واحد آموزش آموزش احترام گذاشتن به خود و دیگران یکی از مهارت های مهم فردی است که باید از همان دوران کودکی و از سنین پایین ارائه شود. این آموزش ها در جهت رشد شخصیتی کودک هستند و می توانند در توسعه سایر مهارت های ضروری زندگی از جمله همدلی، برقراری ارتباط، تعامل مثبت با دیگران و کار گروهی و …، بسیار مفید باشند. وقتی کودکان یاد می گیرند به خودشان و به دیگران احترام بگذارند، نشانه این است که موقعیت های مختلف را به خوبی درک می کنند و در ارتباطات اجتماعی، موفق تر هستند. برای این آموزش ها باید از استراتژی ها و راهکارهای مناسب هر سن برای کودکان استفاده کرد. در این مطلب به طور اختصاصی پیرامون همین مسئله صحبت می کنیم.
آموزش احترام به کودکان در سنین پایین تر، از دوره پیش دبستانی و دبستان بسیار اهمیت دارد. بچه ها در این سن در حال یادگیری مؤثر هستند و بسیاری از مهارت های اجتماعی و ارتباطی آنها شکل می گیرد. احترام گذاشتن به خود و دیگران نیز یکی از این مهارت های فردی کودکان است و باعث می شود فرزندان درباره ارزش ها و نگرش های خود، دقیق تر فکر کنند.
در همین ابتدای صحبت باید عرض کنیم که والدین اولین کسانی هستند که احترام گذاشتن را در سنین قبل از مهد کودک به فرزند خود یاد می دهند؛ کودکان، شاهد رفتارهای پدر و مادر خود هستند؛ پس وقتی پدر و مادر در خانواده به یکدیگر احترام می گذارند و رفتار پسندیده دارند، این یک الگوی قوی برای کودک محسوب می شود. کودکانی که در اینچنین خانواده هایی بزرگ می شوند، به راحتی می توانند آموزش های مربوط به مهارت احترام به دیگران را یاد بگیرند. خوب است که والدین، این شعار را همیشه در برنامه های آموزشی – مهارتی فرزندان خود قرار دهند: “با دیگران همانطور رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار شود!”.
احترام گذاشتن، یک ویژگی شخصیتی برای روابط سالم، نظم اجتماعی و رشد فردی است. والدین و معلمان مدارس، بهترین افرادی هستند که می توانند این مهارت رفتاری را به کودکان آموزش بدهند.
آموزش احترام به کودکان در سنین پایین تر، یا در دوره دبستان، اهمیت زیادی دارد و دلایل بسیاری هستند که این را توجیه می کنند. قطعاً همه والدین به تربیت فرزندان شایسته و مؤدب اهمیت می دهند و دوست دارند که فرزندشان هم در مدرسه و هم در اجتماع، بهترین برخورد را داشته باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا کمی بیشتر درباره این موضوع صحبت کنیم.
مزایای آموزش احترام و ادب به کودکان چیست؟
موارد زیر، مهم ترین مزایای آموزش احترام و ادب به کودکان هستند. اینها همان دلایلی هستند که به والدین ثابت می کنند چرا باید این مهارت را در سنین پایین تر، از همان کودکی به فرزندان خود آموزش دهند. اگر پایبند به اصول فرزندپروری هستید، بد نیست این گزینه ها را در نظر بگیرید:
۱- توسعه روابط مثبت و پایدار:
آموزش احترام و ادب به کودکان می تواند به آنها کمک کند به طور مؤثر با همسالان خود ارتباط برقرار کنند، در کارها همکاری داشته باشند، مشارکت کنند و مسائل را در کنار یکدیگر حل و فصل نمایند. توسعه مهارت حل مسئله در کودکان در سایه احترام و ادب بین آنها، به آسانی میسر خواهد بود.
