آموزش شناسایی و بیان احساسات به کودکان با کمک از روش ها و شیوه های مثبت، فواید زیادی دارد و به آنها کمک می کند تا بتوانند مهارت هایی را که در این زمینه نیاز دارند به دست آورند و توسعه دهند. همه فرزندان خردسال ما نیاز دارند که یاد بگیرند چطور باید احساسات درونی خود را بروز دهند و یا اینکه بدانند در هر مکان، درست ترین رفتار و حرکات چیست. ابراز احساسات بخشی از رفتارهای هر فرد در زندگی محسوب می شود و باید برای بیان آنها آموزش دیده باشند. بهتر است والدین در دوران کودکی فرزندان خود، آموزش های اولیه را در این باره به آنها ارائه دهند، چرا که به عنوان مقدمه برای ورود به دنیای پیچیده اجتماع خواهد بود. در این مطلب به طور ویژه درباره روش های آموزش بیان احساسات به کودکان و اهمیت این موضوع صحبت می کنیم.
کودکان نیز مانند بزرگسالان، احساسات پیچیده ای را تجربه می کنند. آنها گاهی نا امید و خسته می شوند؛ غمگین هستند یا هیجان زده می شوند؛ حسادت می ورزند، می ترسند، نگران هستند یا خشم و عصبانیت دارند؛ و گاهی هم حس شرم و خجالت بروز می دهند. با تمام اینها، کودکان به ندرت می توانند احساسات درونی خود را بیان کنند یا درباره اش حرف بزنند. در مقابل، ممکن است اکثر آنها احساسات خود را به روش های متفاوت دیگری بیان کنند که ما را به اشتباه می اندازند!
بیان احساسات در کودکان معمولاً از طریق برخی رفتارها و حالات بدنی انجام می گیرد؛ به طور مثال، تغییرات حالات چهره، حرکات بدن، رفتار در بازی ها، گاهی نشان دهنده بیان احساسات توسط کودکان می باشد. برخی از بچه ها ممکن است این کار را به روش های فیزیکی، نامناسب یا دردسرساز نشان دهند!
نکته ای که در مورد آموزش بیان احساسات به کودکان وجود دارد این است که بچه ها از بدو تولد، شروع به یادگیری مهارت های عاطفی می کنند؛ و اینها برای شناسایی، ابراز احساسات و مدیریت آنها لازم هستند. از این مسیر است که کودکان یاد می گیرند چطور این کارها را در تعاملات اجتماعی و روابط خود با افراد مهم زندگی، مانند پدر و مادر، خواهرها و برادرها، پدربزرگ یا مادربزرگ و اقوام، انجام دهند.
نقش اصلی والدین برای ارائه این آموزش ها به کودکان، مهم و پررنگ است. پدرها و مادرها باید آموزش های لازم را به کودکان خود بدهند تا یاد بگیرند که چه احساساتی داشته باشند و چطور آن را نشان دهند و مدیریت کنند. در این روندهای آموزشی، روش های مثبت و سازنده بسیار اهمیت دارد.
ویژگی های کودکانی که بیان احساسات را به خوبی یاد گرفته اند
کودکانی که بیان احساسات و مدیریت آنها را به خوبی آموخته اند دارای یک سری مهارت ها و توانایی های لازم در این زمینه هستند. آموزش های مهارت های مدیریت احساسات در کودکان به آنها کمک می کند که در آینده، رفتارها و نگرش های مثبت داشته باشند. در این قسمت با مهم ترین ویژگی های این دسته از کودکان آشنا می شوید:
- این کودکان، با دیگران همدل هستند و از آنها حمایت می کنند
- در مدرسه و انجام کارهای خود، عملکرد بهتری دارند
- روابط مثبت و پایدارتری دارند
- از سلامت روانی و جسمی خوبی برخوردار هستند
- مشکلات رفتاری کمتری بروز می دهند
- تاب آوری خوبی دارند و مهارت های مقابله ای را در خود توسعه داده اند
- احساس شایستگی، توانمندی و اعتماد به نفس بیشتری دارند
- حس خوبی نسبت به خودشان دارند
- از وضعیت موجود، کمتر شکایت می کنند
- سازگاری بهتری نشان می دهند
چطور می توانیم به رشد عاطفی کودکان کمک کنیم؟
۱-شناسایی نشانه های بروز احساسات
گاهی اوقات، تشخیص نشانه های بروز احساسات در کودکان، سخت است. به عنوان والدین می توانید برخی از علائم را در کودک خود جستجو کنید که نشان دهنده بیان احساسات آنها است. به زبان بدن کودک خود گوش دهید و رفتارهای او را در موقعیت های مختلف، زیر نظر بگیرید. در ادامه، زمانی که موضوع را متوجه شدید، درباره احساسات و نحوه بیان و مدیریت آن، با کودک خود صحبت کنید. این بهترین روش آموزش بیان احساسات به کودکان است.
۲-کسب اطلاعات درباره رفتار و احساسات کودک
نکته دوم، کسب دانش و آگاهی در این زمینه است. والدین باید بدانند که پشت هر رفتار کودک، یک احساس نهفته است. اگر کودک خردسال دارید، به رفتارهای او دقت کرده و سعی کنید احساساتی را که پشت آن قرار گرفته را بشناسید. از خودتان بپرسید چه چیزی باعث شده است کودک شما اینگونه رفتار کند!
