واحد آموزش کودکان به طرق مختلف ارتباط برقرار می کند. ارتباط کلامی، فقط بینش کوچکی از ذهن او را به ما ارائه می دهد. تجزیه و تحلیل نقاشی های آنها ممکن است درک عمیق تری از وضعیت روحی و روانی شان به ما بدهند. درک بهتری از شخصیت او حاصل می شود. به این ترتیب، به والدین و درمانگران نشان می دهد که چطور به کودکان کمک کنند تا از موقعیت های سخت و استرس زا بیرون بیایند.
تفسیرهای روانشناسی از نقاشی های کودکان؛ ناگفته هایی از دنیای پرهیاهوی بچه ها
ما به عنوان والدین، اغلب برای درک فرزندانمان کاملاً به ارتباط کلامی وابسته هستیم. با این حال، این تنها ۱۰ درصد از توانایی انسان برای برقراری ارتباط را تشکیل می دهد. مطالعه سایر روش های ارتباطی برای والدین از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا کودکان اغلب از احساسات خود آگاه نیستند.
علاوه بر این، کودکان کوچک تر (خردسالان) ممکن است نتوانند به اندازه کافی، از بیان کلامی استفاده کنند. مطالعه نقاشی های کودک می تواند راه خوبی برای درک ذهنیت او باشد. شما می توانید ابزارهای رنگ‌آمیزی مانند کتاب طراحی و رنگ‌آمیزی با مجموعه‌ای از مداد رنگی، یا آبرنگ، به او بدهید و مراقب رنگ‌هایی که استفاده می‌کند، فشارهایی که روی کاغذی می آورند و «احساس» کلی تصویر باشید.
این عملکرد مطمئناً می تواند چیزهای زیادی در مورد او بگوید. مشاوران بر این باورند که نقاشی، روش خوبی برای بیان استرس و اضطراب در لحظات سخت است. پزشکان زیادی در درمان مشکلاتی مانند خیس کردن تخت، مکیدن شست انگشت و لکنت زبان از طریق هنر درمانی، موفق بوده اند.
درک معانی نقاشی های کودکان با چند ترفند روانشناسانه!
معنای نقاشی کودک شما می تواند بینش ارزشمندی از وضعیت ذهنی فرزندتان به شما بدهد. همچنین می تواند در مورد هر نوع تجربه فیزیکی و گاهی حتی احساسی که او از ذهن می گذراند، مطالب مهمی را بازگو کند. در قسمت زیر، تفسیرهای روانشناسی از نقاشی کودکان را به تفکیک موضوعات مختلف بررسی می کنیم:
۱- برداشت اول از نقاشی
اولین نگاه به نقاشی کودک، گاهی اوقات می تواند احساسات او را آشکار کند. به تصویر نگاه کنید و ببینید چه احساسی دارید. آیا به نظر افسرده یا ناراحت کننده است؟ پاسخ به این سوال، اولین سرنخ را از افکار فرزندتان به شما می دهد.
۲-استفاده از رنگ ها در نقاشی
رنگ هایی که کودک در نقاشی استفاده می کند در مرحله بعدی اهمیت قرار می گیرند. کودکان، همانطور که بزرگ می شوند، در معرض طیف گسترده ای از تجربیات و احساسات قرار می گیرند – هر چیزی که با آنها روبرو می شوند هیجان انگیز و جدید است!
پاسخ یک کودک سالم به تمام این اطلاعات و ورودی های حسی، استفاده از طیف وسیعی از رنگ ها در نقاشی های خود خواهد بود. هر چه کودک شما از رنگ های بیشتری در نقاشی های خود استفاده کند، در زندگی، شادتر و هیجان زده تر است!
همچنین رنگ ها نسبت به یک مداد ساده تک رنگ، به بیان بهتر احساسات کمک می کنند. از این رو استفاده بیش از حد از یک رنگ خاص ممکن است وضعیت عاطفی کودک را نیز نشان دهد. این ایده با یافته های روانشناسی رنگ مطابقت دارد.
به طور کلی، کودکی که از رنگ های آبی و سبز در نقاشی، زیاد استفاده می کند، خوشحال و سازگار است. رنگ‌های روشن و گرم مانند نارنجی و زرد نشان دهنده نشاط و انرژی هستند، در حالی که رنگ‌های تیره، به‌ویژه در نقاشی‌هایی که به خودی خود غم‌انگیز هستند، می‌توانند به کودکی اشاره کنند که به کمک نیاز دارد.
۳- کامل بودن نقاشی
اگر کودک، نقاشی های خود را ناقص رها کند یا خطوط کم رنگ و سبک بکشد، ممکن است به تشویق شدن نیاز داشته باشد. چنین نقاشی هایی به یک کودک مردد و با عدم امنیت اشاره دارد. نقاشی های ناقص ممکن است نشانگر یک شخصیت تکانشی گاه به گاهی باشد.
