واحد آموزش مشکلات اختلال در فرایند هویت یابی کودکان دبستانی یکی از مهم ترین چالش های دوران آموزش آنلاین است. این اختلال به ویژه در طول شیوع ویروس همه‌گیر کرونا، شدیدتر و حائز اهمیت می باشد.
به طور کلی عوامل بسیار متعددی در هویت یابی کودکان دبستانی نقش دارند. یکی از مؤثرترین این عوامل را می توان وجود همسالان و تعامل با آن ها در طول ساعات آموزشی دانست. متأسفانه در چند سال اخیر به دلیل وجود ویروس همه‌گیر کرونا، کودکان دبستانی ما از وجود همسالان خود در کنارشان در طول ساعات آموزشی محروم بوده اند. همین امر اختلالات و چالش های بسیار زیادی را برای کودکان دبستانی و به خصوص کودکانی که به تازگی دوران تحصیل خود را شروع کرده اند و همچنین خانواده های آن ها به وجود آورده است. یکی از این مشکلات اختلال در فرایند هویت یابی کودکان دبستانی بوده است. در ادامه با ما همراه باشید تا به صورت موشکافانه‌تر به بررسی این موضوع بسیار مهم در طول دوران آموزش مجازی بپردازیم.
نقش همسالان در هویت یابی کودکان دبستانی و یادگیری آن ها
همسالان، یعنی همکلاسی های کودکان شما یا هر فردی که با فرزند شما هم سن باشد، مانند یک سازمان غیر رسمی عمل می کند و می توانند نقش به سزایی در هویت یابی کودکان دبستانی داشته باشند. به بیان ساده تر، همسالان به گروهی از افراد گفته می شود که در یک سطح رفتاری با یکدیگر در تعامل هستند و یا در برخی از صفات کاملاً مشترک می باشند.
از نظر روانشناسی وابستگی و احساس تعلق به افراد دیگر به خصوص افرادی که در کنار ما هستند، یکی از نیازهای بسیار اساسی فردی است که می تواند به شکل های مختلف در روابط با همسالان بروز کند. این احساس تا حد زیادی بر رشد روانی، جسمی و اجتماعی کودکان دبستانی نیز تأثیر می گذارد. به همین دلیل همسالان در هر دوره از زندگی و به خصوص در دوران کودکی و نوجوانی نقش عمده ای در تحول افراد خواهند داشت.
همسالان می توانند در موارد بسیار زیادی مانند سلامت روان، رشد اجتماعی، رشد شخصی، ایجاد دیدگاه مناسب، ردیابی، رشد عواطف و هیجانات، الگو یابی جنسیتی، رفع اختلالات کودکی و نوجوانی، یادگیری و آموزش بر یکدیگر تأثیر بگذارند. این تأثیرات می تواند هم مثبت و هم منفی باشند.
مواردی که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم از تأثیرات مثبت بودند، اما از تأثیرات منفی همسالان می توان به مواردی مثل یادگیری پرخاشگری و خشونت، فاصله گرفتن از والدین و خانواده، بزهکاری و غیره اشاره کرد. در دوران آموزش مجازی در کرونا، کودکان دبستانی به شدت از تأثیرات مثبت وجود همسالان خود به خصوص در بحث هویت یابی محروم هستند.
همسالان چگونه بر هویت یابی یکدیگر تأثیر می گذارند؟
در تمام سنین پیش دبستانی و دبستانی، کودکان ما علاقه بسیار زیادی به برقراری ارتباط مناسب با همسالانی دارند که شاد هستند و برخی از مهم ترین وسایل زندگی خود مانند اسباب بازی ها، خوراکی ها و وسایل دیگر خود را در اختیار آن ها قرار می دهند. اگر چه ارتباط و دوستی هایی که در این دوران از زندگی ایجاد می شوند به صورت موقت و گذرا هستند، یعنی به سرعت شکل می گیرند و به همان سرعت تغییر می کنند، اما نقشی اساسی در ایجاد هویت مناسب و افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در کودکان ما دارند.
به همین دلیل، ویژگی های ارتباطی در این دوران مطابقت زیادی با رشد اخلاقی کودکان دبستانی ما دارد. از طرفی کودکان در این سنین پایبندی مداومی در ارتباطات خود ندارند و به راحتی دوستان خود را کنار می گذارند و درک عمیقی از احساس صمیمیت و ارتباط متقابل نخواهند داشت.
با این حال بسیار تأثیرپذیر هستند و افرادی که در کنار کودکان ما به عنوان همسالان آن ها ارتباط برقرار می کنند، از هر لحاظ می توانند بر کودکان تأثیرگذار باشند.
حال اگر همسالان کودکان ما افرادی سالم با رفتار درست باشند، تأثیر مثبت بر کودک دارند و بالعکس اگر دچار اختلالات و مشکلات روحی باشند، می توانند تأثیر منفی ایجاد کنند. به طور کلی، تأثیر مثبت همسالان در فرایند هویت یابی کودکان دبستانی بسیار زیاد است و همین امر در دوران کرونا به دلیل وجود آموزش های مجازی اختلالات بسیار زیادی برای کودکان و در نتیجه مشکلاتی برای خانواده ها را ایجاد نموده است.
