آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان، به آنها کمک میکند تا مدیریت زندگی خود را بهتر به دست بگیرند. تحقیقات ثابت کرده که کودکانی که این مهارت ها را کسب نکرده اند، در معرض افسردگی قرار میگیرند و نمیتوانند از عهده مسئولیت های خود به خوبی برآیند.
آیا مشاهده کرده اید که فرزندتان نمی تواند تکالیف ریاضی خود را انجام دهد؟ یا اینکه زمان ناهار خوردن را فراموش کرده و مشغول بازی است؟ آیا این علائم را مشاهده می کنید که فرزندتان نمی تواند با همسالان خود ارتباط صحیحی برقرار کند؟ این مسئله، کاملاً واضح است! مهارت های حل مسئله را باید به فرزندتان بیاموزید تا بتواند در موقعیت های مختلف زندگی از عهده کارهای خود بر بیاید.
تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۰ در مجلات پژوهش و درمان، بخش رفتارشناسی منتشر شده اند نشان داده که کودکانی که توانایی حل مسئله ندارند، نسبت به سایرین، بیشتر در معرض خطر افسردگی و ناامیدی قرار می گیرند.
با آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان، این نشانه های ناراحت کننده را برطرف خواهید کرد. شما به عنوان والدین می توانید مهارت های اساسی حل مسئله را در دوران پیش دبستانی شروع کنید. با این کار به کودک خود کمک می کنید تا مهارت های خود را در دوران دبیرستان و حتی فراتر از آن تقویت کند.
اهمیت آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان چیست؟
به عنوان والدین آیا تاکنون به این مسئله توجه کرده اید که چرا مهارت های حل مسئله تا این اندازه مهم است؟ در این قسمت می خواهیم پیرامون این موضوع صحبت کنیم. اگر شما هم فرزندان خردسال دارید، تا انتهای مطلب ما را همراهی کنید.
کودکان هر روز با مشکلات مختلفی مواجه می شوند؛ از مشکلات تحصیلی گرفته تا مشکلات ارتباطی در میان همسالان مشکلات مدرسه و غیره؛ با این حال، تعداد کمی از آنها به درستی میدانند که برای حل مشکلات، چطور اقدام کنند یا از چه راه حلی کمک بگیرند.
کودکانی که توانایی حل مسئله ندارند، یا به نوعی مهارت های حل مسئله را نیاموخته اند، به احتمال زیاد در مواجهه با مشکلات از انجام اقدامات، اجتناب میکنند و در واقع نمی توانند تصمیم درست را بگیرند. در این شرایط به جای آن که انرژی خود را در حل مشکل به کار ببرند، سعی می کنند از آن دوری بجویند.
کودکانی که مهارت حل مسئله را ندارند، بدون شناخت از انتخاب های خود وارد عمل می شوند. مثلاً هنگام صف گرفتن در مدرسه، این دانش آموزان، ترتیب و نظم صف را به هم می زنند؛ به حقوق همسالان احترام نمی گذارند؛ درست فکر نمی کنند. دلیل آن هم مشخص است؛ این دانشآموزان مطمئن نیستند که چه کاری را باید انجام دهند.
یکی دیگر از موضوعاتی که اهمیت آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان را نشان می دهد این است که کودکان در دوران مختلف تحصیلی بتوانند روحیه خود را حفظ کنند؛ حتی اگر مشکلات شدیدی در کلاس درس به وجود بیاید.
فرض کنید در کلاس درس توسط همسالان مورد تمسخر قرار می گیرند، یا به هر دلیلی نمی توانند پاسخ معلم را برای سوالات درسی بدهند؛ دانش آموزانی که توانایی حل مسئله نداشته باشند، در اولین عکس العمل سعی می کنند از کلاس خارج شوند و از این جمع فاصله بگیرند.
انتخاب های فوق باعث بروز مشکلات بیشتری در آینده خواهد شد. به همین دلیل است که آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان از همان دوران پیش دبستانی آغاز می شود.
سطوح حل مسئله برای دوره ابتدایی و دوره های دبیرستان متفاوت است. این مهارت ها ذهن دانش آموزان را درگیر میکند و آنها را وادار می سازد تا مشکلات خود را به بهترین شکل حل کنند.
۵ مرحله که به آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان کمک می کند
کودکانی که احساس ناامیدی یا مأیوس بودن دارند، اغلب برای حل مشکلات خود تلاشی نمی کنند؛ اما اگر به همین کودکان فرمول واضح و روشنی برای حل مشکل بدهید، نسبت به توانایی های خود احساس اطمینان بیشتری خواهند کرد. در این شرایط در ذهن آنها جرقه ایجاد می شود تا بتوانند با وضعیت موجود کنار بیایند و چالش را حل کنند.
