واحد آموزش مشکلات و اختلالات رفتاری کودکان عبارتند از بروز رفتارهای ناهنجار و ضد ارزش که می تواند برای سایر افراد، دردسرساز شود. هرگز نباید شیطنت و بازیگوشی بچه ها را یک اختلال رفتاری قلمداد کنید. این حالات برای هر کودک وجود دارد. مشکل اصلی زمانی است که رفتارها آزاردهنده می شود و گاهی می تواند آسیب زننده باشد.
اختلالات رفتاری در کودکان شامل یک سری رفتارهای منفی است که هر کدام می تواند به علتی بروز کند. لجبازی کردن، استرس و ترس، دزدی کردن، بیش فعالی، پرخاشگری، مهم ترین مشکلات رفتاری در سنین پایین هستند. برای بررسی علت های شایع ترین اختلالات رفتاری می توانید نشانه ها را بررسی کرده و درباره پیشینه خانوادگی و حتی ژنتیکی والدین نیز تحقیق کنید.
تحقیقات و مطالعات زیادی درباره خصوصیات رفتاری کودکان، مهم ترین اختلالات، عادات منفی کودکان و بسیاری موارد مشابه دیگر انجام گرفته است. هنوز هم این موارد مورد توجه قرار دارند. محققان و روانشناسان سعی می کنند روش هایی را پیدا کنند که در درمان اختلالات رفتاری کودکان مؤثرتر و مفیدتر باشد.
اهمیت پرداخت به این مشکلات به اندازه ای است که می تواند اثرات مثبت یا منفی شدیدی را در آینده کودک داشته باشد. در این مطلب به علت های بروز اختلالات رفتاری، روش های درمانی و معرفی انواع این موانع خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
شایع ترین اختلالات رفتاری کودکان چیست؟
۱- اختلالات پرخاشگری و لجبازی
پرخاشگری و لجبازی کردن، دو تا از شایع ترین و مهم ترین اختلالات رفتاری در کودکان هستند. در این دو حالت، کودک سعی می کند در هر شرایطی نافرمانی داشته باشد و با هر چیز مخالفت می کند. کودکان در این حالت همیشه پرخاشگر هستند و به مکانی که در آنجا قرار دارند، توجهی نمی کنند. این کودکان با همه همسالان خود دشمنی می کنند و گاهی سعی دارند به آنها آسیب برسانند.
کودکانی که پرخاشگر هستند، قوانین و مقررات موجود را زیر پا می گذارند، دروغ می گویند، گاهی به بزهکاری روی می آویند و بیش از حد با دیگران درگیر می شوند.
۲- بیش فعالی – عدم توجه و تمرکز
دومین مشکل مهم یا اختلال اصلی رفتاری کودکان، بیش فعالی یا عدم توجه و تمرکز است. بیش فعالی می تواند اثرات منفی در روند یادگیری – یاددهی در کلاس درس داشته باشد.
کودکان بیش فعال قادر نیستند که بر روی جزئیات تمرکز کنند یا مفاهیم را تجزیه و تحلیل کنند. این بچه ها معمولاً هوش خوبی دارند اما برای پیشرفت کردن به کمک و راهنمایی زیادی نیازمند هستند.
۳- اختلالات مربوط به ترس ها
ترس، اضطراب زیادی به همراه می آورد. انواع فوبیا یا ترس ها جزو مهم ترین اختلالات رفتاری کودکان طبقه بندی می شوند. گاهی ریشه این ترس ها عملاً غیر منطقی و غیر واقعی است.
ترسیدن از تاریکی، ترس از حضور یک فرد غریبه، ترسیدن از اشیا یا موقعیت های اجتماعی، ترس از شلوغی، نمونه ای از این موارد هستند. در این حالت، کودک ممکن است با تغییراتی در جسم خود نیز مواجه شود. مثلاً در ترس، عضلات بدن او منقبض می شوند و سعی می کنند خود را به پدر یا مادر برسانند.
ترس ها باید در هر موقعیت از زندگی درمان شوند. ترسیدن همیشه هم اثرات بد ندارد اما اگر بی مورد و بی دلیل باشد، به تدریج می تواند به مشکلات دردسرسازی مبدل گردد. تحقیقات ثابت کرده است که وقتی والدین دارای ریشه ترس باشند، این ویژگی می تواند به کودک نیز منتقل شود.
۴- دزدی کردن – دروغ گفتن
دو تا از بدترین و اصلی ترین اختلالات رفتاری کودکان، دزدی کردن و لذت بردن از دروغگویی برای رسیدن به اهداف است. در این حالت، کودک سعی می کند با دروغ گفتن و منفی جلوه دادن همسالان خود، آنها را در نظر دیگران، فرد بدی جلوه دهد. علت بروز این رفتار، شکست ها و سرزنش هایی است که کودک در دوران اولیه زندگی خود متحمل شده است.
