دانش آموزان هر روز با حجم زیادی از دروس مدرسه اطلاعات جدید و مطالب سر و کار دارند که باید آنها را یاد بگیرند و متوجه شوند، بنابراین چیزهای زیادی برای به خاطر سپردن وجود دارد. تقویت حافظه یکی از مسائلی است که همه دانش آموزان و دانشجویان با آن مرتبط هستند؛ اهمیت این موضوع زمانی بیشتر میشود که دانش آموزان باید برای امتحانات و آزمونهای مختلف آماده شوند. انجام تکالیف درسی یا به خاطر آوردن مطالبی که آموختهاند، در جلسه امتحان، تقریباً کمی طول میکشد. افرادی که حافظه بهتری دارند، سریعتر آموختههای خود را به یاد میآورند، اما برخی به علت ضعف حافظه در این مسئله با مشکل مواجه هستند. روشهای تقویت حافظه برای دانش آموزان میتواند به آنها کمک کند تا با کمی تلاش، روال معمول مطالعه خود را بهبود ببخشند و بتوانند طیف وسیعی از اطلاعات را به خاطر بسپارند. در این مطلب درباره بهترین راهکارها که برای تقویت حافظه کودکان و نوجوانان مناسب است صحبت میکنیم.
تقویت حافظه برای کودکان و نوجوانان در سنین مدرسه اهمیت زیادی در مقایسه با بزرگسالان دارد. دانش آموزان باید دانش و مهارتهایی را کسب کنند که برای عملکرد روزانه و رسیدن به موفقیت به آن نیاز دارند. اگرچه اطلاعات همواره در حال تغییر است، اما میبینیم که کودکان و نوجوانان ما در طول سال تحصیلی با حجم زیادی مطالب روبرو میشوند که اکثر آنها را باید به خاطر بسپارند. دانش آموزانی که حافظه بهتری داشته باشند، مطالب را بهتر حفظ میکنند و آنها را موقع مناسب به کار میبرند.
در مقابل، برخی دیگر از دانشآموزان با مشکلات حافظه روبرو هستند. این به معنای ضعف در حفظ کردن مطالب و به خاطر سپردن اطلاعات است. اکثر دانش آموزان به سختی قادر هستند دستورالعملهایی را که به تازگی به آنها داده میشود، مجدداً ارائه دهند! به طور مثال، اگر قرار باشد دانش آموز در یک سخنرانی کلاسی شرکت کند و مطلبی را از حفظ ارائه دهد، اگر ضعف حافظه داشته باشد، به احتمال زیاد، در صحبت کردن و به خاطر آوردن آنچه حفظ کرده است، مشکل خواهد داشت!
دانش آموزانی که حافظه فعال آنها با مشکل مواجه است، هنگام انجام یک کار، فراموش میکنند که قرار است چه کاری را انجام دهند یا به چه هدفی برسند! جالب است بدانید اگر فرایندهای چند مرحلهای به این افراد سپرده شود، فقط مرحله اول را به یاد میآورند و فراموش میکنند که مراحل دوم، سوم یا گام های بعدی چیست! این مشکل برای حل مسائل ریاضیات قطعاً دردسرساز میشود، چرا که میدانیم یک مسئله ریاضی در چند مرحله به نتیجه میرسد.
مثال دیگر در این باره، خواندن پاراگرافهای مختلف در دروس فارسی، علوم یا تعلیمات اجتماعی است. موقعی که این دسته از دانش آموزان مشغول خواندن یک پاراگراف میشوند، در انتهای آن قسمت، فراموش میکنند که ابتدای پاراگراف درباره چه چیزی صحبت میکرده است! دانش آموزان با مشکل ضعف حافظه، در واقع ممکن است از نظر مهارتهای زبانی، هیچ مشکلی نداشته باشند و چالش اصلی آنها در حقیقت، بازخوانی اطلاعات از حافظه بلند مدت باشد.
برای حل مشکل فوق، یک سری روشهای تقویت حافظه برای دانش آموزان معرفی شده است. همه آنها سودمند هستند، بنابراین والدین و معلمان میتوانند با توجه به شرایط موجود و توانایی دانش آموزان، از یک یا چند راهکار کمک بگیرند.
در این قسمت، بهترین روشهای تقویت حافظه در دانشآموزان را برایتان به اختصار معرفی کردهایم:
- برای تقویت حافظه دانش آموزان میتوانید یک سری دستورالعملها را در قالب های مختلف به آنها ارائه دهید. دانش آموزان باید توالیها را به خاطر بسپارند و آنها را در عمل، تکرار کنند.
- مطالب متنوعی در اختیار دانش آموزان قرار دهید و از آنها بخواهید اطلاعات را به خاطر بسپارند و مجدداً برای کلاس ارائه دهند. این کار میتواند چندین بار تکرار شود تا روال به خاطر آوردن آموختهها در حافظه دانش آموز تثبیت گردد.
- یکی از بهترین راههای تقویت حافظه در دانش آموزان، استفاده از تصاویر یا جلوههای بصری به شکل فلش کارت، انیمیشن، ویدیو یا پادکست است. ارائه حجم زیادی از اطلاعات، به ویژه دروس مدرسه، در قالبهای محتوایی متنوع، به دانش آموزان کمک میکند آنها را راحتتر به خاطر بسپارند و موقع مناسب از آن استفاده کنند.
- در روش دیگر میتوانید یک جزوه آماده که درباره موضوع درسی یا فعالیت فوق برنامه صحبت کرده است را به دانش آموز بدهید و از او بخواهید نکات مهم را به خاطر بسپارد و آماده شود تا روز بعد، آن را به دانش آموزان دیگر تدریس کند. یادداشت برداری و خلاصه نویسی، دو تکنیک خوب برای تقویت حافظه هستند.
