واحد آموزش شناخت و ادراک، ویژگی های شخصیتی هستند که در همه افراد وجود دارند اما سطح آن متفاوت است. کسانی که قوه شناخت بالاتری دارند و درک خوبی از همه مسائل پیدا می کنند، بهتر می توانند در زندگی موفق شوند و به اهداف خود برسند. افراد با ادراک بالاتر، برای رویارویی با مشکلات و چالش ها، آماده تر هستند و می توانند واکنش خوبی نشان دهند. والدین و مربیان مدارس می توانند با یک سری راهکارها، شناخت و ادراک را در دانش آموزان دوره ابتدایی تقویت کنند؛ بنابراین، استعدادیابی و ارتقای توانایی های آنها به بهترین شکل صورت می گیرد.
شناخت به معنای آگاهی فرد از تمامی ویژگی های شخصیتی و توانایی های خود است. وقتی یک شخص دقیقاً خود را بشناسد، بهتر می تواند در مسیر درست قدم بردارد و به اهدافش دست پیدا کند. به جرأت می توانیم بگوییم که اگر مهارت های شناخت و ادراک، از همان دوران کودکی تقویت شود، کمک زیادی به شکوفا شدن استعدادها در سنین دبستان خواهد کرد!
گاهی در منابع مختلف می خوانیم که روش های مختلفی برای استعدادیابی دانش آموزان ابتدایی معرفی می شود که بسیاری از آنها عملی و کاربردی هستند؛ اما نکته مهمی که وجود دارد این است که مهارت های شناخت، چیزی نیست که بچه ها در مدرسه یاد بگیرند؛ این مهارت می تواند از سنین خردسالی به کودک آموزش داده شود. و البته راه های زیادی برای این کار وجود دارد.
بازی های مختلف که مهارت های شناخت در کودکان را تقویت می کند باعث رشد شخصیتی آنها می شود و می تواند کودکان را برای ورود به مراحل بعدی زندگی، و تحصیل در مدرسه آماده سازد. والدین نیز ابتدا باید مطمئن شوند که خودشان از شناخت و آگاهی درستی برخوردار هستند و سپس این مهارت را به فرزندانشان انتقال دهند.
شناخت، یکی از ارکان خودآگاهی است!
خودآگاهی یکی از زیرشاخه های شناخت است؛ یعنی زمانی شناخت، کامل می شود که فرد، خود را و توانایی ها، مهارت ها، نقاط قوت و ضعف و نیازها و خواسته های خود را دقیقاً بشناسد! این، کار آسانی نیست و اگر فرد، مهارت های لازم را نیاموخته باشد، به سختی می تواند به شناخت برسد!
حالا این سوال پیش می آید که چطور شناخت و خودآگاهی می توانند به شکوفایی استعدادهای دانش آموزان ابتدایی کمک کنند؟
مهارت خودآگاهی یکی از آموزش های ضروری برای کودکان و دانش آموزان دبستانی است. با آموختن این مهارت، دانش آموزان می توانند افکار و احساسات خود را بهتر بشناسند و از نقاط قوت و ضعف خود مطلع شوند. شناخت از این توانایی ها و ویژگی های فردی باعث می شود که دانش آموزان بدانند چه عواملی بر نحوه رفتار و گفتار آنها تأثیر می گذارد.
دانش‌آموزانی که مهارت‌های خودآگاهی بالاتری دارند، در هنگام مواجهه با چالش ها، خوش بین هستند، اعتماد به نفس و ذهنیت رشد بالاتری نیز دارند. این مهارت بسیار مهم به دانش آموزان دبستان این امکان را می دهد تا بر خواسته ها و نحوه درخواست آنها کنترل بیشتری داشته باشند و بتوانند احساساتشان را نیز مدیریت کنند؛ به ویژه وقتی با موقعیت های چالشی و بحرانی مواجه می شوند، این مهارت اهمیت بیشتری پیدا می کند.