با این حال، اگر این الگو در مدت زمان طولانی‌تری ادامه یابد، والدین باید به دنبال ریشه یابی و کمک باشند. پاک کردن و اصلاح بیش از نقاشی حد ممکن است نشان دهنده سطح بالایی از اضطراب در بچه ها باشد. برعکس، تزیین بیش از حد در نقاشی ممکن است نشانگر این باشد که کودک به توجه نیاز دارد.
۴- موقعیت نقاشی در کاغذ
جایی که کودک در صفحه، در حال کشیدن نقاشی است نیز می‌تواند وضعیت ذهنی او را نشان دهد، اما این امر برای کودکان بزرگتر که مهارت‌های حرکتی بهتری دارند قابل استفاده است.
کودکی که در سمت چپ صفحه نقاشی می‌کشد، کودکی خجالتی و درونگرا است. همچنین می تواند به این معنا باشد که کودک به دنبال حضور یک بزرگسال دلسوز، یا یک شخصیت پرورش دهنده، مادر یا پدر، است. از سوی دیگر، کودکی که در سمت راست برگه، نقاشی می‌کشد، در مورد کسی صحبت می‌کند که میل به برقراری ارتباط دارد و بچه‌ای است که بیشتر برون گرا است.
معانی رایج نقاشی های کودکان
کودک شما در سه مرحله نقاشی می کشد:
- مرحله خط نویسی: خط نویسی تصادفی خطوط که معنای واقعی ندارد.
- مرحله پیش طرح واره: زمانی که کودکان سعی می کنند آنچه را که می بینند، از جمله شکل های ساده، درختان، خانه ها و غیره ترسیم کنند.
- فاز ترسیم یا طرح واره: زمانی که یک موضوع کاملاً قابل شناسایی در نقاشی ها وجود دارد و نقشه ها واقعی تر هستند.
از طریق این سه مرحله، نقاشی‌های کودک شما از خط نویسی تصادفی به تصاویر تعریف شده با مضامین و معنایی تبدیل می‌شود که بزرگسالان می‌توانند بدون اینکه از کودک بپرسند، آنها را بفهمند.
در طی مراحل مختلف، معنای نقاشی کودکان تکامل پیدا می کند. در ادامه، چند موضوع متداول وجود دارد که ممکن است در خط خطی کردن فرزندتان مشاده کنید پس بهتر است بدانید که هر کدام از آنها به چه معناست.
۱- خط خطی کردن
مرحله اول کودک در نقاشی، خط خطی کردن است که ممکن است روی کاغذ معنایی نداشته باشد. اما روانشناسان می گویند که در این مرحله، ترسیم، واقعی نیست، بلکه روندی است که نشان دهنده علائم بسیاری خواهد بود.
یک کودک ممکن است مداد را روی کاغذ بگذارد، آن را بکشد و صدایی خشن تولید کند. اگر از این کودک بپرسید که چه چیزی کشیده است، ممکن است بگوید “بابا سر کار می رود! ” … که به این معنی است که خط نویسی تصادفی در واقع یک ماشین در جاده است. وقتی به آن نگاه می‌کنید، خط نویسی معنایی ندارد، اما این فرآیند می‌تواند بینش‌هایی را به شما بدهد.
۲- نقاشی خورشید خندان
آفتاب کامل در مرکز صفحه، با شکلک، نشانه کودکی خوش اخلاق، شاد و راضی است.
۳- شکل هایی با خطوط باریک
نقاشی هایی که با خطور باریک، شبیه به چوب کشیده می شوند، معمولاً خانواده کودک را به تصویر می کشد. می‌توانید با مشاهده جایی که کودک، خود را در تصویر قرار می‌دهد، یا در کنار چه کسی ایستاده است (= که نشان می‌دهد کسی که به او نزدیک ترین احساس را دارد)، نشانه‌هایی در مورد وضعیت عاطفی کودک دریافت کنید (= که نشان می‌دهد چه کسی از همه بیشتر مورد علاقه اش است؛ به گفته کودک شخص مهم در خانواده) و غیره.
۴- افزایش تعداد جزئیات در نقاشی
هر چه کودک، جزئیات بیشتری به نقاشی اضافه کند، توانایی شناختی او بیشتر رشد می کند. بچه‌ها معمولاً جزئیاتی مانند عینک روی چشم «پدر» یا پیش بند آشپزخانه برای مادرشان اضافه می‌کنند. کودکان با مشاهده جزئیات ممکن است حتی بتوانند تفاوت‌های ظاهری فیزیکی را متوجه شده و تفسیر کنند و حتی ممکن است بتوانند «جنسیت» را متفاوت ببینند.