۳-معرفی احساسات به کودکان
روش دیگر برای آموزش بیان احساسات به کودکان این است که هر احساس را با یک مشخصه یا ویژگی برای کودک خود برچسب گذاری کنید. واژه های عاطفی را برایشان توضیح دهید و مثال های خوبی را به آنها معرفی کنید. به فرزندتان فرصت بدهید تا هر احساس را به طور جداگانه درک کند و بروز دهد. به کودک خود یاد بدهید هرگز اشکالی ندارد اگر بخواهد درباره احساسات خود با شما صحبت کند.
۴-استفاده از کتاب های مصور
کمک گرفتن از کتاب های مصور رنگارنگ، یکی از راه های آموزش احساسات به کودکان است. کتاب هایی که دارای تصاویر و نقاشی های رنگی و مصور هستند، جذابیت مضاعف برای کودکان دارند و به یادگیری عمیق تر مفاهیم کمک می کنند. کتاب هایی را انتخاب کنید که با موضوعات احساسات نوشته شده اند. آموزش احساسات از طریق خواندن متن، نگاه کردن به چهره ها و کاراکترهای کتاب می تواند مفید و مؤثر باشد.
۵- خودتان الگوی خوبی باشید
یکی از بهترین و اثربخش ترین روش های آموزش بیان احساسات به کودکان این است که والدین، خودشان الگوی خوبی باشند. کودکان به پدر و مادر خود نگاه می کنند و از آنها مستقیماً الگو می گیرند. این والدین هستند که با رفتار خود به بچه ها می آموزند که چطور رفتار کنند و چه احساساتی را بروز دهند. والدین خشمگین، در اکثر موارد، فرزندانی عصبانی، مضطرب و پرخاشگر پرورش می دهند! والدین مهربان و سازگار، فرزندانی آرام تر دارند که بهتر می توانند مهارت های فردی را توسعه دهند.
۶- به احساسات کودک خود گوش کنید
اگر فرزندان شما در سنین خردسالی هستند و می خواهید روش های بیان احساسات را به درستی آموزش دهید، یک روش عملی این است که به احساسات آنها گوش دهید و برایشان ارزش قائل باشید. وقتی کودک شما احساس خود را به درستی بروز داد از او تشکر کنید، تمجید و تشویق کنید و به او بگویید که از این کار، چقدر خوشحال هستید.
شما به عنوان والدین باید حمایتگر کودک خود باشید تا آنها بتوانند در آرامش کامل، احساسات خود را بشناسند و بروز دهند. تخلیه نشدن احساسات به قدری می تواند آسیب زننده باشد که در بزرگسالی ممکن است مشکلات اخلاقی ناخوشایندی را برای فرد ایجاد نماید.
۷- کودکان را با فعالیت های مختلف، درگیر کنید
یکی از روش های خوب برای آموزش بیان احساسات به کودکان این است که آنها را در فعالیت های مختلف درگیر سازید. انجام بازی های گروهی، بازی های دو نفره، شرکت در رویدادهای شهری، بازدید از نمایشگاه هنرهای تجسمی، بازدید از موزه ها، مسافرت و طبیعت گردی، نمونه هایی از این کارهای سرگرم کننده هستند. این فعالیت ها به طور مستقیم با احساسات مختلف فرد، ارتباط دارند و می توانند ابزار خوبی برای آموزش های عمیق باشند.
جمع بندی
احساسات، قدرتمند هستند. واژگان عاطفی نیز بسیار وسعت دارند! به همین دلیل است که یکی از مهم ترین مهارت های فردی ضروری، کنترل و مدیریت احساسات است. چه بهتر که بیان احساسات را از همان دوران کودکی به فرزندان خود آموزش دهیم. والدین نقش اصلی در این مسیر دارند. پدرها و مادرها باید حمایتگر باشند و روش های شناسایی احساسات و مدیریت آنها را به فرزندان خود بیاموزند.
غم، شادی، خشم، عصبانیت، خجالت، شرم، هیجان، ترس، اندوه و یأس، همگی احساسات فردی هستند که در هر کدام از افراد جامعه بروز می کنند. مهارت مدیریت احساسات به ما کمک می کند تا بتوانیم موقعیت ها را تحت کنترل داشته باشیم. روش های ذکر شده در فوق، راهنمای خوبی برای والدین هستند تا این آموزش های مهم را به فرزندان خردسال خود ارائه دهند.
گروه آموزشی علوی تبریز (سیمناد) ، مجموعه مدارس فعال در تمامی مقاطع تحصیلی را مدیریت می کند. اجرای اصول آموزشی مدرن، فناوری های پیشرفته، به کارگیری ارکان آموزش استاندارد و برنامه ریزی برای توسعه مهارت های فردی و حرفه ای، بخش بزرگی از فعالیت های این مدارس را تشکیل می دهد. شما می توانید با ثبت نام فرزندان خود در مدارس سیمناد، از تمامی خدمات آموزشی، تربیتی، پرورشی و مهارتی مجموعه بهره مند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.