مزایای شناخت برای رشد استعدادهای دانش آموزان چیست؟
- افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس
- تقویت روحیه پرسشگری
- بهبود مهارت حل مسئله
- پیدا کردن راه مناسب برای رسیدن به اهداف
- بهبود مهارت های ارتباطی و اجتماعی
- مثبت اندیشی
- تقویت روحیه کار گروهی و مشارکت با همسالان
- رعایت احترام به حقوق دیگران
- بالاتر بردن آستانه تحمل و تحریک پذیری
- کنترل بهتر بر روی رفتارها و گفتارها
- تقویت مهارت های خوب صحبت کردن و خوب گوش دادن
چطور مهارت های شناخت و ادراک را در دانش آموزان ابتدایی تقویت کنیم؟
چند راهکار خوب وجود دارد که می توانید برای دانش آموزان ابتدایی به کار ببرید تا شناخت و ادارک بالاتری پیدا کنند؛ لازم به ذکر است که این شناخت باید با توجه به سن و توانایی ذهنی هر کودک حاصل شود و نه بیشتر!
بر اساس نکات مهم زیر می توانید مهارت شناخت را در دانش آموزان ابتدایی تقویت کنید و گام اصولی برای استعدادیابی آنها انجام دهید:
- به دانش آموزان فرصت بدهید تا نقاط قوت خود را بشناسند. گاهی لازم است آنها را در یک موقعیت قرار دهید تا بتوانند تصمیم گیری کنند یا مطالبی را بیاموزند.
- به کودکان اجازه دهید که احساسات خودشان را بروز دهند و برخی اتفاقات را تجربه کنند (اتفاقاتی را باید تجربه کنند که متناسب با سن آنها باشد و نه بیشتر!).
- با دانش آموزان ابتدایی، ارتباط بهتری برقرار سازید تا به شما اعتماد کنند. در مورد هر مسئله به تناسب سن و سطح فکری با آنها صحبت کنید.
- مهارت های اعتماد به نفس و راه های تقویت آن را به دانش آموزان بیاموزید.
- از دانش آموزان ابتدایی بخواهید فهرستی را درباره خود بنویسند؛ از توانایی ها و مهارت ها گرفته تا خواسته ها، نیازها و اهداف؛ همه مهم هستند. برخی دانش آموزان نیاز به کمک دارند، پس پشتیبان آنها باشید.
- روش های درست فکر کردن را به دانش آموزان ابتدایی بیاموزید. اگر درباره هر چیز به درستی فکر کنند، جزئیات بیشتری را متوجه می شوند و برای مشکلات، راه حل مناسبی پیدا خواهند کرد که شناخت آنها را بالاتر می برد.
- در کلاس درس باید تجربه های جدید را در اختیار دانش آموزان ابتدایی قرار دهید. این کار باعث می شود که بتوانند تصمیم بگیرند، خوب صحبت کنند، خوب گوش کنند، با دیگران ارتباط برقرار کنند و بسیاری قوانین روابط اجتماعی را یاد بگیرند.
تمامی نکاتی که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، بر اساس سن و جنسیت دانش آموزان ابتدایی باید تنظیم شوند. لازم است والدین و مربیان مدارس با همدیگر همکاری داشته باشند تا پیشرفت های بهتری حاصل گردد. شناخت، زمینه ساز موفقیت های بیشتر و عملکرد خوب دانش آموزان در دوران ابتدایی است. این می تواند باعث استعدادیابی و شکوفایی آنها شود.
جمع بندی
تأثیر شناخت بر شکوفائی استعداد دانش آموزان ابتدایی، مسئله ای ثابت شده است. همه ما می دانیم که استعدادهای کودکان با همدیگر فرق دارد. این والدین و معلمان مدارس هستند که باید با استفاده از رفتارها و روش های درست و اصولی، زمینه ساز استعدادیابی و شکوفایی آنها را فرآهم سازند.
شناخت یکی از مهارت های مهم است که نه تنها برای کودکان، بلکه برای همه ما بزرگترها نیز ضروری است. وقتی ما بدانیم که خودمان یا فرزندمان چه توانایی ها و استعدادهایی دارد، بهتر می توانیم برای موفقیت گام برداریم.
