واحد آموزش تربیت دانش آموزان خلاق یکی از مهم ترین اهداف آموزش و پرورش است و معلمان سعی می کنند با روش های آموزشی مختلف در دروس متفاوت، این خلاقیت را پرورش دهند. خلاقیت یک مهارت ارزشمند است و راهبردهای رایجی وجود دارد که معلمان می توانند برای کمک به تربیت یک دانش آموز خلاق از آن استفاده کنند. این روش ها بسیار متعدد هستند و خلاقیت خود معلم نیز نقش اساسی در اجرای آن ها ایفا می کند.
اهمیت تربیت دانش آموزان خلاق چیست؟
می توان گفت خلاقیت، دشوارترین مهارت تفکر است که باید به دانش آموزان کمک کنیم تا آن را به دست آورند و همچنین باید این علاقه را در دانش آموزان ایجاد کنیم که به دنبال آن باشند. تربیت دانش آموزان خلاق می تواند در عرصه های مختلف اعم از موسیقی، سرگرمی، فناوری و سایر جنبه های وجودی دانش آموزان نمایان شود.
پرورش خلاقیت دانش آموزان از همان سال های ابتدایی گذراندن تحصیل می تواند آن ها را برای زندگی در آینده، مشتاق تر نماید و همچنین به آن ها کمک می کند تا بهتر با چالش های روبروی خود مقابله کنند.
خلاقیت همیشه با تخیل شروع می شود و تاریخ نشان می دهد که بسیاری از چیزهایی که تصور می کنیم، بعداً واقعاً خلق می شوند. به عنوان مثال، فردی به نام Gene Roddenberry در سال ۱۹۶۶ ارتباطات چرخشی Star Trek را تصور کرد و موتورولا آن ها را در سال ۱۹۹۶ تولید کرد؛ یا به عنوان مثالی دیگر، در اواسط دهه ۱۸۰۰، آگوستا آدا کینگ، زبانی را برای ماشین های محاسباتی تصور کرد که حتی وجود نداشت. اما امروز از او به عنوان بنیان گذار زبان های برنامه نویسی مدرن تجلیل می شود.
زمانی که بنجامین بلوم آنچه را که طبقه بندی حوزه شناختی نامید، شناسایی کرد، سنتز (خلاقیت) را به عنوان یکی از دشوارترین مهارت ها برای تسلط بر آن طبقه بندی نمود. زیرا فرد باید از تمام مهارت های شناختی دیگر در فرآیند خلاقیت خود استفاده کند.
از آنجایی‌که به عقیده بلوم، خلاقیت، بالاترین مرتبه از تفکر است، باید در خط مقدم همه محیط های یادگیری و هدف نهایی باشد. وقتی دانش آموزان آنچه را که تصور می کنند خلق می کنند، می توانند به عنوان دانش آموزی خلاق، تربیت شوند.
در ادامه با ما همراه باشید تا برخی از بهترین روش ها جهت تربیت دانش آموزان خلاق را برای شما عزیزان توضیح دهیم.
روش های تربیت دانش‌آموز خلاق
هنگام طراحی و آموزش مطالب مختلف در کلاس ها، معلمان می توانند برنامه درسی را طوری برنامه ریزی و چارچوب بندی کنند و از ابزارهایی برای این کار کمک بگیرند که به دانش آموزان، گزینه ها و انتخاب های مختلفی می دهد تا آن ها را به خلاقیت بیشتر تشویق کند.
در اینجا می‌خواهیم شما را با چهار روش تربیت دانش آموزان خلاق آشنا کنیم که معلمان موفق برای رشد خلاقیت برای دانش آموزان خود انجام می دهند. این روش ها عبارت اند از:
-
فعالیت های یادگیری را تنظیم کنید که به دانش آموزان امکان می دهد خلاقیت خود را به روش های مرتبط، جالب و ارزشمند کشف کنند.
- مثال قابل درک برای کلاس درس:
برای تربیت دانش آموزان خلاق، به عنوان مثال، به دانش آموزان کلاس چهارم، نمونه ای از سنگ ها را ارائه دهید. آن ها باید با راهنمایی معلم، آزمایش هایی را برای تعیین نوع سنگ هایی که بر اساس تعاریفی که در کتب خود مطالعه کرده اند، ابداع کنند. دانش آموزان، راه های خود را برای تعیین تفاوت در سختی، رنگ و شکل سنگ ها پیدا می کنند و با این روش، خلاقیت آن ها برای درک محیطی بهتر پرورش پیدا می کند.
- مثال دیگر در کلاس:
به عنوان مثالی دیگر، شما می توانید برای یک کلاس مهد کودک، هر هفته یک کتاب مصور جدید ایجاد کنید که از اعضای مختلف همان کلاس تجلیل می کند. هر کتاب پر از صفحاتی است که توسط خود بچه‌ها کشیده شده است. آن ها این آزادی کامل را دارند که آنچه را که دوست دارند و اینکه چگونه آن را درک می کنند از خودشان و دوستانشان، به تصویر بکشند.
