تست استنفورد بینه یکی از انواع آزمون های هوش برای شناسایی کودکان بااستعداد است. این تست از ۴ قسمت تشکیل شده است. هر فرد باید به یک دسته از سوالات که مربوط به بخش های استدلال کمی، استدلال کلامی، انتزاعی و بصری هستند، پاسخ بدهد. در پایان، بر اساس ارزیابی کلی، نمرات تست ها ثبت می شوند. امتیازات کسب شده نشان می دهد که میزان ضریب هوشی فرد چقدر است. سه سطح برای نتایج تست استنفورد بینه بیان شده که عبارت است از: ضریب هوشی زیر متوسط، ضریب هوشی متوسط و ضریب هوشی بالاتر از حد متوسط. برخی از افراد دارای استعدادهای منحصر به فردی هستند و درصد ضریب هوشی آنها بسیار شگفت انگیز است! این تست ها توسط کارشناسان و مشاوران پرورشی و تربیتی و روانشناسان انجام می گیرد و نتایج، تفسیر می شوند. از این روش می توان به خوبی برای شناسایی کودکان با استعداد و با ضریب هوشی بالا استفاده کرد.
بعضی از افراد آنقدر باهوش هستند که دست به اکتشافات و اختراعات غیر قابل تصور می زنند! این ذهن های بزرگ اغلب شهرت جهانی پیدا می کنند؛ به طور مثال، آلبرت انیشتین (ریاضیدان و فیزیکدان) با ضریب هوشی ۱۶۰ تا ۱۹۰، استیون هاوکینگ (فیزیکدان، ریاضیدان و کیهان شناس) با ضریب هوشی ۱۶۰، شارون استون (بازیگر) با ضریب هوشی ۱۵۴ و ترنس تائو (ریاضیدان) با ضریب هوشی ۲۲۵ تا ۲۳۰، معروف ترین دانشمندان و افراد مشهور در جهان هستند. همه ما نام آنها را بارها و بارها شنیده ایم.
با اینکه می دانیم همه افراد باهوش می توانند به طرز خارق العاده ای، مفاهیم علوم و ریاضیات و فیزیک را درک و تحلیل نمایند، اما به درستی از اینکه چه عاملی می تواند هوش افراد را بسنجد، اطلاعات کاملی نداریم! به همین دلیل، یکی از تست های معروف مربوط به سنجش ضریب هوشی ابداع شد که به آن، ” تست استنفورد بینه” گفته می شود.
تست استنفورد بینه، مجموعه سوالاتی است که در چهار بخش تنظیم می شود و فرد را از نظر استدلال کلامی، استدلال کمی، استدلال انتزاعی و بصری مورد سنجش قرار می دهد. هر سوال، امتیاز بخصوصی دارد و پس از پایان آزمون، کل نتایج محاسبه می شود. تعداد پاسخ های صحیح که هر فرد به سوالات می دهد، یک نمره محسوب می شود و در پایان، مجموع امتیازات، ضریب هوشی فرد را نشان می دهند.
آنچه که ما با نام ضریب هوشی یا IQ می شناسیم، در حقیقت، همین نتایج تست استنفورد بینه هستند که با انحراف میانگین نسبی گزارش می شوند. مبنای کلی نمره، ۱۰۰ است. برای تحلیل نتایج تست هوش استنفورد بینه، تجربه و دانش تخصصی، نیاز است که روانشناسان به آن واقف هستند.
تست استنفورد بینه بر روی چه فاکتورهایی تمرکز دارد؟
مقیاس سنجش ضریب هوشی از طریق تست استنفورد بینه، بر روی ارزیابی توانایی های شناختی و استدلالی فرد تمرکز دارد. از این آزمون می توان متوجه شد که درصد استدلال کلامی و غیر کلامی در هر فرد، چقدر است. نتایج این تست می توانند به مربیان و کارشناسان آموزشی و روانشناسی کمک کنند متوجه شوند توانایی افراد برای یادگیری، چقدر است.
سوالاتی که در بخش های بصری، کلامی، غیر کلامی و حافظه ای مطرح می شوند، سطوح مختلفی دارند و فرد با پاسخ دادن به آنها، قوه استدلال خود را به کار می گیرد. برخی از سوالات تصویری و استدلال بصری که در تست استنفورد بینه مطرح می شوند، حتی برای کودکان پیش دبستانی و دبستانی نیز قابل استفاده هستند؛ مثلاً دو تصویر با اختلافات بسیار جزئی به بچه ها نشان داده می شوند و از آنها خواسته می شود این تفاوت ها را تشخیص دهند.
