واحد آموزش هوش طبیعت گرا، توانایی شناسایی، طبقه بندی و کار کردن با عناصر محیط، اشیا، حیوانات یا گیاهان است. معمولاً کودکان در مهد کودک و پیش دبستانی بسیار با طبیعت هماهنگ هستند و به مفاهیم آن علاقه دارند. بچه‌ها با روحیه کاوشگری و طبیعت گردی اغلب دوست دارند که در محیط زیست به جستجو بپردازند، چیزهای جدید یاد بگیرند و گونه‌های مختلف را کشف کنند. هوش طبیعت گرایانه جنبه‌ای از هوش‌های چندگانه گاردنر است و از بسیاری جهات اهمیت دارد. کودکانی که هوش طبیعت گرا بالاتری نسبت به همسالان خود دارند، بیشتر اهل محیط زیست و طبیعت هستند، بنابراین انتظار می رود که احساس آرامش بیشتری داشته باشند. با چند راهکار ساده می توان از طریق بازی کردن، هوش طبیعت گرایانه را در کودکان تقویت کرد.
هوش طبیعت گرایانه طبق تعریف عبارت است ا ز توانایی شناخت، شناسایی، درک و کار با عناصر جهان طبیعی که در همه افراد وجود دارد اما سطح آن متفاوت است. افرادی که از این نوع هوش بهره برده اند، حس مشاهداتی بالاتری دارند و در تشخیص روابط و الگوها در طبیعت، قوی تر هستند. به دلیل این تمایل شدید به طبیعت، این دسته از کودکان اغلب در فعالیت هایی مانند باغبانی، حفاظت از محیط زیست، علوم محیطی، کشاورزی و حفاظت از حیات وحش به خوبی عمل می کنند.
هوش طبیعت گرایانه یک علاقه یا کنجکاوی در مورد طبیعت، فضای باز و سیاره زمین است. افراد با سطح بالایی از هوش طبیعت گرایانه معمولاً به سمت محیط اطراف خود، گرایش بیشتری دارند و از گذراندن وقت در طبیعت لذت می برند.
ویژگی های هوش طبیعت گرایانه چیست؟
به گفته گاردنر، ویژگی هایی مانند توانایی شناخت و درک عناصر محیط طبیعی، از ویژگی های این نوع هوش است. مهم ترین ویژگی های هوش طبیعت گرا در کودکان به صورت زیر بیان می شوند:
- تمایل شدید به درک چگونگی عملکرد عناصر جهان طبیعی
- شکرگزاری برای وجود گیاهان، حیوانات، زمین شناسی و محیط های طبیعی
- توانایی های عملی برای کار در محیط های طبیعی، از جمله پرورش گل ها و گیاهان و مراقبت از حیوانات
- مهارت بالا در شناسایی گیاهان، حیوانات و سایر عناصر طبیعت
- عشق به کاوشگری در دنیای طبیعی
- آگاهی از مسائل زیست محیطی
- درک اهمیت پایداری و حفاظت از زیستگاه های طبیعی
کودکان با بهره بالایی از هوش طبیعت گرا، با طبیعت ارتباط نزدیکی دارند. آنها متوجه زیبایی و تنوع محیط می شوند و به خاطر آن شکرگزاری می کنند. وقتی این کودکان در فضای باز و در محیط های طبیعت هستند، احساس راحتی کامل و آرامش مضاعف دارند. این دسته از کودکان احتمالاً در مشاهده الگوها و تغییرات دنیای اطراف خود، بسیار عالی عمل می کنند. این تغییرات فوراً توجه آنها را جلب می کند. کودکان باهوش، عمیقاً کنجکاو هستند که چه چیزی باعث وقوع چنین اتفاقاتی شده است!
