آموزش احترام به تنوع فرهنگی به معنای یاد دادن نحوه درست روبرو شدن با آداب و سنتهای متفاوت به دانش آموزان در کلاس درس است و معلمان، نقش کلیدی در این مسیر ایفا میکنند. در جامعه امروزی، چند فرهنگی به طور فزاینده وجود دارد و بیش از هر زمان دیگری برای آموزگاران مهم است که آموزشهای پذیرش تنوع فرهنگی را به دانش آموزان دبستانی و دبیرستانی ارائه دهند. تنوع فرهنگی فقط به نژاد یا قومیت مربوط نمیشود، بلکه میتواند شامل دانش آموزانی با مذهب، وضعیت اقتصادی، هویت و پیشینه زبانی متفاوتی باشد. در این مطلب با نکات مهمی درباره آموزش احترام گذاشتن به تنوع فرهنگی آشنا میشوید.
آموزش احترام به تنوع فرهنگی در کلاس درس برای همه دانش آموزان یک مسئله مهم است؛ و البته این موضوع به اندازه ای اهمیت دارد که بزرگترها در محیط کار نیز باید مهارتهای مرتبط با آن را یاد بگیرند. برخورد صحیح با تنوع فرهنگی در کلاس مدرسه، یک ضرورت است و اگر معلمان به پیچ و خمهای این موضوع آشنا باشند، به نفع همه دانش آموزان خواهد بود و فرایند تدریس را سهولت میبخشد.
اطلاع یافتن از موضوع تنوع فرهنگی در دانش آموزان، نه تنها آگاهی آنها را افزایش میدهد، بلکه زمینه را فراهم میکند تا یاد بگیرند چطور با شرایط مختلف سازگاری پیدا کنند و راه موفقیت را بیابند. برنامههای آموزشی برای معلمان، یک فرصت عالی را ایجاد میکند تا یاد بگیرند چطور محیط کلاس را به یک فضای شاد و مثبت تبدیل کنند و بتوانند پذیرش چند فرهنگی را به دانش آموزان نیز انتقال دهند.
معلمان وظیفه دارند دانش آموزان خود را از هر جهت آماده سازند تا با دنیای متغیر بیرونی سازگار شوند و تمام تفاوتها را بپذیرند. برنامههایی که در مدرسه اجرا میشود، به سازگاری فرهنگی دانش آموزان کمک میکند. این در حالیست که تنوع فرهنگی، رفتاری و آداب و رسوم، این روزها بسیار شدید در کلاسهای درس دیده میشود!
نگاهی بر انواع تنوع فرهنگی در مدارس
هر دانش آموز از نظر ویژگیهای رفتاری، فرهنگی و شخصیتی، منحصر به فرد است. به منظور درک صحیح و ارتقای آگاهی فرهنگی، معلمان باید تفاوتهای فرهنگ و شخصیت دانش آموزان خود را شناسایی کنند و به طور اصولی با آن مواجه شوند. در این قسمت، نگاه کوتاهی بر انواع تنوع فرهنگی داریم که ممکن است در یک کلاس درس وجود داشته باشد:
تفاوتهای نژادی
رنگ پوست افراد، تاثیر زیادی بر زندگی آنها در جامعه دارد. همچنین بر نحوه فعالیت در کلاس درس تحصیل میگذارد.
تفاوتهای قومیت
قومیت، به فرهنگ و ملیت افراد مربوط میشود؛ اما گاهی با تفاوتهای نژادی اشتباه گرفته میشود. به یاد داشته باشید، ممکن است افراد، رنگ پوست مشابه داشته باشند اما متعلق به مکانهای مختلف باشند و از نظر عقاید و دیدگاههای فرهنگی، بسیار با هم متفاوت باشند.
تفاوتهای دین و مذهب
درک این موضوع برای مدیریت کلاس درس یا سایر موقعیتهای اجتماعی مهم است که بپذیریم، همه افراد، باورهای مذهبی متفاوتی دارند؛ یا حتی ممکن است هیچ اعتقاد مذهبی خاصی نداشته باشند. در کلاس درس، دانش آموزان ممکن است نسبت به تدریس، واکنش متفاوتی نشان دهند یا علاقهای برای حضور در مباحث مذهبی نداشته باشند.
تفاوتهای زبانی
در هر کشور، زبان رسمی همان منطقه در کلاسهای درس به کار میرود. برخی از مدارس پیشرفته، تدریس دروس را به زبان انگلیسی هم ارائه میدهند؛ با این وجود، در مدارس کشورهای غیر انگلیسی زبان، برنامههای تخصصی در نظر گرفته میشود تا دانش آموزان بتوانند به زبان بینالمللی انگلیسی مسلط باشند. آموزش زبان انگلیسی به کودکان در مدارس، یک رکن اصلی برای استعدادیابی و پیشرفتهای تحصیلی است.