مروری بر تاریخچه تست استنفورد بینه
تست استنفورد بینه بر مبنای سنجش ” Binet-Simon” با هدف ردیابی سطح هوشی افراد طراحی شد. این روش توسط آلفرد بینه (Alfred Binet) و شاگرد او، تئودور سایمون (Theodore Simon)، در فرانسه پایه گذاری شد. روش آنها به شکل اولیه برای سنجش کودکانی استفاده شد که ضریب هوشی آنها تقریباً کمتر از حد سنی شان بود.
روش تست استنفورد بینه به سرعت بین روانشناسان به محبوبیت رسید و همه به این نتیجه رسیدند که این آزمون، بهترین راه برای تعیین سطح هوشی افراد است. یکی دیگر از عواملی که باعث فراگیر شدن این روش شد، قابلیت اجرای آن برای انواع فرهنگ ها و زبان های مختلف در سراسر جهان بود. با این روش، به راحتی می توان ضریب هوشی یک کودک را نسبت به سن او ارزیابی کرد.
نکات تکمیلی درباره تست استنفورد بینه برای شناسایی کودکان با استعداد
تست استنفورد بینه به خودی خود، نکات مثبت و منفی متعددی دارد اما در کل می توان از آن برای سنجش ضریب هوشی افراد و شناسایی کودکان با استعداد استفاده کرد.
این تست هوش دارای سوالات متنوعی است و جنبه های مختلف هوش افراد، کودکان و بزرگسالان را هدف قرار می دهد. تحلیل نتایج این آزمون بر اساس رسم نمودارها، محاسبات ریاضی، محاسبه خطا و استانداردسازی داده ها انجام می گیرد. آنچه به عنوان نکته مثبت تست استنفورد بینه بیان شده این است که نمرات هوش این آزمون، در طول زمان، ثابت باقی می مانند. پس وقتی از این تست برای شناسایی کودکان با استعداد استفاده می کنیم، می توانیم کاملاً مطمئن باشیم که همه چیز درست است.
از دیگر مزیت های تست استنفورد بینه، شناسایی کودکان با اختلالات ذهنی در دوره پیش دبستانی است. با بررسی های دقیق تر حتی می توان برخی آشفتگی های روانی در کودک را نیز تشخیص داد.
با همین این مزیت ها، برخی ایرادات و اشکالات برای تست استنفورد بینه جهت سنجش ضریب هوشی و استعداد کودکان مطرح شده است.
به خاطر داشته باشید که نتایج این تست می تواند تحت تأثیر برخی عوامل قرار بگیرد؛ با اینکه نتیجه آزمون تا حد زیادی قابل اطمینان است، اما گاهی نتایج نامعتبر نیز به همراه خواهد داشت.
نکته دیگر اینکه در برخی موارد پیش می آید که کودک در تست استنفورد بینه شرکت می کند اما چون تمایلی به همکاری و مشارکت ندارد، نتیجه تست، بسیار تأسف برانگیز خواهد بود!! در این موارد، بهتر است آزمون، مجدداً ۶ ماه بعد درباره کودک انجام شود.
جمع بندی
تست استنفورد – بینه یکی از بهترین آزمون ها برای سنجش ضریب هوشی کودکان و بزرگسالان است. سوالات این تست در ۴ قسمت طراحی می شوند و توانایی استدلال کمی، بصری، انتزاعی و حافظه ای فرد را هدف قرار می دهند. از این تست هوش می توانیم برای ارزیابی توانایی ذهنی و استدلالی کودکان در سنین مختلف استفاده کنیم. بهترین زمان برای شناسایی کودکان با استعداد از طریق تست استنفورد بینه، دوره پیش از دبستان است.
مجموعه آموزشی علوی تبریز (سیمناد)، ارائه دهنده بهترین خدمات آموزشی و مشاوره ای، برنامه های مدیریتی خود را بر پایه توسعه مهارت های فردی و موفقیت های تحصیلی همه دانش آموزان ابتدایی و دبیرستان قرار داده است. مشاوران آموزشی، پرورشی و تربیتی در مدارس سیمناد، همراه فرزندان شما هستند تا آینده ای موفق داشته باشند. جهت اطلاع از شرایط ثبت نام در مدارس سیمناد می توانید با کارشناسان تماس بگیرید.