و اطرافیانش، ناراحت کننده باشد. این اختلال فقط به کودکان یا نوجوانان محدود نمی شود؛ آمار نشان می دهد که درصد قابل توجهی از بزرگسالان نیز به اختلال شخصیت مرزی دچار هستند.
علائم اختلال شخصیت مرزی در کودکان و نوجوانان چیست؟
علائم یا ویژگی های مختلف برای اختلال شخصیت مرزی در کودکان، نوجوانان یا بزرگسالان وجود دارد که عبارتند از:
- احساس خالی بودن از درون – احساس پوچی
- عزت نفس پایین
- احساسات و عواطف قوی و سختگیری
- نوسانات خلقی شدید؛ از جمله طغیان اضطراب، خشم و افسردگی
- بروز روابط خشن، سخت و غیر صمیمی با دوستان، خانواده و عزیزان
- تمایل به بی ارزش کردن دیگران
- ترس از تنها ماندن و تلاش های سخت برای دوری از رها شدن
- تصویر مبهم یا احساس ناپایدار از هویت خود
- احساس غفلت، تنهایی، درک نادرست، پوچی مزمن یا بی حوصلگی
- احساس نفرت از خود
- خودآزاری
- داشتن افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی
- رفتارهای تکانشی و پرخطر، مانند رابطه جنسی، مصرف مواد مخدر، بیش از حد غذا خوردن و …
- مشکل داشتن در سازش با دیگران
- افکار پارانوئید در کنترل استرس
چه چیزی باعث اختلال شخصیت مرزی در کودکان و نوجوانان می شود؟
مانند بسیاری از اختلالات سلامت روان، علل اختلال شخصیت مرزی به طور کامل، شناخته نشده است. یکی از دلایل می تواند عوامل ژنتیکی باشد؛ عامل دیگر، تجربیات سخت و تلخ در دوران کودکی است. اگر والدین زمینه بیماری روانی داشته باشند، از نوعی بی توجهی یا اختلال در زندگی خود رنج ببرند، این موارد نیز می تواند زمینه بروز اختلال شخصیت مرزی در کودکان و نوجوانان نسل جدید باشد. البته این صحبت ها به این معنا نیست که همه این افراد به این اختلال دچار می شوند؛ هر بیماری یا اختلال، به زمینه سازی قبلی نیاز دارد.
در برخی افراد، یک رویداد استرس زا یا قطع رابطه ممکن است با ایجاد اختلال شخصیت مرزی همراه باشد. در طول مواجهه با استرس، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، علائم استرس پس از یک سانحه، مانند مرور آن اتفاق وحشتناک، کابوس، احساس غیر واقعی بودن و حملات عصبی را تجربه می کنند.
گاهی اوقات تجربیات منفی از گذشته، به صورت صداها یا خودگویی های تنبیه کننده، به سمت ذهن فرد بازمی گردند، به طوری که فرد احساس می کند واقعی هستند، و نادیده گرفتن آنها دشوار است.
چطور اختلال شخصیت مرزی در کودکان و نوجوانان را تشخیص بدهیم؟
اگر فکر می کنید فرزندتان یا کسی که می شناسید علائم اختلال شخصیت مرزی را دارد، اولین قدم این است که برای مراجعه به پزشک اقدام نمایید. ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا این اختلال تشخیص داده شود. معمولاً پزشکان، یک ارزیابی کامل از سلامت روان، علائم فعلی، بررسی سابقه گذشته مانند اقدام به خودکشی، سابقه پزشکی، روابط و پیشینه خانوادگی مانند “ترومای دوران کودکی” انجام می دهند.
برای تشخیص اختلال شخصیت مرزی در کودکان و نوجوانان، باید حداقل ۵ مورد از موارد زیر را در آن فرد، مشاهده کنید:
- تلاش های دیوانه وار برای جلوگیری از رها شدن – در دنیای واقعی یا خیالی
- روابط شدید و ناپایدار مداوم با افراد دیگر، تلاش برای بی ارزش کردن آنها
- تحریف مداوم تصورات از شخصیت خود یا احساس خود
- بروز حداقل ۲ رفتار تکانشی که نشان از آسیب رسان به خود هستند
- رفتار خودآزاری مداوم، رفتار خودکشی یا تهدید زندگی
- بروز احساسات شدیدی که ساعت ها یا چند روز طول می کشد
- احساس پوچی طولانی مدت و مزمن
- مشکل داشتن در کنترل خشم شدید
- قطع ارتباط با واقعیت یا داشتن افکار پارانوئید
برخی از نوجوانان ممکن است علائم اختلال شخصیت مرزی را نشان دهند، اما برای تشخیص آن باید علائمی داشته باشند که به اندازه کافی مهم باشد، که به طور دائم، در عملکرد روزانه آنها، برای یک سال یا بیشتر، اختلال ایجاد کند. نوجوانانی با علائم اختلال شخصیت مرزی، علائم بسیار شدیدتر و طولانی تری نسبت به یک نوجوان معمولی دارند.
اثرات منفی که اختلال شخصیت مرزی بر کودکان و نوجوانان دارد چیست؟
- این دسته از کودکان یا نوجوانان، رفتارهای پرخطر دارند، چون به دنبال راه هایی هستند که بتوانند با احساس پوچی خود مقابله کنند.
- این دسته از بچه ها رفتارهای آسیب زننده دارند، به خودشان یا دیگران آسیب می رسانند.
- این نوجوانان، افکار خودکشی دارند.
- این افراد، احساس پوچی زیادی دارند و بسیار بی حوصله و افسرده هستند.
- این افراد در سنین بزرگسالی نمی توانند خشم خود را کنترل کنند و رفتارهای پرخاشگرانه و پرخطر دارند.
- این کودکان و نوجوانان دارای اختلالات رفتاری هستند که باعث می شود اعتماد به نفس، عزت نفس و مهارت های ارتباطی آنها به شدت از بین برود.
جمع بندی
کودکان و نوجوانان به توجه و حمایت عاطفی و فیزیکی نیاز دارند. والدین اولین کسانی هستند که می توانند این نیاز را برآورده کنند. در غیر این صورت، محیط زندگی می تواند زمینه ساز بروز برخی رفتارها و اختلالات در کودکان شود، از جمله اختلال شخصیت مرزی، که اگر درمان نشود، به دوران نوجوانی نیز راه پیدا می کند. این دسته از نوجوانان، رفتارهای پرخطر را از خود نشان می دهند که باید به سرعت نسبت به درمان آنها اقدام نمود.
اگر فرزندتان این علائم را نشان می دهد، یا اگر فردی را می شناسید که این مشکل را دارد، در اولین فرصت باید با پزشک یا مشاور روانشناس مشورت کنید.
