واحد آموزش مطالعه کردن چه در قالب درس خواندن برای شرکت در امتحان باشد، یا برای پاسخگویی به سوالات معلم در کلاس درس و یا برای یادگیری و سرگرمی، در هر صورت به تمرکز و توجه نیاز دارد. این مسئله به ویژه برای مطالعه دروس مدرسه و دانشگاه، اهمیت بیشتری پیدا می کند و بنابراین کمی بیشتر، چالش برانگیز است. با وجود عوامل متعدد حواس پرتی، همه دانش آموزان و بزرگسالان برای مطالعه، نیاز به تقویت تمرکز دارند. یک سری راهکارها وجود دارند که هر فرد می تواند بسته به شرایط خود، به کار بگیرد تا حداکثر بازدهی را از زمان مطالعه داشته باشد. ما در این مطلب نیز پیرامون همین صحبت خواهیم کرد. پس اگر مشکل توجه و تمرکز دارید یا می خواهید توصیه هایی به فرزندان خود بدهید، با ما همراه باشید.
وقتی سعی می کنید درس بخوانید، یا هنگام مطالعه، تمرکز کردن روی موضوعات به یک چالش مهم تبدیل می شود. شاید حس کنید مغزتان مانند یک اسفنج خیس خورده است که ظرفیت جذب اطلاعات را ندارد! مدام حواستان پرت می شود و در این میان به خودتان قول می دهید اگر یک فیلم سینمایی ببینید یا موزیک گوش دهید و بعداً به سراغ مطالعه بروید، تمرکز بهتری پیدا خواهید کرد! آیا فکر می کنید این طرز تفکر واقعاً عملی است؟
همه ما روزهایی را تجربه کرده ایم که به نظر می رسد هر چقدر تلاش می کنیم، نمی توانیم روی درس خواندن یا مطالعه، تمرکز داشته باشیم! عوامل مختلفی در این حواس پرتی ها دخالت دارند و کیفیت کار ما را دستخوش تغییراتی می کنند!
مهارت مطالعه کردن، به تمرکز و توجه زیادی نیاز دارد. همه ما باید این مهارت را در خودمان توسعه بدهیم، و چه بهتر که تقویت تمرکز را در دوره دبستان و سال های نوجوانی برای فرزندان مان آغاز کنیم. بدون توجه به متنی که مطالعه می کنید یا درس هایی که می خوانید، درک مطلب و مفاهیم، امکان پذیر نخواهد بود.
بر همین اساس، یک سری راهکارهای کاربردی را در ادامه برایتان فهرست می کنیم تا در تقویت تمرکز و توجه هنگام مطالعه کردن، آنها را به کار ببرید.
۱- عوامل فیزیکی حواس پرتی را شناسایی و حذف کنید
افراد به روش های مختلف، یاد می گیرند و به همین ترتیب، به دلایل گوناگون نیز حواسشان پرت می شود. به طور مثال، برخی افراد موقع انجام کارها به موسیقی گوش می دهند تا تمرکز بهتری داشته باشند؛ اما عده ای هم ممکن است با شنیدن حتی صدای آژیر خودروهای امدادی در خیابان، حواس پرتی بگیرند.
مهم است که موقع مطالعه کردن، عوامل فیزیکی که باعث حواس پرتی می شوند را بشناسید و آنها را برطرف کنید. اگر اتاق مطالعه شما پنجره دارد و با نگاه کردن به بیرون، حواستان پرت می شود، موقع مطالعه، پرده ها را بکشید. باید مشکل اصلی را شناسایی نموده و تا جایی که می توانید، عوامل حواس پرتی را از خودتان دور سازید.
۲- از فضای دیجیتال و آنلاین، دور باشید
عوامل حواس پرتی فقط فیزیکی نیستند؛ گاهی درگیر شدن با فضای آنلاین می تواند تمرکز و توجه شما را از مطالعه، دور سازد. تجربه نشان داده افرادی که در لابه لای زمان مطالعه و درس خواندن خود، از دستگاه های هوشمند و موبایل برای سرگرمی یا چت کردن استفاده می کنند، بازدهی بسیار کمتری دارند. این رایج ترین دلیل افت تحصیلی و عملکردی در بین دانش آموزان است.
برای حصول بازدهی بالاتر در مطالعه و درس خواندن، به شدت توصیه می کنیم در زمان مورد نظر، حتماً تلفن همراه یا تبلت یا لپتاپ را از خود دور سازید؛ بعد از پایان مطالعه می توانید به سراغ فضای دیجیتال بروید. شبکه ها و رسانه های آنلاین می توانند به شدت، مغز و توجه شما را درگیر سازند و بازدهی مطالعه را بسیار کاهش دهند.
۳- اهداف خود را از مطالعه کردن مشخص کنید
مطالعات و تحقیقات روانشناسان نشان داده است تعیین اهداف برای مطالعه می تواند بازدهی و بهره وری را تا ۲۵ % بهبود ببخشد. مهم نیست درباره چه موضوعاتی مطالعه می کنید، آنچه اهمیت دارد این است که هدف خود را بدانید؛ این به تقویت تمرکز و یادگیری هدفمند، کمک زیادی می کند.
به طور ذاتی، هر وقت روی یک کار تمرکز داریم، نسبت به آن متعهد می شوید و ۱۰۰% مغز ما وارد جریان همان کار می شود. در این شرایط، واقعاً مجذوب آن کار شده ایم و با علاقه آن را دنبال می کنیم.
داشتن اهداف واضح به ما نشان می دهند به چه چیزهایی می خواهیم برسیم و از چه روش هایی می توانیم استفاده کنیم. این یعنی مغز نیز تمرکز بهتری برای حل مسئله دارد.