تفاوتهای اجتماعی و اقتصادی
یکی دیگر از مهمترین تفاوتهای تنوع فرهنگی، مربوط به حوزه اجتماعی و اقتصادی است. این موضوع به طور مستقیم در حضور دانش آموزان در مدرسه تاثیر دارد. خانوادههایی که از سطح اجتماعی و اقتصادی بسیار بالایی برخوردار هستند، فرزندان خود را در بهترین مدارس با امکانات آموزشی کامل ثبت نام میکنند. در این میان، آن دسته از خانوادههایی که تمکن مالی پایینتری دارند، فرزندان خود را به مدارس معمولی میفرستند. در یک کلاس درس، باز هم دانش آموزان از نظر رفاه اجتماعی و اقتصادی، تفاوتهایی با هم دارند و معلمان باید از این موضوع آگاه باشند.
راهکارهای آموزش احترام به تنوع فرهنگی در کلاس درس
راههای مختلفی وجود دارد که معلمان و مدیران میتوانند آموزش احترام به تنوع فرهنگی در کلاس درس را اجرا کنند؛ به طوری که برنامههای تدریس بتواند نیازهای انشآموزان را پاسخ دهد. در این خصوص، گزینههای زیر را به طور اختصار فهرست کردهایم و پیشنهاد میکنیم آنها را در نظر بگیرید:
شناخت دانش آموزان
اولین گام در ارتقای آگاهی از تنوع فرهنگی در کلاس درس، با درک معلم از هر یک از دانش آموزان خود آغاز میشود. معلمان باید وقت کافی را اختصاص دهند و تک تک دانش آموزان خود را به خوبی بشناسند. اطلاع داشتن از علاقههای فرهنگی، سرگرمی، سبک یادگیری، تمایلات و ترجیحات، ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی خانواده آنها به معلمان کمک میکند تا ارتباط بهتری با دانش آموزان برقرار کنند. زمانی که دانش آموز متوجه میشود معلم از هر جهت او را میشناسد و با او صمیمیت بیشتری دارد، حتماً قدردان زحمات خواهد بود و به راهنماییهای معلم، احترام بیشتری میگذارد.
برقراری ارتباطات منسجم و صمیمانه
دومین راهکار آموزش احترام به تنوع فرهنگی، حفظ ارتباطات منسجم و صمیمانه است. معلمان در طول سال تحصیلی از طریق روشهای مختلف میتوانند با دانش آموزان خود ارتباط صمیمانه داشته باشند. کافیست در جلسات تدریس، چند دقیقهای را به صحبت آزاد اختصاص دهند، دانش آموزان را در مباحث شرکت داده و تجربیات خود را با آنها به اشتراک بگذارند. هدایت کلاس درس بر اساس نیازهای فردی دانش آموزان و سبک یادگیری آنها باید به بهترین شکل انجام گیرد.
قدردانی از هر دانش آموز و احترام به همه آنها
سومین راهکار مناسب در آموزش احترام گذاشتن به تنوع فرهنگی در کلاس درس، موضوعی است که به نظر ما بزرگترین مسئولیت یک معلم به حساب میآید، و آن هم قدردانی از هر دانشآموز و احترام گذاشتن به تک تک آنها است. معلم در کلاس درس باید بدون توجه به نژاد، قومیت، سطح فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، استعداد یا توانایی یادگیری دانش آموزان خود، از همه آنها در موقعیت مناسب قدردانی کند و به همه آنها احترام بگذارد. هیچ تفاوت فرهنگی نباید باعث شود معلمان بین دانش آموزان خود تمایز قائل شوند. همچنین ضرورت دارد که معلمان از بروز هر رفتار توهین آمیز یا صحبتهای جهت گیرانه خودداری کنند.
اجرای تنوع تدریس در کلاس درس
یکی از راههای الگوسازی برای دانش آموزان جهت احترام به تنوع فرهنگی این است که شخص معلم، محیط کلاس متنوع را برای تدریس خود به وجود بیاورد.
وقتی دانش آموزان ببینند که معلمشان نسبت به همه دانش آموزان با هر ویژگی متفاوت، احترام و اهمیت قائل میشود، آنها نیز در این مسیر حرکت میکنند. طراحی تمرینها و پرسشهای کلاسی و روش تدریس، یا ارزیابیها باید بر اساس ویژگی همه دانش آموزان انجام شود؛ چه برای آنهایی که قومیت متفاوت دارند، یا برای دانش آموزانی که باورهای مذهبی خاصی دارند. معلمان در مسیر تدریس باید آگاهی فرهنگی را در نگرش دانش آموزان خود ترویج دهند. همچنین میتوانند آنها را برای روبرو شدن با دنیای واقعی آماده سازند.