-
برای خلاقیت، ارزش قائل شوید و آن را جشن بگیرید و پاداش دهید.
- مثال قابل درک برای کلاس درس:
به عنوان مثال می توانید وقتی دانش‌آموزان کلاس سوم در مورد چندضلعی ها مفاهیم را به خوبی یاد گرفتند، معلم برای اینکه ببیند آیا مفهوم را به خوبی متوجه شده اند یا خیر، آن ها را بیرون می برد و به هر دانش آموز یک گچ می دهد. سپس به هر دانش‌آموز این وظیفه داده می شود که چندین نمونه از چندضلعی‌ها را در خیابان در فضایی مناسب روی آسفالت ترسیم کند.
هنگامی‌که دانش آموزان این کار را انجام دادند، معلم به دانش آموزان می گوید که آن اشکال را به چیزی که دوست دارند تبدیل کنند.
دانش آموزان معمولاً می خواهند بچه گربه‌ها، ربات ها و اژدهاهای مبتنی بر اشکال هندسی که در ذهن خود تصور می کنند را به همه نشان دهند و سپس فرصتی داشته باشند تا به کل کلاس توضیح دهند که چرا این اشکال را رسم کرده اند. این فرایند، علاوه بر تفریح و ایجاد یک پاداش خوب برای دانش آموزان کمک بزرگی به تربیت دانش آموزان خلاق می کند.
-
مهارت های دیگری را که دانش آموزان برای خلاقیت نیاز دارند را به آن ها آموزش دهید.
- مثال قابل درک برای کلاس درس:
فرض کنید دانش آموزان یک کلاس دوم در حال یادگیری مفهوم انجماد هستند. معلم برای شروع یک سؤال می پرسد: «آیا فقط آب یخ می زند؟» سپس دانش آموزان به این موضوع فکر می کنند که چه چیزهای دیگری منجمد می شوند.
برای رشد بهتر و تربیت دانش آموزان خلاق، باید این محدودیت را برایشان تعریف کنید که آن ها برای آزمایش و رسیدن به پاسخ این سوال فقط می توانند از آنچه در آن زمان در کلاس دارند، استفاده کنند.
دانش آموزان، فهرستی از چیزهایی که می‌توانند این آزمایش را در خانه روی آن ها انجام دهند را ارائه می کنند که می توان به آب، آبمیوه، سرکه، چسب، پاک کننده شیشه، خمیر دندان و کاغذ و … اشاره کرد.
برخی از پیشنهاداتی که آن ها می دهند و در حال حاضر جامد هستند، مانند مداد، پاک‌کن و کتاب نباید این آزمایش روی آنها انجام شود (اما به نوعی کاغذ در لیست آزمون باقی می‌ماند).
روز بعد، آن ها در مورد یافته های خود بحث می کنند و در مورد اینکه چرا کاغذ، سفت است و سرکه منجمد نشده است، گفتگوهای جذابی انجام می دهند که منجر به پرورش خلاقیت آن ها می شود.
بحث اولیه در بین دانش آموزان در مورد آنچه ممکن است منجمد شود، مهارت هایی مانند حمایت از ایده های خود و سازش را جهت پرورش خلاقیت تقویت می کند. بحث بعدی استدلال قیاسی و گوش دادن فعال را تشویق می کند.
-
برخی از محدودیت های خلاقیت را حذف کنید و به دانش‌آموزان، فضا و چارچوبی بدهید که در آن بتوانند خلاق باشند.
- مثال قابل درک برای کلاس درس:
به عنوان مثال، دانش آموزان یک کلاس ششم وظیفه دارند نمایشی که نیاز به لباس های مختلف دارد را برای مراسمی خاص تدوین کنند.
برای این کار، دانش‌آموزان باید نمایشنامه ای بنویسند که هر یک از شخصیت های آن ها را در طرحی با لباسی متفاوت بگنجاند و سپس نمایشنامه را ارائه دهند. برای این کار، آن ها باید اجازه داشته باشند تا صفر تا صد نمایش را خودشان انجام دهند. این کار، دانش آموزان را به چالش می کشد و دانش آموزان چالش را دوست دارند و در این مسیر، به خوبی خلاقیت آن ها پرورش پیدا می کند.
سخن آخر
روش های بسیار زیادی برای تربیت دانش آموزان خلاق وجود دارند و تنها مربیان خلاق هستند که به خوبی به این موضوع توجه می کنند. این مربیان معمولاً سعی می کنند به راحتی از روی مفاهیمی که باید تدریس شوند، نگذرند و هر مفهومی را با شیوه ای خاص تدریس می کنند تا هم دانش‌آموز بهتر یاد بگیرد و هم خلاقیتش بیشتر پرورش داده شود؛ و در آینده بتواند به موفقیت های بزرگی در هر زمینه‌ای که به آن علاقه دارد برسد.
ما دراین مقاله تنها چهار مورد از مهم ترین مواردی که مربیان موفق برای تربیت دانش آموزان خلاق از آن ها استفاده می کنند را برایتان شرح دادیم.