۲- تقویت مهارت همدلی و درک متقابل:
دلیل دیگر که اهمیت آموزش احترام گذاشتن و ادب به کودکان را نشان می دهد، کمک به توسعه و تقویت مهارت های فردی مهم، از جمله همدلی و درک متقابل است. والدین می توانند به کودکان خود یاد بدهند چطور به احساسات دیگران احترام بگذارند، حد و مرزها را رعایت کنند، همدل باشند و دیدگاه های مختلف را بپذیرند. این نوع آموزش ها می تواند مزایای بسیاری را فرآهم کند که برای سنین بزرگسالی، به کار می روند؛ احترام و ادب، به کودکان می آموزد چطور به پیشینه خانوادگی، فرهنگ و باورهای افراد مختلف احترام بگذارند و برای هر نظر و عقیده، ارزش قائل شوند. این یک اصل مهم در زندگی اجتماعی است.
۳- درک اهمیت احترام گذاشتن به خود:
آموزش احترام و ادب به کودکان از سنین پایین تر، یعنی هدایت آنها به این سمت که برای خودشان باید ارزش قائل شوند. هم برای شخصیت خودشان و هم برای توانایی ها و استعدادهایی که دارند، و شاید هنوز آنها را کشف نکرده اند!
وقتی رفتار محترمانه و ادب، به بخش وجودی کودک تبدیل شود، یاد می گیرد کمتر دیگران را قضاوت کند، خودش را هرگز با همسالان دیگر مقایسه نمی کند، عزت نفس بالاتری دارد، اعتماد به نفس عالی خواهد داشت و یک تصویر مثبت و خوب از خودش ایجاد می کند. همه اینها برای توسعه مهارت تاب آوری در کودکان و سلامت عاطفی آنها مفید هستند.
۴- جلوگیری از درگیر شدن و رفتارهای خشن:
آموزش رفتارهای محترمانه و مؤدبانه به کودکان، به مرور زمان می تواند از بروز رفتارهای ناپسند از جمله پرخاشگری، لجبازی، سرکشی، قلدری یا هر درگیری با دیگران جلوگیری کند. وقتی کودکان، اهمیت رفتارهای محترمانه را درک کنند، با اطرافیان خود به مهربانی برخورد خواهند کرد و این یعنی رفتار و گفتار آنها در مدرسه نیز امن تر و هماهنگ خواهد بود. مگر والدین چیزی بیشتر از این می خواهند؟ … یک کودک مؤدب، با بهترین طرز رفتار در مدرسه و جامعه!!
چند روش خوب برای آموزش احترام و ادب به کودکان
۱- الگوی مناسب به کودکان معرفی کنید:
اولین و بهترین روش برای آموزش ادب و احترام به کودکان این است که الگوهای مناسب و مثبت را به آنها معرفی کنید. کودکان به شدت، الگوبرداری می کنند، پس در درجه اول، خود والدین باید الگوی رفتارهای محترمانه و مؤدبانه باشند و سپس برخی الگوهای مناسب دیگر را به فرزندان خود معرفی نمایند.
کودکان در تعاملات روزمرگی خود، می توانند از الگوهای ارائه شده، یاد بگیرند. مهارت های همدلی، خوب گوش کردن، خوب صحبت کردن، فعال بودن، قدردانی از دیگران، به کار بردن کلمات و جملات محترمانه، نمونه هایی از مفاهیمی هستند که با معرفی الگوی خوب می توان به کودکان یاد داد.
۲- انتظارات و قوانین را به طور واضح تعیین کنید:
والدین برای اینکه بتوانند مفاهیم احترام و ادب را به طور عمیق تر به کودکان خود یاد بدهند، باید انتظارات و قوانین و حد و مرزها را به طور دقیق تعیین کنند. توضیح ساده این موارد می تواند دریافت آموزش ها را ساده تر سازد.
