واحد آموزش حس کنجکاوی کودک، چیز فوق العاده ای است اما همیشه نمی تواند موجب تشویق او به انجام کارها شود. پس زمان آن فرا رسیده است تا با آموزش فلسفه به کودکان، ساختار سازمان یافته ای را در ذهن او ایجاد کنید. این آموزش ها می تواند از سنین پایین تر به آنها داده شود و کودکان را نسبت به مفاهیم بزرگسالی آماده تر سازد.
کودکان به طور ذاتی کنجکاو هستند. شاید در اکثر موارد، این کنجکاوی مورد استقبال اطرافیان قرار نگیرد. آموزش فلسفه به کودکان کمک می کند تا این حس کنجکاوی را مهار کنند و مهارت های خود را توسعه بدهند. تحقیقات نشان می دهد که آنها در استدلال، برقراری ارتباط و مدیریت احساسات بهبود می یابند. بخشی از این آموزش ها می تواند از طریق داستان سرایی یا گفتگو در جلسات و دورهمی ها به فرد داده شود.
برخی از والدین یا مربیان که به درستی از این فنون اطلاعی ندارند یا خودشان آموزش های لازم را ندیده اند، در پاسخ به کنجکاوی کودکان درباره چیزهای اطراف، فقط به آنها برخی جملات را می گویند؛ مثلاً، “همین طور هست که میبینی!”؛ یا “چون من گفته ایم، این درست است!”!!!
گاهی با دادن پاسخ های نادرست و غیر اصولی، نه تنها حس کنجکاوی کودک تقویت نمی شود، بلکه ابهامات ذهنی او بیشتر خواهند شد و او را سردرگم خواهد کرد. پس چاره کار چیست؟ به نظرتان نقش والدین در آموزش فلسفه به کودکان چگونه است؟ آیا زمان آن نرسیده که از فناوری های نو برای این آموزش ها بهره بگیرید؟
چرا آموزش فلسفه به کودکان اهمیت دارد؟
کودکانی که آموزش هایی در علوم فلسفه را دریافت می کنند، کسانی هستند که بحث های پیچیده تری را آغاز می کنند و دلایلی را برای آنچه می گویند، ارائه می دهند. آنها به طور مؤثرتر، ارتباط برقرار می کنند و یاد می گیرند که احساسات خود را بهتر مدیریت کنند؛ مهارت هایی که در محل کار اهمیت بیشتری دارند. همچنین فلسفه به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا احساس کنند درگیر آموزش های خود هستند.
یک تعبیر زیبا درباره اهمیت آموزش فلسفه به کودکان ارائه شده است؛ “فلسفه، اهرم پرش برای مغز کودک است!”… جالب بود؟ بله.
یاد گرفتن فلسفه برای کودکان به خودی خود، چیز جذابی است. این یک فرصت را فرآهم می کند تا بچه ها فرضیه های خود را زیر سوال ببرند، موضوعات را به چالش بکشند، زیبایی ها را درک کنند و با دیگران به بحث و تبادل نظر مشغول باشند. دنیای امروزی بدون فلسفه و فرضیات، بی معنا است.
آموزش فلسفه به کودکان کمک می کند با زندگی، درگیر شوند. بهتر تصمیم گیری کنند. مسئولیت ها را بپذیرند. دلایل منطقی برای اتفاقات داشته باشند. مغز این دسته از بچه ها فعال تر است و مدام سوال می پرسند. تفسیر حقایق و تفاوت ها برای این نوع کودکان، بسیار آسان تر است. آموزش فلسفه می تواند آن ها را برای ورود به دنیای پرهیاهوی بزرگسالی در آینده آماده سازد.
آموزش فسلفه به کودکان به آنها درس زندگی می دهد!
فلسفه مملو از سناریوهای فرضی است که می تواند به همه ما کمک کند تا سؤالات مهم زندگی واقعی را بررسی کنیم. و اگر لازم است چند گزینه را امتحان کنیم!
مثلاً می توانیم به جایی سفر کنیم! یک ورزش را انتخاب کنیم! یک ماجراجویی را شروع کنیم! یک فرضیه را دنبال کنیم!…. پس چرا این احساسات را به کودکان منتقل نکنیم؟
ما می توانیم هر چیز را با بچه ها بررسی کنیم. به کودکان آموزش بدهیم که چطور این موقعیت را تفسیر کنند و از آن نتیجه بگیرند. تمامی راهکارها به بچه ها یاد می دهد از عهده کارها و تصمیمات خود به خوبی بر آیند.
برای تقویت آموزش فلسفه، با کودکان تمرین کنید!
جالب است بدانید که راه و روش های بی نظیری برای آموزش فلسفه به کودکان وجود دارد. چه در نقش والدین و چه در نقش مربیان می توانید این تمرین ها را با بچه ها انجام بدهید. محیط خانه یا کلاس درس یا مهدکودک برای این تمرین ها بسیار عالی است. ما در این قسمت چند مثال برایتان می آوریم که می تواند نیروی تفسیر و تصمیم گیری را در بچه ها تقویت کند:
۱-برای بچه ها موقعیتی را مثال بزنید که باید تصمیم سختی بگیرد
یکی از روش های آموزش فلسفه به کودکان، بیان داستان یا چالشی است که به او یاد می دهد چطور موقعیت را تفسیر کند و تصمیم نهایی را بگیرد.
به طور مثال، به آنها بگویید: “فرض کنید در حال قدم زدن در خیابان هستید. مسیر قطار شهری از نزدیکی شما می گذرد و می بیند که قطار از ریل خارج شده است. در انتهای این مسیر، ۵ نفر کارگر مشغول کار هستند. اگر این قطار تا انتها برود، با ۵ کارگر برخورد می کند و آنها کشته می شوند. اگر اهرم تغییر مسیر را بکشید، قطار شهری در ریل دیگری حرکت می کند و منجر به مرگ یک کارگر در انتهای مسیر دیگری خواهد شد!”
از بچه ها بخواهید این موقعیت را تصور کنند و تصمیم بگیرند که کدام انتخاب، تصمیم گیری بهتری برای نجات جان مردم شهر است!
۲- فلسفه را با بیان سوالات و معماها آموزش دهید!
دومین روش خوب برای آموزش فلسفه به کودکان، طرح سوالات و معماها است. مثلاً می توانید این گونه سوالات را از بچه ها بپرسید و از آنها بخواهید درباره پاسخ مناسب و منطقی، فکر کنند:
- چرا باید گوشت بخوریم؟
- اگر هوا خیلی سرد یا خیلی گرم شود ما باید چه کنیم؟
- اگر بتوانیم طول عمر خودمان را در دست بگیریم خوب است یا بد؟
- چطور به کمبود منابع غذایی جهان کمک کنیم؟
- کدام یک از ورزش ها در زندگی برای ما مناسب تر است؟
- یک تصمیم گیری عاقلانه چه ویژگی هایی دارد؟
- و…..
جمع بندی
آموزش فلسفه به کودکان، مزایای زیادی دارد. مربیان و والدین می توانند از هر فرصتی برای تقویت قوه تفکر، استدلال و تمرکز بچه ها استفاده کنند. یادگیری فلسفه به کودکان کمک می کند، موضوعات را تفسیر کنند، چالش ها را بشناسند، به سوالات پاسخ درست بدهند و تصمیم گیری بهتری داشته باشند.
رشد ذهنی و فکری کودک می تواند موفقیت بهتر او را در آینده فرآهم سازد. اگر به کودکان تان مهارت تفسیر نتایج را آموزش بدهید، در بزرگسالی می توانند در موقعیت های سخت، تصمیم های درست و اصولی بگیرند.
