واحد آموزش اختلال گفتاری در کودکان، یک اختلال رایج است که در برخی کودکان ایجاد می شود و دلایل مختلفی دارد. کودکان از وقتی به دنیا می آیند، برای یادگیری زبان آماده هستند، اما باید زبان یا زبان هایی را بیاموزند که در خانواده و محیط اطرافشان از آن استفاده می شود. یادگیری زبان، فرآیندی زمان بر است. کودکان در رشد زبان و گفتار با هم متفاوت هستند. معمولاً کودکان در حال رشد ممکن است در هنگام یادگیری زبان، با برخی صداها، کلمات و جملات مشکل داشته باشند. با این حال، اکثر کودکان در حدود ۵ سالگی می توانند به راحتی از مهارت زبانی استفاده کنند.
والدین، مهم ترین معلمان در سال های اولیه زندگی و رشد کودک هستند. کودکان با گوش دادن به صحبت های دیگران و با تمرین کردن، زبان را یاد می گیرند. حتی نوزادان کوچک متوجه می شوند که دیگران صداهایی را که تولید می کنند، تکرار می کنند و به آنها پاسخ می دهند. با شنیدن کلمات مختلف، مهارت های زبانی و مغزی کودکان قوی تر می شود. والدین می توانند به طرق مختلف به فرزند خود کمک کنند که این مهارت ها را یاد بگیرد؛ در این مورد به گزینه های زیر دقت کنید:
- پاسخ دادن به اولین صداها، زمزمه ها و حرکاتی که کودک انجام می دهد.
- تکرار آنچه کودک می گوید و اضافه کردن برخی کلمات و واژه ها به آن.
- صحبت کردن در مورد چیزهایی که کودک می بیند.
- سوال پرسیدن و گوش دادن به پاسخ بچه ها.
- نگاه کردن یا خواندن کتاب.
- قصه گفتن برای کودکان.
- خواندن آهنگ و شعر.
این کارها و فعالیت ها می توانند هم در زمان بازی و هم در طول برنامه های روزمره انجام بگیرند.
همچنین والدین می توانند موارد زیر را برای بررسی نشانه های اختلال گفتاری در کودکان تحت کنترل و نظارت قرار دهند:
- فرزندشان چگونه می شنود و صحبت می کند و هر دو را با نقاط عطف، برای مهارت های ارتباطی و نمادها با همدیگر مقایسه می کند.
- فرزندشان چگونه به صداها واکنش نشان می دهد و در صورت داشتن مشکل، شنوایی او را مورد آزمایش قرار می دهند.
در صورت وجود نگرانی درباره وجود اختلال گفتاری در کودکان چه باید کرد؟
برخی از کودکان با درک کردن و صحبت کردن مشکل دارند و باید به آنها کمک کرد. این دسته از بچه ها ممکن است همزمان با سایر کودکان بر مهارت های زبان تسلط نداشته باشند و ممکن است این، نشانه ای از تاخیر یا اختلال در زبان یا گفتار باشد.
رشد زبان بخش‌های مختلفی دارد و کودکان ممکن است با یک یا چند مورد زیر مشکل داشته باشند:
- مشکل داشتن در درک آنچه دیگران می گویند (= زبان دریافتی). این می تواند به دلیل نشنیدن کلمات باشد (کاهش شنوایی).
- متوجه نشدن معنی کلمات.
- مشکل در ارتباط افکار و زبان (زبان بیانی). این حالت می تواند به دلیل ندانستن درست کلمات برای استفاده رخ دهد.
- بلد نبودن چیدن کلمات در کنار هم.
- دانستن کلمات مورد استفاده اما ناتوانی در بیان آنها.
اختلالات زبان و اختلال گفتاری در کودکان می توانند با هم، یا به تنهایی در بچه ها وجود داشته باشند. نمونه هایی از مشکلات مربوط به رشد زبان و گفتار کودکان شامل موارد زیر است:
۱-اختلالات گفتاری:
- مشکل در شکل دادن صحیح کلمات یا صداهای خاص.
- مشکل در روان بیان کردن کلمات یا جملات، مانند لکنت زبان.
- تأخیر زبانی – توانایی درک و صحبت کردن، کندتر از حد معمول رشد می کند.
۲-اختلالات زبانی:
- مشکل داشتن در درک یا صحبت کردن – بخشی از زبان به دلیل آسیب مغزی یا نحوه عملکرد مغز دارای نقص است.