در قسمت زیر شما را با ۵ مرحله اصلی آشنا می کنیم که می توانید به کودکان بیاموزید چطور مسائل خود را حل کنند:
مرحله اول: مشکلات را شناسایی کنید
اولین کاری که در آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان باید انجام دهید این است که مشکلات را شناسایی کنید. با کودک خود صحبت کنید. مشکل را با صدای بلند برای او مطرح کنید و از او بخواهید که نظر خود را در این باره مطرح کند. حتی اگر فرزند شما با این مسئله احساسی برخورد می کند، باز هم مشکل را مطرح کنید تا گفتگویی بین شما صورت بگیرد.
مرحله دوم: حداقل ۵ راه حل ممکن را پیشنهاد دهید
در مرحله بعدی، پس از آن که مشکل را مطرح کردید، باعث استفاده از تکنیک “طوفان فکری”، راه حل های ممکن برای حل مشکل را بیان کنید. به کودکان تذکر دهید که همه راه حل هایی که ارائه می دهند، لزوماً ایده های خوبی برای این مشکل نیستند ،اما می توان راجع به آنها فکر کرد. به فرزندتان کمک کنید تا راه حل هایی که ارائه می دهد را توسعه دهد و ایده های جدید را بیان کند.
فراموش نکنید حتی اگر یک پاسخ احمقانه یا ایده های دور از ذهن توسط فرزند شما مطرح شد، او را سرزنش نکنید! نکته کلیدی این است که باید به آنها کمک کنید تا با کمی خلاقیت بتوانند از همین ایده های پیش پا افتاده، راه حل های قوی تری را پیدا کنند.
مرحله سوم: مزایا و معایب هر راه حل را مشخص کنید
پس از آن که راه حل ها را از طریق طوفان فکری فهرست کردید، به فرزندتان کمک کنید تا پیامدهای مثبت و منفی احتمالی را برای هر راه حل شناسایی کند.
مرحله چهارم: یک راه حل انتخاب کنید
چهارمین مرحله از آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان این است که یک راه حل را از میان چندین گزینه انتخاب کنید. سپس شما وظیفه دارید که پیامدها و جوانب مثبت و منفی احتمالی یک راه حل را ارزیابی کنید. ایده بسیار خوبی است اگر فرزندتان را تشویق کنید تا این راه حل را به روش خود و با ذهن باز اجرا کند.
مرحله پنجم: راه حل انتخابی را انجام دهید
به عنوان آخرین مرحله برای آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان، راه حلی را که برای مشکل انتخاب کرده اید تست کنید. به فرزندتان بگویید اگر این راه حل را عملی کند چه اتفاقی میافتد. اگر نتیجه دلخواه حاصل نشد، او را تشویق کنید که به سراغ راه حل های پیشنهادی دیگری برود و مراحل را تکرار کند.
جمع بندی
آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان نتایج مثبتی دارد. این آموزش ها فرزندان شما را به گونهای تربیت میکند تا از عهده مسئولیت های خود به خوبی بر بیایند و چالش ها و مشکلات خود را بپذیرند و بهترین راه حل را ارائه دهند. نقش والدین و معلمان مدرسه در این زمینه بسیار پررنگ و مهم است.
وقتی فرزندان با مشکلاتی مواجه می شوند، به جای آنکه عجله کنید و مشکل را برای او برطرف نمایید، به او فرصت دهید تا فکر کند؛ راه حل ها را بررسی کند؛ و شما هم باید او را تشویق کنید تا مشکلاتش را بشناسد. راهکارهایی که در این مطلب ارائه دادیم برای حل مسئله بسیار کاربردی هستند.
اگر فرزندتان با مشکلاتی مواجه شد و نتوانست آنها را حل کند، به جای سرزنش کردن او درباره مشکل و راه حل ها گفتگو کنید. کمک گرفتن از مشاوران و متخصصان می تواند ایده های جدیدی برای آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان بدهد.
گروه آموزشی سیمناد، با ارائه رویکردهای آموزشی و پرورشی بهترین مشاوران و کارشناسان را در اختیار دارد. اگر می خواهید فرزندتان در تمام مقاطع تحصیلی پیشرفت قابل توجهی داشته باشد و به جایگاه اجتماعی و شغلی عالی در آینده دست پیدا کند، می توانید از برنامه های خاص در این مجموعه آموزشی استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با گروه سیمناد تماس بگیرید.