به عنوان مثال، ممکن است کودک، متوجه تغییرات ظریف در آب و هوا، رشد گیاهان، دمای روزانه و نور خورشید شود که نشان می دهد فصل ها در حال تغییر هستند. یا ممکن است نشانه‌هایی از اختلالات محیطی مانند تخریب زیستگاه یا ظهور گونه های تهاجمی که اکوسیستم بومی را مختل می‌کنند را شناسایی کند.
بنابراین فکر می کنید چه چیزی هوش طبیعت گرایانه کودکان را از هشت نوع دیگر هوش فردی متمایز می کند؟
این ارتباط با طبیعت، آگاهی از محیط زیست و قدردانی عمیق از زیبایی جهان طبیعی است که نقطه تمایز هوش طبیعت گرایانه را با سایر هوش ها ایجاد نموده است.
افرادی که هوش طبیعت گرا در سطح بالاتری دارند، از مهارت های مشاهده ای قوی تری برخوردار هستند و در تشخیص الگوها و تفاوت های ظریف در محیط های طبیعی – که دیگران ممکن است چندان متوجه آنها نشوند – توانا هستند. این دسته از افراد، احساس ارتباط بیشتری با دنیای اطراف خود دارند و علاقه مند به حفظ و حمایت از سلامت و رفاه اکوسیستم های جهان هستند.
چطور می توانیم هوش طبیعت گرا در کودکان را توسعه بدهیم و تقویم کنیم؟
برخی از کودکان از سطح هوش طبیعت گرا بالاتری نسبت به سایر همسالان خود برخوردار هستند اما برای کودکانی که در این مورد، کمی ضعیف تر عمل می کنند، گاهی می توان با چند بازی خلاقانه، فعالیت های سرگرم کننده و کارهای آرامش دهنده در طبیعت، این هوش را در آنها تقویت کرد. این مستلزم ایجاد پیوند قوی تر با طبیعت است.
هوش طبیعت گرایانه چیزی است که افراد می توانند در هر سنی آن را تقویت نموده و پرورش دهند. برخی از استراتژی هایی که برای این مسیر وجود دارد، عبارتند از:
- گذراندن زمان در محیط زیست مختلف، و اقلیم‌های متنوع در فضای باز؛ مانند پارک ها، ساحل اقیانوس ها، دریا، دریاچه‌ها و کوه‌ها
- مراقبت از باغ یا فضای سبز در حیاط
- لذت بردن از فعالیت در فضای باز
- جمع آوری اطلاعات بیشتر در مورد گونه های مختلف جانوری و گیاهان
- ابراز قدردانی از دنیای طبیعی و طبیعت اطراف
- پیاده روی صبحگاهی در پارک ها یا طبیعت نزدیک محل زندگی
- ناهار خوردن در فضای سبز، بیرون از خانه
کودکان با هر بهره از هوش طبیعت گرا می توانند از فعالیت های فوق کمک بگیرند. البته بازی هایی که در محیط بیرون از خانه و در دل طبیعت انجام می شود، کمک زیادی به تقویت این نوع هوش در کودکان می کند. در قسمت زیر با چند فعالیت سرگرم کننده و شادی بخش آشنا می شوید که می تواند به ایجاد ارتباط عمیق تر با محیط طبیعی کمک کند.
- تماشای پرندگان
- قدم زدن در طبیعت
- عکاسی از طبیعت
- باغبانی
- ماهیگیری در مکان های مجاز و بی خطر
- چادر زدن در طبیعت
- پیاده روی در طبیعت
- کمپینگ، شنا، قایق سواری
- انجام کارهای هنری و صنایع دستی با استفاده از مواد طبیعی
- درست کردن مجله یا روزنامه دیواری درباره طبیعت
طبیعت گردی یکی از بهترین راه های تقویت هوش طبیعت گرا در کودکان است. کاوش در فضای باز باعث افزایش روحیه اکتشاف، خلاقیت، تقویت مهارت حل مسئله و مهارت های ارتباطی در کودکان می شود.