به طور مثال، والدین باید درباره نحوه رفتارها در مدرسه، در خانواده، در اجتماعی، در بحث گروهی یا هر مکان دیگر، اصول و نکات مهم را برای کودک خود توضیح دهند. اهمیت استفاده از لحن و گفتار مؤدبانه، رفتار محترمانه و احترام به احساسات دیگران، مواردی هستند که باید به کودکان آموزش داده شود. کودکان باید یاد بگیرند چطور بیان و رفتار خود را در هر مکان، کنترل کنند.
۳- در فعالیت های گروهی مشارکت کنید:
والدین از طریق مشارکت کودکان خود در فعالیت ها و برنامه های گروهی می توانند مفاهیم ادب و احترام را به فرزندان شان یاد بدهند. ثبت نام کودک در کلاس های ورزشی، شرکت در مسابقات هنری یا ورزشی، مشارکت در فعالیت های اجتماعی، مواردی هستند که به کودکان یاد می دهند چطور با سایرین همکاری کنند و تعامل داشته باشند.
۴- بازی “ایفای نقش” را اجرا کنید:
روش خوب دیگر برای آموزش ادب و احترام به کودکان این است که آنها را در جایگاه یک نقش، در یک داستان قرار دهید. برای کودک خود، داستان جذابی را تعریف کنید و از او بخواهید در جایگاه یکی از شخصیت های قصه قرار بگیرد و رفتار مناسب را نشان دهد. فعالیت های ایفای نقش یکی از بهترین راه های آموزش دادن مفاهیم مختلف به کودکان هستند. این می تواند مهارت حل مسئله، مهارت های ارتباطی و درک دیدگاه های مختلف را در کودکان تقویت کند.
۵- انگیزه و نگرش مثبت در کودکان ایجاد کنید:
کودکان در سنین پایین تر، هنوز درک کاملی از انگیزه یا تفکر مثبت ندارند؛ اگرچه اینها از مهارت های ضروری زندگی به حساب می آیند اما باید در سنین دبستان در فرزندان ایجاد شوند. با این حال، به روش های ساده تر می توان انگیزه و نگرش مثبت را در کودکان خردسال نهادینه کرد.
والدین باید کودکان خود را در هر موقعیت، با نشان دادن رفتار محترمانه، تشویق کنند. وقتی کودک، رفتار مؤدبانه دارد یا محترمانه صحبت می کند، اینها شایسته تقدیر هستند؛ پس والدین باید به کودک خود نشان دهند که چقدر از این کار، خوشحال شده اند. تشویق و تحسین، دو رفتار سازنده از سوی والدین نسبت به این رفتارهای با ارزش هستند.
جمع بندی
آموزش احترام و ادب به کودکان در سنین مهد کودک، پیش دبستانی و حتی پایین تر از این دوره، یک ضرورت است. این مهارت می تواند فرزندان را برای ورود به دوره پیش دبستانی آماده سازد. وقتی معلمان و والدین، کودکان را به مهارت های تعامل مثبت و رفتارهای محترمانه تشویق می کنند، هم به رشد شخصیتی آنها کمک کرده اند و هم برای توسعه جامعه بهتر، تلاش نموده اند. فراموش نکنید که این آموزش ها باید همواره سرگرم کننده و سازنده باشد و هرگز نباید رد پایی از اجبار و تنبیه در این مسیر دیده شود!
رفتارهای محترمانه و مؤدبانه یکی از مهارت های مهم برای موفقیت در مدرسه است. بر همین اساس، گروه آموزشی سیمناد (علوی تبریز)، رویکردهای مدیریت و پرورشی خود را روی مهارت های درسی و فردی، متمرکز ساخته است. با ثبت نام فرزندان خود در مدارس سیمناد می توانید موفقیت های آینده آنها را تضمین کنید. بهترین معلمان و مشاوران آموزشی – تربیتی در کنار دانش آموزان هستند تا مسیر تحصیلی را به سلامت طی کنند و افرادی شایسته برای اجتماع باشند.
