واحد آموزش خود زشت انگاری، یکی از مهم ترین مسائلی است که برخی بزرگسالان و اکثر نوجوانان با آن دست و پنچه نرم می کنند. این یک اختلال فکری است و اگر به موقع به آن توجه نشود به یک بیماری ذهنی مبدل خواهد شد که بسیار هم می تواند آسیب زننده باشد. والدین و مربیان و معلمان با انجام یک سری کارها و رفتارها به راحتی می توانند با این پدیده نامطلوب و ناخوشایند، مقابله نمایند.
خود زشت انگاری یا خود زشت پنداری، یک رفتار یا یک طرز تفکر اشتباه است که در برخی افراد جامعه دیده می شود. این اختلال معمولاً در خانم ها بیشتر از آقایان وجود دارد اما در اکثر موارد، جوانان و نوجوانان را درگیر می کند. نوجوانان در سن بلوغ هستند و بسیار به زیبایی ظاهر خود اهمیت می دهند. بدیهی است که تصور کنند نمای بدنی و چهره آنها، زشت است!
به نظر شما با این افراد چطور می توان رفتار نمود؟ اگر والدین، نوجوانانی در خانه یا اطراف خود داشته باشند که نگران این نوع اختلال در آنها هستند، چطور می توانند با آن برخورد کرده و سریع تر این روش فکری را درمان کنند؟
اختلال خود زشت انگاری در نوجوانان، یک تصور غلط است و فرد فکر می کند نقص یا عیبی در ظاهر خود دارد. این فرد تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا زیباتر باشد و چه بسا در این مسیر از روش های غیر استاندارد و بعضاً نامناسب استفاده می کند. این طرز فکر اشتباه، به سمت بروز رفتارهای خطرآفرین حرکت می کند و گاهش می تواند برای فرد، خطراتی داشته باشد.
رفتارهای سوء ناشی از اختلال خود زشت انگاری در نوجوانان شامل چیست؟
- گرایش به استفاده بی رویه از لوازم آرایشی برای زیباتر کردن چهره.
- گرایش به استفاده از روش های لاغری و زیبایی؛ که گاهی می تواند به سلامتی فرد آسیب بزند.
- تمایل به استفاده از عمل های جراحی زیبایی و لاغری که در نهایت چیزی جز آسیب به بدن در پی ندارد.
- اجرای رژیم های غذایی سخت و غیر اصولی که در اکثر موارد به آسیب جسمی منجر می شود و فرد را به خطر می اندازد.
- استفاده از مکمل های خوراکی غیر مجاز برای زیباتر بودن که در اکثر موارد می تواند به مرگ فرد منجر شود.
- دچار شدن به وسواس فکری و عملی برای زیباتر بودن
- تمایل به خرید انواع لباس ها و لوازم آرایشی و بهداشتی؛ گاهی این رفتار به یک وسواس بزرگ تبدیل می شود.
- عدم داشتن اعتماد به نفس در اجتماع
- ایراد گرفتن از هر موقعیت یا هر حالت یا هر مکان
متخصصان علم روانشناسی معتقد هستند که اگر اختلال خود زشت انگاری در نوجوانان و حتی در بزرگسالان به درستی و به موقع درمان نشود، با فرد بزرگ و بزرگ تر شده و او را به دردسر می اندازد. خود زشت انگاری می تواند آسیب هایی را به اطرافیان نیز وارد کند.
چرا نوجوانان احساس خود زشت انگاری دارند؟
خود زشت انگاری در نوجوانان به دلایل متعددی اتفاق می افتد. محیط نامناسب خانواده از نظر اعتقادات و طرز تفکر نسبت به رشد شخصیتی اولین عامل بروز این اختلال است. وقتی نوجوانان در کودکی خود مورد توجه قرار نگیرند و والدین مدام از آنها ایراد بگیرند یا آنها را سرزنش کنند، در دوره نوجوانی، فرد سعی می کند با زیباتر شدن، جلب توجه کند. این رفتار هرگز ارضا نمی شود و نوجوان، بارها و بارها تمایل پیدا می کند تا با روش های مختلف، زیباتر به نظر برسد.
عامل دیگر بروز خود زشت انگاری در نوجوانان، وراثت یا بروز یک آسیب روحی – روانی در دوره کودکی فرد است. برخی بیماری های روانی از جمله ترس، افسردگی، وسواس، عدم اعتماد به نفس، حسادت و … می تواند منجر به خود زشت انگاری در فرد شود.
برخی عوامل محیطی می توانند در تشدید اختلال خود زشت انگاری در نوجوانان تأثیر زیادی داشته باشند. به طور مثال، سبک زندگی غربی و رفتارها و الگوگیری از سلبریتی های خارجی، یک عامل مهم است. نوجوانان تصور می کنند با انجام کارهایی که خارجی ها انجام می دهند، زیباتر به نظر می رسند. این گروه سنی می خواهند هر چه زودتر به اهداف خود برسند و در نظر دیگران جلوه بهترین داشته باشند.
بهترین روش های مقابله با خود زشت انگاری نوجوانان چیست؟
- والدین باید به شخصیت و طرز تفکر نوجوان خود احترام بگذارند و او را همان طور که هست، بپذیرند. والدین نباید فرزند خود را در هیچ دوره زندگی، با فرد دیگری مقایسه کنند.
- معرفی یک الگوی خوب به نوجوانان می تواند تا حد زیادی از خود زشت انگاری او جلوگیری کند.
- صحبت کردن با یک مشاور یا روانشناس می تواند الگوهای فکری درست را در نوجوان تقویت کند و علائم و رفتارهای خود زشت انگاری را در او کاهش دهد و به تدریج برطرف نماید.
- والدینی که نوجوانانی دارند که با خود زشت انگاری روبرو هستند باید با صبر و حوصله، مراحل درمان را طی کنند.
- والدین موظف هستند که عزت نفس و اعتماد به نفس را در فرزند خود تقویت کنند و مسیر درست آینده را به آنها نشان دهند.
- گاهی ممکن است درمان خود زشت انگاری در نوجوانان حدود یک سال طول بکشد؛ پس والدین باید بدانند که در این دوره چطور فرزند خود را حمایت کنند.
- والدین باید مراقبت فرزندان خود، هنگام ورود به دوره بلوغ و نوجوانی باشند. با مشاهده اولین علائم رفتارهای ناهنجار، اقدام کردن و صحبت با یک مشاور، کار عاقلانه ای است.
جمع بندی
خود زشت انگاری در نوجوانان یکی از مهم ترین اختلالاتی است که اکثر خانواده های امروزی با آن روبرو هستند. والدین باید از هر جهت مراقبت علائم این بیماری فکری باشند. نوجوانانی که از ظاهر خود راضی نیستند، همیشه به دنبال راه هایی هستند تا زیباتر باشند. این می تواند آسیب های زیادی به آنها وارد کند. والدین باید با ارائه یک الگوی درست، اعتماد به نفس و خود باوری را در نوجوان خود تقویت کنند.
در صورت عدم اصلاح تفکر اشتباه خود زشت انگاری، والدین می توانند از مشاوران و روانشناسان کمک بگیرند. دوره درمان این اختلال فکری، کمی طولانی است که با کمی صبر و حوصله انجام خواهد شد.