برای حمایت از حس کنجکاوی طبیعی کودکان و تشویق آنها به تماشای محیط اطرافشان با تمام حواس، می توانید فرزندان خردسال خود را به پیاده روی در جنگل، در مسیر کوهستانی یا کنار رودخانه ببرید. گذراندن وقت در چنین مکان هایی می تواند به فرزندان شما یاد دهد که به چیزهای اطراف خود توجه کنند. همچنین، پیاده روی در طبیعت می تواند یک فعالیت برای کاهش استرس در شما و فرزندانتان باشد.
تماشای فیلم های مستند مرتبط با طبیعت، منابع خوبی برای بهبود هوش طبیعت گرا در کودکان محسوب می شوند. تماشای مستندهای مرتبط با طبیعت می‌تواند به کودکان شما کمک کند تا دنیای شگفت‌انگیز طبیعت و رویدادهای طبیعی را که تا این زمان هرگز ندیده اند و نشناخته اند، بهتر درک کنند.
از آنجایی که کودکان در اوقات فراغت خود از تماشای برنامه های تلویزیونی لذت می برند، می توانید از بین مستندهای طبیعت، فیلم های سرگرم کننده و جالب را انتخاب کنید تا آنها را تشویق کند در مورد دنیای طبیعی، مطالب بیشتری را بیاموزند.
یکی دیگر از کارهای سرگرم کننده برای تقویت هوش طبیعت گرا در کودکان، ساخت دانخوری پرنده یا ساخت ظرف غذای حیوانات است. این یکی از ساده ترین راه ها برای آموزش مراقبت از طبیعت و نحوه تغذیه و شناسایی حیوانات به کودکان است.
همانطور که در بالا ذکر کردیم، گذراندن وقت در طبیعت، همراه با انجام فعالیت های سرگرم کننده با گیاهان و حیوانات، مهارت های طبیعت گرایی در کودکان را بهبود می بخشد.
مزایای هوش طبیعت گرایانه برای کودکان چیست؟
- کمک به عملکرد شناختی بهتر
- افزایش فعالیت مغز
- کاهش فشار خون
- کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
- افزایش سلامت جسمانی
- کمک به خواب بهتر
- بهبود سلامت روان
مشاغلی که افراد با هوش طبیعت گرایانه بالاتر می توانند انتخاب کنند
افراد با سطح بالاتر هوش طبیعت گرایانه می توانند به راحتی گیاهان، حیوانات و سایر اشیاء موجود در طبیعت را شناسایی و دسته بندی کنند. بنابراین، فرصت‌های شغلی برای کودکان، با هوش طبیعت گرا عبارتند از:
- باغبان
- معمار منظره – طراح فضای سبز – محوطه سازی
- مزرعه دار
- مربی حیوانات
- دانشمند محیط زیست
- گیاه شناس
- تصویرگر حیات وحش
- حشره شناس
- جانورشناس
- اقیانوس شناس
- زمین شناس
- ستاره شناس
جمع بندی
هوش طبیعت گرایانه به معنای قدردانی و ارتباط با طبیعت است. گذراندن وقت در خارج از منزل، کسب تجربه عملی، و یادگیری بیشتر در مورد محیط زیست می تواند ارتباط غنی تر و صمیمی تری با دنیای طبیعی به کودکان بدهد.
هوش طبیعت گرا می تواند به کودکان بیاموزد که محیط، حیوانات و گونه ها را شناسایی و دسته بندی کنند. همچنین به کودکان در سنین رشد، دیدگاه متفاوتی می دهد تا دنیای اطراف خود را درک کنند. این نوع هوش به افراد کمک می کند تا با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنند. بنابراین، این یکی از انواع هوش ضروری است که بر رشد شخصی و درک کودکان از جهان تأثیر می گذارد.
در جهانی که به طور فزاینده، با تهدیدات ناشی از تغییرات آب و هوایی مواجه است، آگاهی از اهمیت پایداری، حفاظت محیط زیست و نظارت مسئولانه بر چالش های زیست محیطی، بیش از هر زمان دیگری مهم است.