برخی کودکان به طور غیر ارادی تمایل دارند که وسایل و لوازم را از جایی برای خود بردارند. گاهی دزدی کردن با اختیار است و گاهی بی اختیار انجام می گیرد. این مشکل بسیار جدی است و والدین باید حواسشان به این حرکات کودک باشد.
چرا کودک دچار اختلالات رفتاری می شود؟
بروز اختلالات رفتاری در کودکان، ریشه و علت های مختلفی دارد. اولین و اصلی ترین دلایل این مشکلات می تواند جنبه های ژنتیکی و ارثی باشد. وجود مشکلات خانوادگی، فرهنگی و تجربه های نامطلوب و ناراحت کننده، همگی در ظهور علائم اختلالات رفتاری دخیل هستند.
مشکلات و اختلالات رفتاری می تواند بر دوران زندگی کودک تأثیر بد بگذارد و اگر درمان نشود، این اثرات منفی به دوران بزرگسالی او منتقل می شود. با این تفاوت که علائم در ابتدا، خفیف و قابل درمان ساده هستند اما در بزرگسالی، علائم شدیدتر خواهد شد و درمان نیز سخت تر خواهد بود.
کودکانی که اختلالات رفتاری دارند عمدتاً دارای عزت نفس پایین تری هستند، با ترس های خود به راحتی کنار نمی آیند، مشکلات را نمی توانند حل کنند و بسیار آسیب پذیر می شوند. اختلالات شخصیتی می تواند از اثرات برخی از این مشکلات رفتاری باشد. این اختلالات در صورت عدم درمان، منجر به چالش های روانی در آینده خواهند شد.
وظایف والدین برای درمان اختلالات رفتاری کودکان چیست؟
والدین در درجه اول وظیفه دارند که به طور کامل مراقب رفتارها و حرکات کودک خود باشند. در مرتبه بعدی، اگر اینچنین اختلالاتی در کودک خود مشاهده کردند، باید از طریق کارشناسان، مشاوران، روانشناس باتجربه یا پزشک برای درمان سریع تر اقدام نمایند.
چند راهکار کاربردی و بسیار مفید در این قسمت بیان می کنیم که همه والدین و اطرافیان کودکان می توانند آن را برای پیشگیری را درمان کودکان به کار ببرند:
- والدین باید خودشان در ابتدا الگوی خوبی باشند و یک محیط شاد و بدون استرس را برای زندگی بچه ها فراهم کنند.
- پدر و مادر وظیفه دارند که مهارت های فردی و اجتماعی را به کودکان شان بیاموزند. مهارت حل مسأله و توانایی برقراری ارتباطات با دیگران بسیار مهم است.
- والدین بهتر است از همان سال های اولیه آموزش، روش درست صحبت کردن، کنترل خشم، بیان درست احساسات و … را به بچه ها بیاموزند.
- والدین باید به فرزندشان نشان دهند که برای آنها یک حامی و پشتیبان هستند. به این ترتیب، کودکان احساس می کنند که برای همیشه و در هر شرایط می توانند روی حمایت و کمک والدین خود حساب کنند.
- والدین باید حس مسئولیت پذیری را در کودک تقویت کنند. روش های معرفی انجام درست کارها و تعیین پاداش برای آنها به خوبی قابل اجرا است. والدین باید کودک خود را به خاطر رفتار درست که داشته است، تشویق کنند.
جمع بندی
اختلالات رفتاری در کودکان به بروز رفتارهای منفی، آسیب زننده و گاهی ناهنجار اطلاق می شود. بیش فعالی، لجبازی کردن، دزدی کردن و دروغ گفتن، عدم توجه و تمرکز، مخفی کاری، پرخاشگری، ترس و اضطراب، همگی مهم ترین و شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان هستند.
والدین با فراهم کردن محیط زندگی سالم و شاد می توانند روحیه کودکان خود را تقویت کنند. این کودکان دارای عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی هستند و می توانند از عهده مشکلات و چالش ها بر بیایند. کودکانی که اختلالات رفتاری دارند با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند.
اگر اختلالات رفتاری در سنین پایین شناسایی و درمان نشود، به دوران بزرگسالی راه پیدا می کند و قطعاً بزرگ تر و سخت تر خواهد شد. والدین می توانند در این مسیر از مشاوران و پزشکان متخصص کمک بگیرند. شما نیز می توانید همین حالا برای راهنمایی های تخصصی تر با کارشناسان ما صحبت کنید.
