هنردرمانی، روشی نوین و جذاب است که عمدتاً برای درمان بیماری های روانی استفاده می شود و می تواند به کنترل نشانه های مرتبط با رفتارهای چالش برانگیز روانی، اجتماعی، کاهش زوال شناختی و افزایش کیفیت زندگی کمک کند. هنر درمانی می تواند به افراد کمک کند آزادانه تر ابراز نظر کنند و سلامت روان خود را بهبود ببخشند. اساس هنر درمانی بر این ایده استوار است که افراد می توانند از طریق بیان هنری، احساس بهتری داشته باشند. این محتوا به بررسی تحقیقات و پیشرفت ها در مورد چگونگی اثر هنردرمانی بر سلامت روان و عملکرد مغز صحبت می کند.
سلامت روان اخیراً به عنوان یک نگرانی جدی برای سلامت عمومی افراد شناخته شده است. بیماری های روانی شامل علائمی از اضطراب جزئی تا نشانه های شدیدتر، مانند ناهنجاری های رفتاری است. هنردرمانی به روش های مختلف درمانی از جمله تئاتر درمانی، روان درمانی حرکات موزون، موسیقی درمانی، طراحی، نقاشی و کاردستی اطلاق می شود.
هنردرمانی در واقع از ابزارهای هنری برای درمان بیماری های روانی و بهبود سلامت روان استفاده می کند. هنر به عنصر مهمی از روند درمان تبدیل شده است و در روند بهبود و درمان چندین بیماری شناخته شده، استفاده می شود. هنر درمانی از تکنیک های یکپارچه برای تقویت روح، بدن و ذهن استفاده می کند.
هنردرمانی در مراکز ارائه خدمات سلامت روان، محبوبیت بیشتری پیدا کرده است، زیرا یک رویکرد مبتنی بر بهبودی و شخص- محوری را ارائه می دهد؛ که شامل نیازهای عاطفی، معنوی، اجتماعی و خواستههای بالینی بیماران است.
چرا هنردرمانی، مهم است؟
مشکلات روانی و رفتاری، مسئول ۱۲ درصد از بیماری های جهانی است. سازمان WHO در گزارش بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۱ اعلام کرد که “تنها بخش کوچکی” در بیش از ۴۵ میلیون نفر در سراسر جهان که از مشکلات روانی و رفتاری رنج می برند، به طور مناسب تحت مراقبت و درمان قرار می گیرند. علل بیماری روانی متعدد و پیچیده است. این عارضه ها و اختلالات، از موقعیتی به موقعیت دیگر متفاوت هستند.
زیان اقتصادی ناشی از اختلالات سلامت روان بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۳۰ حدود ۱.۰۳ تریلیون دلار تخمین زده میشود. علیرغم پیشرفت های تکنولوژیکی، معمای علت بیماری روانی، به نظر می رسد یک تعامل پیچیده از محیط، مغز و ذهن باشد.
مکانیسم هنردرمانی چیست؟
با نگاهی به تاریخ در هزاران سال پیش، می توان فهمید که مردم برای شفا و ارتباط با هنر، بسیار تمرین می کردند و به آن وابسته بودند. با این حال، هنردرمانی تا سال ۱۹۴۰ به یک برنامه آموزشی رسمی تبدیل نشد.
پزشکان متوجه شدند که افراد مبتلا به بیماری روانی، اغلب خود را از طریق نقاشی ها و سایر آثار هنری سرگرم می کنند. این موضوع، الهام بخش بسیاری از درمانگران شد تا به استفاده از هنر، به عنوان تکنیکی برای درمان فکر کنند!
برخی از نمونه های هنردرمانی که در درمان سلامت روان مورد استفاده قرار میگیرند شامل تمرین هنر با توجه به توسعه مهارت، ساخت هنرهای استودیویی، هنرهای فردی، روان درمانی هنری، و هنر شخصی با هدف شفابخشی است.
افراد می توانند با استفاده از جلوه های بصری و نمادین در هنر درمانی، احساس ارزش و عزت نفس خود را بهبود دهند. هنر درمانی، این امکان را برای افراد مبتلا به بیماری های روانی فراهم می کند تا با یکدیگر تعامل داشته باشند و شبکه های اجتماعی خود را رشد دهند.