دادن آزادی و انعطاف پذیری در عمل به دانش آموزان
معلمان اغلب احساس میکنند باید با روشهای سختگیرانه و مقتدرانه، مدیریت کلاس درس خود را انجام دهند! با ارزشترین شیوه یادگیری این است که دانش آموز، خودش شخصاً تجربهای را بیاموزد، بنابراین بهترین راهکار این است که معلمان در روشهای تدریس خود، آزادی عمل و انعطاف پذیری را به دانش آموزانشان بدهند.
در این مسیر، معلم میتواند موضوعی را مطرح کند و از دانش آموزان بخواهد درباره آن صحبت کنند، دیدگاههای مختلف خود را بگویند؛ به این ترتیب، هر دانش آموز با تنوع فرهنگی، به طور آزادانه نظر خود را بیان میکند و این یک بستر پویا برای حل مسئله، اکتشاف و تبادل نظر است.
اهمیت آموزش احترام به تنوع فرهنگی چیست؟
تا به اینجای مطلب با مفهوم احترام گذاشتن به تنوع فرهنگی آشنا شدید، اما ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا این موضوع تا این اندازه اهمیت دارد. در این قسمت به طور مختصر به توضیح آن خواهیم پرداخت.
آموزش احترام به تنوع فرهنگی در همه دانش آموزان، به آنها کمک میکند تفاوتها را بپذیرند و به شهروندانی بهتر برای زندگی در جامعه تبدیل شوند. دانش آموزانی که سازگار هستند، میتوانند موقعیتهای مختلف را مدیریت کنند و به احتمال زیاد، به افرادی راهبر و موفق در شغل آینده خود تبدیل خواهند شد. اثرات آموزش احترام گذاشتن به تنوع فرهنگی چیزی نیست که یک شبه مشخص شود! نشانههای این آموزش مهم را در دراز مدت در فرزندان خود مشاهده خواهید کرد.
یکی دیگر از دلایل اهمیت آموزش احترام به تنوع فرهنگی، تقویت حس همدلی و توانایی برقراری ارتباطات و تعاملات با افراد مختلف است. این مهارتها به فرزندان شما کمک میکنند تجربیات زیادی از سایرین یاد بگیرند و آگاهی آنها از هر نژاد، قومیت یا گروه فرهنگی افزایش یابد. همچنین پذیرش تنوع فرهنگی به دانش آموزان میآموزد چطور از نقاط قوت و نظرات خود، برای مشارکت در یک محیط کاری متنوع استفاده کنند.
مزایای دیگر آموزش احترام به تنوع فرهنگی، کمک به بازتر شدن ذهن دانشآموزان است که در موفقیتهای آینده آنها تاثیر بسزایی دارد. وقتی دانش آموزان به سایر هم سن و سالهای خود، با هر ویژگی و سطح اجتماعی، احترام میگذارند، احساس اعتماد به نفس و امنیت بیشتری دارند. این میتواند به آنها کمک کند با طیف وسیعتری از گروههای اجتماعی تعامل داشته باشند و احساس اعتماد در آنها افزایش یابد.
جمعبندی
آموزش احترام به تنوع فرهنگی، مزایای زیادی دارد و یکی از ضروریات برای همه کودکان و نوجوانان محسوب میشود. اولین مکان برای این آموزشهای مهم، مدارس و کلاس درس هستند، بنابراین، معلمان، نقش کلیدی در این راه ایفا میکنند. احترام گذاشتن به تنوع فرهنگی در همه افراد باعث تعاملات بهتر، افزایش اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، حس امنیت، رشد و موفقیتهای بیشتر خواهد شد.
گروه آموزشی علوی تبریز (سمیناد)، زیر مجموعه مدارس علوی تهران، بستری پویا با امکانات کامل را برای همه دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی فراهم آورده است. در این مدارس، برنامههای آموزشی، منطبق بر آخرین فناوریهای روز و روشهای تدریس استاندارد ارائه می شوند تا زمینه رشد و پیشرفت هرچه بهتر فرزندان شما را فراهم سازند. خدمات تخصصی مشاوره آموزشی و تربیتی، آموزشهای زبان خارجی به کودکان، کلاسهای فوق برنامه در محیطی کاملاً آرام و مجهز ارائه میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با مجتمع آموزشی سیمناد تماس بگیرید.