۵- نقاشی سوراخ در زمین
این نقاشی معمولی کودکی را نشان می دهد که اخیراً “غم از دست دادن” را تجربه کرده است. معمولاً این حالت یا به صورت مرگ در خانواده است یا ممکن است مرگ حیوان خانگی نیز باشد. اگر کودک در نقاشی تنها باشد، به این معنی است که بسیار احساس تنهایی می کند.
۶- نقاشی هیولاها
بسیاری از داستان های بچه ها پر از موجودات ترسناک تاریک اند، بنابراین چنین نقاشی هایی، چیزی جز تفسیر کودک از داستان نیست. از سوی دیگر، تحقیقات نشان داده که کشیدن هیولاها می تواند مکانیسم مقابله با کودکی باشد که در مقابلش احساس ناتوانی می کند.
۷- نقاشی ابر و باران
نقاشی تعداد زیادی ابر و باران در تصویر می تواند نشان دهنده این باشد که کودک احساس اضطراب یا ترس خاصی دارد. اگر کودک، چنین احساسی دارد، ممکن است خود را زیر یک ابر نقاشی کند.
۸ – کشیدن نقاشی خانه ها
جزئیات جالبی که می توانید در مورد خانه ای که توسط کودک ترسیم شده است یادداشت کنید، شامل تعداد پنجره ها، باز بودن یا بسته بودن درب، و غیره است. تعداد بیشتر پنجره ها نشان دهنده این است که کودک افراد بیشتری را در کنار خودش می خواهد. یک درب باز در نقاشی، نشان دهنده یک نگرش استقبال کننده است. از سوی دیگر، یک پیاده رو جلوی خانه می‌تواند نشان‌دهنده کودکی با سازگاری اجتماعی خوبی باشد که تعاملات اجتماعی سالمتری با همسالان خود دارد.
۹- نقاشی افراد عصبانی
کودکی که افراد عصبانی به ویژه اعضای خانواده را ترسیم می کند، احتمالاً آسیب های عاطفی را تجربه کرده است. بسیاری اوقات، این نقاشی‌ها نیز نتیجه قرار گرفتن در معرض برخی رسانه‌های خشن، فیلم‌های تلویزیونی، ویدیوهای موجود در اینترنت و غیره است. از سوی دیگر، آسیب رساندن بزرگسالان به کودک می تواند یکی از دلایل کشیدن این نوع نقاشی باشد.
چه زمانی باید نقاشی های فرزندتان را بررسی کنید؟
والدین، مربیان و متخصصان سلامت روان، به دنبال تجزیه و تحلیل نقاشی‌های کودکان نیستند تا ترس‌ها و ناراحتی‌ها یا تغییرات رفتاری قابل توجه را شناسایی کنند یا درمان نمایند. نقاشی ها، ابزار کاربردی و کمکی اند و به راحتی برای درک رفتار روزانه در دسترس هستند. در واقع، در چندین مطالعه و تحقیق نشان داده شده است که کودکانی که بیشتر نقاشی می‌کنند، در واقع خلاق‌تر و باهوش‌تر هستند.
گاهی اوقات کودکان ممکن است چیزهای ترسناک بکشند: اسلحه، آتش، افراد عصبانی، دعوا کردن و غیره. در حالی که کشیدن نقاشی های عجیب و غریب اشکالی ندارد، اگر این یک فاکتور رایج در نقاشی های کودک شما وجود دارد، ممکن است لازم باشد با یک روانشناس کودک مشورت کنید.
برخی از چنین موقعیت هایی که ممکن است کودکتان به مشاوره با روانشناس نیاز داشته باشد عبارتند از:
- کودک به طور مکرر در حال کشیدن تصاویر خشونت آمیز است.
- کودک، شخص یا شیئی را به میزان قابل توجهی بزرگتر از خودش می کشد.
- کودک، قسمت های از هم گسیخته بدن انسان را ترسیم می کند.
- او بیش از حد از رنگ های تیره و تصاویر ناخوشایند در نقاشی استفاده می کند.
جمع بندی
نقاشی های کودکان، یک روش ارتباطی عالی محسوب می شوند چرا که می توانند روحیات و خلق و خو و حتی احساس درونی آنها را نمایان سازند. تفسیرهای روانشناسی نقاشی کودکان، فقط از عهده کارشناسان بر می آید اما والدین باید تصاویر و نقاشی فرزندانشان را همیشه زیر نظر داشته باشند.
به نقاشی کودک به طور کامل نگاه کنید. هرگز فقط به تفسیر خودتان از نقاشی های فرزندتان اعتماد نکنید. آنها می توانند چیزهای بسیار مسخره، مضحک و خنده دار را ترسیم کنند! همیشه سعی کنید که از کودک خود معنای چیزی را که کشیده است، بپرسید. معانی تک تک خط خطی ها را مهم جلوه ندهید! در صورت لزوم، حتماً از مشاوران و روانشناسان کودک کمک بگیرید.