کودکان زمانی که در تعامل با همسالان خود هستند با شوق و اشتیاق بیشتری به دروس گوش داده و همچنین این حس رقابت بین همسالان انگیزه بزرگی برای آن ها جهت انجام تکالیف و یادگیری بهتر درس خواهد بود که در دوران کرونا این موضوع بسیار کمرنگ شده است.
نقش همسالان بر روی یکدیگر در سال های میانی و پایانی کودکی
در سال های میانی و پایانی کودکی که بخش عمده ای از آن در دوران دبستان می باشد، ارتباط بین همسالان بر اساس کمک به یکدیگر و رفع هر چه بیشتر نیازهای یکدیگر صورت می گیرند که اعتماد به یکدیگر آموزش داده می شود و نقش مهمی در تداوم این ارتباطات ایجاد می کند. به همین دلیل در آموزش های حضوری، کودکان درک ذهنی بهتری از دوستان پیدا می کنند.
البته دوستان، تنها افرادی نیستند که با کودکان ما بازی می کنند، بلکه تعریف ما از دوست افرادی هستند که ویژگی ها و مشترکات خاصی بین آن ها برقرار است و یکی از این ویژگی ها حس دوست داشتن و دوست داشته شدن می باشد که تأثیر بسزایی در هویت یابی کودکان دبستانی دارد.
این تأثیرات ادامه پیدا می کنند و در دوران نوجوانی همسالان مهم ترین نقش را در فرایند اجتماعی شدن فرد و توانایی او برای ایجاد ارتباطات مناسب بازی می کنند. به طور کلی دوستان و همسالان در طول آموزش های حضوری علاوه بر اینکه بر رفتار اجتماعی یکدیگر تأثیر بسیار زیادی دارند، می توانند روی موارد دیگری مانند مهارت های کلامی، پیشرفت تحصیلی و میزان یادگیری فردی نیز تأثیر بگذارند.
از نظر روانشناسی، مهم ترین مزیت وجود همسالان در آموزش های حضوری از بین بردن خود مَداری است که در دوران کرونا این مهم تا حد زیادی کمرنگ شده است. در محیط آموزشی حضوری، همسالانی که ارتباط صحیح و مناسبی با هم دارند، مهارت های اجتماعی مهم مانند همکاری، صمیمیت و رقابت را به خوبی می آموزند. در این شرایط، نه تنها قدرت یادگیری کودکان افزایش پیدا می کند، بلکه رفتارهای اجتماعی مناسب نیز به خوبی رشد پیدا خواهند کرد.
اما در دوران کرونا به دلیل عدم حضور همسالان، کودکان ما در برقراری رابطه مطلوب دچار ناتوانی شده و همین امر موجب طرد و احساس عدم محبوبیت در آن ها می شود که تاثیر منفی در هویت یابی کودکان دبستانی دارد. طبق تحقیقات انجام شده مشخص شده که دانش آموزانی که ارتباطات سالمی ندارند بسیار پرخاشگر هستند و رفتارهای نامناسبی را از خود نشان می دهند. همچنین میزان انگیزه و پیشرفت تحصیلی آن ها پایین است. بسیاری از این کودکان از اختلالات هیجانی افسردگی و اضطراب زیاد رنج می برند که در دوران کرونا این موارد به وفور دیده می شود و دلیل اصلی آن عدم وجود همسالان در کنار یکدیگر است.
همسالان چگونه می توانند بر هویت یابی کودکان دبستانی تأثیر بگذارند؟
موارد زیر را می توان از مهم ترین نقش های همسالان بر کودکان در دوران تحصیل به خصوص در دبستان دانست که در دوران کرونا دچار اختلال شده است:
- زمینه های استقلال کودکان از بزرگسالان را فراهم می کنند.
- نحوه همکاری و تعاون درست بین کودکان آموزش داده می شود.
- وجود همسالان در آموزش های حضوری به کودکان ما یاد می دهد که چطور رفتار اجتماعی قابل قبولی داشته باشند.
- کودکان حس رقابت درست با دیگران را یاد می گیرند.
- کودکان نحوه پذیرش مسئولیت و انجام دادن کارها را به خوبی یاد می گیرند.
- وجود همسالان به کودکان ما می آموزد که چگونه در برابر رفتار بد دیگران واکنش نشان دهند و آن ها را اصلاح کنند.
- صداقت و وفاداری در کنار همسالان به خوبی به کودکان آموزش داده می شود.
جمع بندی
همان طور که ملاحظه کردید وجود همسالان نقش بسزایی در هویت یابی کودکان دبستانی دارد. متأسفانه در دوران کرونا به دلیل برگزاری آموزش ها به صورت مجازی، کودکان از وجود نعمت همسالان محروم بوده اند. در نتیجه نتوانسته اند به خوبی از مزایای وجود همسالان در کنار خود و تاثیر مثبت آن بر هویت یابی خود بهره مند شوند. همین امر موجب شده است که اختلالات بسیار متعدد رفتاری در کودکان ایجاد شود. در این شرایط تنها والدین و مربیان می توانند با افزایش آموزه های خود و رفتار صحیح تا حدی این کمبود را جبران کند.
برای آموزش های بهتر فرزندان خود، بهترین راهکار این است که از خدمات آموزشی – پرورشی مؤسسات معتبر با سابقه درخشان و تجهیزات مناسب استفاده کنید. مؤسسه سیمناد، یک مجموعه تخصصی است که فرزندان شما را در تمام مقاطع تحصیلی یاری می رساند.