- اختلال پردازش شنوایی (= داشتن مشکل در درک معنای صداهایی که گوش به سمت مغز می فرستد)
اختلالات زبانی یا گفتاری می تواند همراه با سایر اختلالات یادگیری که بر خواندن و نوشتن تأثیر می گذارد رخ دهد. کودکان مبتلا به اختلالات زبانی، ممکن است از اینکه نمی توانند دیگران یا خود را درک کنند، احساس نا امیدی داشته باشند و ممکن است رفتار نامناسبی نشان دهند، درمانده شوند یا کناره گیری کنند.
اختلالات زبانی یا اختلال گفتاری در کودکان نیز می تواند با اختلالات عاطفی یا رفتاری، مانند اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یا اضطراب همراه باشد. کودکان دارای ناتوانی های رشدی از جمله اختلال اوتیسم نیز ممکن است در گفتار و زبان مشکل داشته باشند. ترکیبی از این چالش‌ها می‌تواند موفقیت یک کودک را در مدرسه دشوارتر کند. تشخیص صحیح اختلال گفتاری در کودکان بسیار مهم است. به این ترتیب، متخصصان و مشاوران، بهتر می توانند برای ارائه راهکارهای درمانی، اقدام نمایند.
تشخیص مشکلات زبانی یا اختلال گفتاری در کودکان
اگر کودک در رشد زبان یا گفتار خود مشکل دارد، با یک مسئول مراقبت های بهداشتی کودکان در مورد ارزیابی های اولیه صحبت کنید. اولین قدم مهم این است که بفهمید آیا کودک شنوایی کمی دارد یا خیر. تشخیص کم شنوایی ممکن است دشوار باشد، به ویژه اگر کودک فقط در یک گوش خود، کم شنوایی داشته باشد یا حتی اگر ناشنوایی جزئی داشته باشد؛ به این معنی که می تواند برخی صداها را بشنود اما برخی دیگر را نمی شوند. درباره کم شنوایی، غربالگری، ارزیابی و درمان می توانید با بهترین متخصصان شنوایی سنجی یا گفتاردرمانی کودکان صحبت کنید.
یک متخصص رشد زبانی، مانند یک آسیب شناس گفتار-زبان، ارزیابی دقیقی انجام می دهد تا مشخص کند کودک چه نوع مشکلی در زبان یا گفتار دارد.
به طور کلی، یادگیری بیش از یک زبان، باعث اختلالات زبانی نمی شود، اما کودکان ممکن است دقیقاً فرآیند رشد زبانی را دنبال نکند. رشد توانایی درک و صحبت کردن به دو زبان، به میزان تمرین کودک در استفاده از هر دو زبان و نوع تمرین او بستگی دارد. اگر کودکان که بیش از یک زبان را یاد می‌گیرند در رشد زبان مشکل داشته باشند، به احتمال زیاد، به ارزیابی دقیق متخصص نیاز باشد.
درمان اختلالات و تأخیرهای زبان یا گفتار
کودکانی که مشکلات زبانی و اختلال گفتاری در کودکان دارند اغلب به کمک های بیشتر و آموزش های ویژه نیاز دارند. آسیب شناسان گفتار – زبان می توانند مستقیماً با کودکان و والدین، مراقبان و معلمان آنها همکاری کنند.
داشتن تاخیر یا اختلال در زبان یا گفتار می تواند کودک را در فرآیند زودهنگام آموزش ها (برای کودکان تا ۳ سال) و خدمات آموزشی ویژه (برای کودکان ۳ سال و بالاتر) وارد سازد. یکی از مراکزی که به تشخیص و درمان این اختلالات کمک می کنند، مدارس و معلمان و مربیان هستند. والدین نیز با این اولیا همکاری می کنند تا نگرانی ها درباره شنوایی، رفتار یا احساسات کودک، برطرف شود.
آنچه هر پدر و مادر باید درباره اختلال گفتاری در کودکان بداند
کودکان با ناتوانی های یادگیری خاص، از جمله اختلالات زبانی یا گفتاری، شامل دریافت یک سری آموزش های خاص هستند و باید در مدرسه این آموزش ها برایشان فراهم باشد.
مشاوران و کارشناسان گفتار درمانی می توانند نقش مهمی در همکاری با مدارس ایفا کنند و به کودک مبتلا به اختلالات گفتاری یا زبانی، و تأخیر یا سایر ناتوانی ها کمک کنند تا خدمات ویژه مورد نیاز خود را دریافت نمایند.
جمع بندی و نتیجه گیری
اختلال گفتاری در کودکان یک نقص در شنوایی یا مهارت های زبانی است که به شکل های مختلفی در کودک نمود پیدا می کند. پدران و مادران باید با ارزیابی همه فعالیت های کودک خود در دوران رشد او، هر چه سریع تر نشانه ها را درک کنند و به موقع برای آموزش های ویژه و خاص اقدام نمایند.