هنردرمانگران با انتخاب وسایل مناسب، جلساتی را برای بیماران خود برنامه ریزی می کنند تا به اهداف و مقاصد درمانی شان دست بیابند. این کارشناسان، از فرآیندهای خلاقانه برای حمایت از بیماران خود استفاده می کنند تا به نوعی به روند کاهش استرس، التیام تروما، افزایش ظرفیت های شناختی، تقویت حافظه و حس عصب، بهبود روابط بین فردی و احساس خودشکوفایی آنها کمک کنند.
ارتباط هنردرمانی و اختلالات خلق و خو
حدود ۵ درصد از بزرگسالان در سراسر جهان از افسردگی رنج می برند. همانطور که سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است، زنان، بیشتر از مردان تحت تاثیر افسردگی قرار می گیرند. اختلال افسردگی اساسی می تواند عوارض جانبی جسمی و روانی داشته باشد که بر سلامت کلی جسمی و کیفیت زندگی فرد تأثیر می گذارد.
شواهدی که نشان می دهد هنر درمانی چگونه بر روی افراد مبتلا به اختلالات خلق و خو تأثیر دارد، نتایج متفاوتی را نشان می دهد. تکنیک های اصلی که در مطالعات پیشنهاد شده اند شامل بافندگی، کلاژ، مدل سازی گِل رس، طراحی و نقاشی بوده است.
مهم ترین مزایای هنردرمانی برای ذهن و روان چیست؟
هنردرمانی، مشکلات روانی مختلف را درمان می کند. در حال حاضر، تحقیقات در حال بررسی سهم هنردرمانی در حوزه های مختلف، از جمله افسردگی، زوال عقل، اسکیزوفرنی و روان پریشی است. هنر می تواند به افراد کمک کند تا با تکیه توانایی هایی که قابل کسب و توسعه هستند، عزت نفس خود را افزایش دهند. خلق هنر، برای فرد، چه هنرمند شود چه نشود، الهام بخش است.
شرکت در فعالیت های خلاقانه هنری می تواند به افراد کمک کند تا با استرس و ناامیدی های خود کنار بیایند و بار بیماری های روانی مزمن را کاهش دهند. در طول تاریخ، مردم از نقاشی، داستان سرایی، رقص، یوگا و سرود به عنوان آیین های شفابخش استفاده می کرده اند.
در طول یک دهه گذشته، روانشناسان سلامت، به دقت بررسی کرده اند که چگونه هنر درمانی به درمان آسیب های عاطفی، افزایش آگاهی از خود و دیگران، ایجاد ظرفیت فردی، کاهش تصورات و تخیلات ذهنی و تغییر رفتارها و شیوه تفکر، کمک می کند.
همچنین، هنردرمانی به عنوان یک روش درمانی در بیماران سرطانی، اوتیسم، بیماران HIV، بیماری آلزایمر، کووید۱۹، زوال عقل و بیماری پارکینسون استفاده می شود. فعالیت های هنری به غیر از هنر و صنایع دستی عبارتند از: موسیقی درمانی، درمان-شناختی رفتاری، رفتار درمانی، کار درمانی، مدل سازی خاک رس و روان درمانی پویشی.
برخی دیگر فعالیتهای هنری کمتر شناخته شده ممکن است اثرات بیشتری در مورد تأثیر بر سلامت روان ارائه دهند، که شامل داستان نویسی، طراحی، رقص و عکاسی میشود.
جمع بندی
تعیین مؤلفههای اساسی اثرات و مزایای هنردرمانی در دنیای واقعی دشوار است، زیرا در حال حاضر هیچ راهبرد مؤثری برای آن وجود ندارد. دادههای بسیار اندکی برای حمایت از اثربخشی هنر درمانی وجود دارد، و از این رو، مطالعات قویتر و با کیفیت بالا، مورد نیاز است و تحقیقات بیشتری در مورد این موضوع مورد نیاز است.
همچنین، نتایج یک روش درمانی، صرفاً به هنر درمانی وابسته نیست، زیرا در کنار دارو درمانی استفاده می شود. این امر، مقایسه همه نتایج را دشوارتر می سازد.
افزایش آگاهی و حمایت همه جانبه برای سلامت روان و ذهن، بسیار ضروری است. نگرانی های مربوط به سلامت روان باید در اسرع وقت برطرف شوند. اقدامات جامع برای ارتقاء، پیشگیری، درمان و توانبخشی، از طریق رویکردهای متنوعی قابل اجرا است.
هنردرمانی، یکی از این شیوه ها است که به تازگی بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. مشاوران باتجربه و کاردرمانگران می توانند از هنر به عنوان بخشی از روند درمان اختلالات ذهنی و روانی کمک بگیرند.