۴- بین زمان مطالعه، استراحت کوتاه داشته باشید
یکی از بهترین تکنیک های افزایش بازدهی مطالعه این است که برای هر ۶۰ یا ۹۰ دقیقه درس خواندن، زمانی را نیز جهت استراحت معین کنید. شاید به نظر برسد که این کار، نتیجه معکوس دارد اما واقعیت این است که استراحت های کوتاه، بیشتر می تواند به بهبود تمرکز و توجه هنگام مطالعه کردن کمک کند.
استراحت می تواند انرژی از دست رفته را تجدید نماید، به مغز کمی فرصت بازیابی بدهد، یا کمک کند انگیزه و اراده بهتری برای ادامه دادن پیدا کنید. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استراحت، بین زمان مطالعه ۹۰ دقیقه ای می تواند کیفیت نهایی را بسیار بهبود ببخشد. برای درس ها و مفاهیم سخت تر، زمان استاندارد برای مطالعه، چیزی بین ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه است و نباید از این مدت، بیشتر شود. برای دروس ساده تر، زمان ۶۰ تا ۷۰ دقیقه، مناسب است.
به عنوان والدین، اگر فرزندان دانش آموز دارید و بازدهی و بهره وری مطالعه و درس خواندن آنها برایتان مهم است، می توانید درباره برنامه ریزی درسی و خدمات مشاوره تحصیلی، با یک کارشناس باتجربه مشورت کنید.
۵- در زمان مناسب، مطالعه کنید
همه ما در طول روز، زمان زیادی داریم که به نظر می رسد می توانیم آن را به مطالعه کردن اختصاص دهیم و چیزهایی را یاد بگیریم. اما یک مسئله بسیار مهم وجود دارد؛ هر فرد، به تناسب سبک زندگی و توانایی هایی که دارد، از یک ریتم روزانه معین تبعیت می کند. به این معنا که هر فرد، در زمان معینی از روز می تواند مطالعه کند و تمرکز داشته باشد.
عوامل مختلفی نظیر تغییرات هورمونی، هوشیاری، متابولیسم و نوع تغذیه یا مشغله های کاری، بر روی انتخاب ساعت مناسب مطالعه در طول شبانه روز تأثیرگذار هستند. با توجه به این موضوع، برخی از افراد، شب ها تمرکز بهتری برای مطالعه کردن دارند؛ عده ای نیز باید فقط صبح ها مطالعه کنند.
واقعیت این است که بدن، در روز، فعال تر است اما هنگام شب در آرام ترین وضعیت خود قرار می گیرد. هر فرد برای انتخاب زمان مناسب مطالعه، داستان مخصوص خودش را دارد. بهترین کار این است که شما تشخیص دهید اوج بازدهی تان چه زمانی از روز یا شب است و همان موقع را به مطالعه و یادگیری اختصاص دهید. همچنین می توانید برنامه کار و سرگرمی خود را بر همین اساس تنظیم کنید.
۶- تمرین هایی برای تقویت مغز انجام دهید
تعجب نکنید! مغز هم به ورزش و تمرین نیاز دارد! می پرسید چگونه؟…؛ ساده است؛ کافیست کارها یا بازی هایی را انجام دهید که بر روی تمرکز و پرورش تفکر شما اثر مثبت دارد. از این جمله می توانیم به جدول حل کردن، بازی های پازلی، بازی کلمات، سودوکو یا حل معماها اشاره کنیم. اگر مشکلاتی در تمرکز و توجه هنگام مطالعه دارید، از این شیوه ها برای تمرین دادن مغزتان کمک بگیرید.
درست مانند وقتی که با ورزش کردن می توانید عضلات و اسکلت خود را تقویت کنید، یک سری بازی ها و فعالیت های فکری هم می تواند به سلامت ذهن و مغز کمک کنند. اینها بهترین روش برای همه سنین هستند و به تناسب استعداد و توانایی ها، از درجه آسان به سخت، رتبه بندی می شوند.
۷- خواب بهتری داشته باشید
خوب خوابیدن و بهبود کیفیت خواب شبانه، دو عامل برای کمک به بازیابی قوای جسمانی و افزایش تمرکز و توجه است. خواب خوب می تواند سلامت مغز را بهبود بدهد و باعث افزایش کیفیت خلق و خو نیز می شود. همه ما در سنین مختلف، باید ساعات معینی در طول شبانه روز را خوب بخوابیم.
خوب خوابیدن موقعی بیشترین بازدهی را دارد که یک ساعت قبل از خواب، از تمامی دستگاه های دیجیتال و تلویزیون دور باشیم و مکان اتاق خواب نیز دارای تهویه کافی و نور بسیار کم باشد.
جمع بندی
تقویت تمرکز و توجه یکی از ضروریات مطالعه کردن است. درس خواندن برای دانش آموزان یا مطالعه کتاب برای بزرگسالان، هر دو به دقت و تمرکز بالایی نیاز دارند. برای رسیدن به این اهداف، بهتر است مکان مناسب را برای مطالعه داشته باشیم؛ عوامل حواس پرتی را از خودمان دور کنیم؛ اهدافی را تعیین کنیم؛ تغذیه و خواب خوب داشته باشیم؛ تمرین های ذهنی و فکری انجام دهیم تا بازدهی بیشتری از مطالعه به دست بیاوریم.
در همین راستا، مجموعه مدارس علوی شعبه تبریز در تمامی مقاطع تحصیلی، حامی و پشتیبان دانش آموزان است تا بالاترین عملکرد درسی را داشته باشند و به موفقیت های والایی دست پیدا کنند. می توانید از همین امروز برای ثبت نام در مدارس سیمناد اقدام کنید. کارشناسان ما پاسخگوی شما عزیزان هستند.