- از تمرینات بازیابی حافظه برای تقویت حافظه دانش آموزان کمک بگیرید. یک موضوع را در بازه زمانی انتخاب کنید و از دانش آموز بخواهید تا آنچه را که در گذشته از آن به یاد دارد، بازگو کند. ارائه اطلاعات، اتفاقات یا خاطراتی که مربوط به همان موضوع باشند، هرچند ناچیز و جزئی، ممکن است به تقویت حافظه بچهها کمک کند.
- تکنیک نشانه گذاری را به دانش آموزان یاد بدهید. این یک راهکار خوب برای تقویت حافظه و به خاطر آوردن اطلاعات حفظ شده است. نشانه گذاری برای حفظ کردن مطالب، به معنای در نظر گرفتن علامت، نماد یا یک مشخصه برای آن مطلب به خصوص است. مثلاً اگر قرار باشد نام رشته کوههای مهم اروپا را به دانش آموزان بیاموزید، میتوانید آنها را روی تخته بنویسید و حرف اول نام هر یک را جدا یادداشت کنید، و یک کلمه عجیب و غریب بسازید. دانش آموزان این کلمه را حفظ میکنند؛ در حالی که میدانند هر حرف، نشانه اول اسم یک رشته کوه است. به این ترتیب برای همیشه در ذهنشان خواهد ماند.
- از دیگر روشهای خوب که به تقویت حافظه دانش آموزان کمک میکند، تکنیک آماده سازی و تمرین، قبل از آموزش است. این کار بر عهده معلمان است. هنگام شروع کلاس درس، معلمان باید موضوع اصلی تدریس یا کنفرانس را بیان کنند؛ سپس بدون آنکه مطلب اضافهتری ارائه دهند، از دانش آموزان بخواهند هر چیز را که درباره آن میدانند بگویند. این روش، ذهن را آمادهتر میکند تا معلم بتواند مطالب آموزشی را در سطح گستردهتری ارائه دهد.
نکات تکمیلی برای تقویت حافظه دانش آموزان
- دانش آموزان باید خواب خوب و با کیفیت داشته باشند. خوب خوابیدن،به ویژه روز قبل از امتحانات، اهمیت زیادی دارد چون به حافظه استراحت میدهد.
- تغذیه خوب، ارتباط موثری با تقویت حافظه در دانش آموزان دارد. رسیدگی به تغذیه سالم کودکان و نوجوانان بر عهده والدین است.
- آموزش تکنیک مطالعه به دانش آموزان میتواند باعث تقویت حافظه آنها شود، چون اگر به درستیو در مکان درست، به دور از عوامل حواس پرتی مطالعه کنند، به احتمال زیاد، اطلاعات را دقیقتر به خاطر میسپارند.
- مطالعه با صدای نسبتاً بلند باعث میشود کلمات، جملات و عبارتها بهتر در حافظه دانش آموز ثبت شوند.
- اگر دانش آموزان موقع حفظ کردن یک مطلب یا درک مفاهیم، برای آنها یک نماد یا نشانه تعیین کنند، یا آن مفهوم را به آنچه که از قبل میدانستند ربط دهند، احتمال به خاطر سپردن قویتر حفظیات بیشتر میشود؛ اگر قرار باشد آن دانستهها را ارائه دهند، در این کار موفقتر خواهند بود.
- انجام تکنیکهای کسب آرامش، از جمله مدیتیشن، ورزش منظم روزانه، حفظ تناسب اندام، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش، استفاده از بازیهای پازلی، وقت گذرانی با دوستان، موارد دیگری هستند که باعث تقویت حافظه میشوند.
همانطور که در این قسمت ملاحظه کردید، با ایجاد چند تغییر اساسی در نحوه مطالعه، به راحتی میتوان کیفیت عملکرد ذهنی دانش آموزان را بهبود بخشید و به تقویت حافظه آنها کمک کرد. گاهی راهکارهای سادهای برای این منظور معرفی میشوند که بسیاری از آنها به سبک زندگی مربوط هستند؛ و تعداد قابل توجهی نیز به شیوههای آموزشی و پرورشی مربوط میشوند. وظیفه معلمان و والدین است که هر گزینه را در جای خود پیگیری کنند.
جمع بندی
روشهای تقویت حافظه در دانش آموزان به آنها کمک میکند مطالب درسی را سریع تر و دقیق به خاطر بیاورند، به ویژه اگر قرار باشد در آزمونهای مهمی شرکت کنند. کنترل سبک زندگی سالم و اجرای روشهای نوین آموزشی در کلاس درس، در این راستا کمک کننده هستند. تکنیک یادآوری فعال، استفاده از ابزارهای کمک آموزشی، خلاصه کردن مطالب و یادداشت برداری از نکات مهم، شرکت در بحث کلاسی، از دیگر راهکارهای خوب برای تقویت حافظه دانش آموزان محسوب میشوند. همه اینها در راستای موفقیت تحصیلی، مفید هستند.
گروه آموزشی علوی تبریز (سیمناد)، در مقاطع مختلف تحصیلی دبستان و دبیرستان، بهترین خدمات آموزشی- پرورشی و مشاوره درسی را در اختیار دانش آموزان قرار میدهد تا از هر نظر رشد پیدا کنند و موفق شوند.
والدین میتوانند از همین امروز برای تامین آینده روشن فرزندان خود برنامهریزی نمایند. پرورش دانش آموزانی فعال و پرتلاش، مسئولیت پذیر و موفق، کار دشواری نیست، به شرطی که بهترین مدارس را برای تحصیل آنها انتخاب کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر از شرایط ثبت نام در مدارس سیمناد با کارشناسان ما تماس بگیرید.