یادگیری فعال به عنوان یک رویکرد قدرتمند می تواند دانش آموزان را نسبت به آموختن مفاهیم مختلف، علاقه مند نگه دارد. در حالتی که یکی از بزرگ ترین چالش های آموزش، درگیر نگه داشتن فراگیران و جلوگیری از خستگی و خمودگی آنها در کلاس درس محسوب می شود، اجرای یک روش جذاب برای رسیدن به این هدف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر اساس یادگیری فعال، دانش آموزان فقط به سخنرانی های مدرسان و معلمان تکیه نمی کنند و خودشان در فرآیند تدریس شرکت دارند. این یک استراتژی قوی در آموزش است و باعث می شود اطلاعات به دقت حفظ شوند و سطح بالایی از اعتماد به نفس را در فراگیران ایجاد می کند. در این مطلب تصمیم داریم نکات ویژه ای را درباره یادگیری فعال و مزایای آن توضیح دهیم.
یادگیری فعال یکی از بهترین روش ها برای آموزش های مختلف به فراگیران است. این یک استراتژی کاربردی محسوب می شود و می تواند دانش آموزان و دانشجویان را در جریان تدریس و فرآیند یاددهی – یادگیری قرار دهد. همچنین از این تکنیک به عنوان یک ابزار قدرتمند برای انتقال و حفظ اطلاعات استفاده می شود؛ بر همین اساس، فراگیران می توانند از طریق تکرار و مشارکت، مفاهیم را به خاطر بسپارند و مهارت های خود را توسعه دهند.
همه فعالیت های مبتنی بر یادگیری فعال، در کنار مهارت های فردی که هر دانش آموز دارد، می توانند به پیشرفت های بعدی کمک کنند. مشارکت دادن فراگیران در روند تدریس یکی از شیوه هایی است که اکثر معلمان و مدرسان در تدریس نوین از آن استفاده می کنند؛ به همین خاطر است که با اطمینان می توانیم بگوییم اجرای این تکنیک ها قطعاً به تقویت قدرت تفکر و خلاقیت فراگیران کمک خواهد کرد و باعث می شود هر فراگیر، از یک طرز فکر محدود و سربسته خارج شود و روحیه کاوشگری را در خود پرورش دهد.
در حالی که انواع شیوه های مختلف یادگیری وجود دارد، افراد معمولاً به روش های متفاوتی یاد می گیرند؛ و در اکثر موارد، موفقیت یادگیری از طریق “انجام فعالیت ها”، نسبت به یادگیری به واسطه فقط “دیده ها”، بسیار بیشتر است. وقتی دانش آموزان، خودشان در یک روند تدریس مشارکت می کنند، بهتر و عمیق تر می توانند مفاهیم را دریافت نموده و به خاطر بسپارند. این یک استراتژی تأثیرگذار محسوب می شود که در اکثر موسسات آموزشی در حال اجرا است. به واسطه این تکنیک، همه فراگیران می توانند با توجه به استعدادها و توانایی های خود، مهارت های فنی و علمی را کسب کنند و به طور مداوم، آنها را در تحصیل و زندگی به کار بگیرند.
جالب است بدانید یادگیری فعال به عنوان یک ابزار کاربردی در تدریس، امروزه برای توسعه مهارت های فردی ضروری و البته برای آمادگی شغلی بسیار اهمیت دارد. دانش آموزان و دانشجویانی که در این روند مشارکت می کنند، بهتر می توانند با استانداردهای دنیای واقعی سازگار شوند و تجربه های عملی را به خوبی برای خود کسب می کنند.
لازم به ذکر است، تکنیک یادگیری فعال، اثراتی بسیار وسیع تر از آنچه در فوق ذکر کردیم دارد؛ این روش به فراگیران کمک می کند دامنه درک و تحلیل خود را توسعه دهند و مهارت های خود را در حوزه های دیگر زندگی به کار بگیرند؛ از آن جمله می توانیم به تقویت مهارت های ارتباطی و اجتماعی، مقابله با چالش ها، حل مسائل، خلاقیت و تکامل مسیر شغلی اشاره کنیم. این ها برای هر فراگیر، در هر مقطع تحصیلی، ضروری هستند.
مهم ترین اثرات مثبت و مزایایی که “یاگیری فعال” به همراه دارد
روش یادگیری فعال به فراگیران این فرصت را می دهد تا به جای اینکه فقط یک شنونده باشند، در فرآیند تدریس شرکت کنند. برای رسیدن به این هدف، هر فراگیر می تواند با معلم یا سایر همکلاسی های خود، تعامل داشته باشد و در بحث های علمی شرکت کند. همکاری در تدریس یکی از این روش ها است. یادگیری فعال، امروزه در تمامی مدارس ابتدایی و دبیرستان و حتی دانشگاه ها اجرا می شود و مزایای زیادی را فرآهم می سازد.
مهم ترین مزایای یادگیری فعال برای توسعه مهارت های تحصیلی و شغلی به این صورت هستند:
۱- فرآهم کردن فضای مثبت برای تعاملات بیشتر
وقتی دانش آموزان در فرآیند تدریس، مشارکت داشته باشند، یعنی با انجام کارها درگیر می شوند که این می تواند مهارت های تفکر و حل مسئله را در آنها توسعه دهد. از طرفی، همه فراگیران با یکدیگر تعامل خواهند داشت که به تقویت مهارت های ارتباطی آنها کمک زیادی می کند. در نتیجه، امکان یادگیری، به خاطر سپردن و ارتباط عمیق تر با اطلاعات به بهترین شکل فرآهم خواهد شد. برای تأثیرگذاری بهتر روش یادگیری فعال در تدریس، مدرسان باید فراگیران را در جلسات پرسش و پاسخ حضوری مشارکت دهند، ایفای نقش را اجرا کنند و برخی فعالیت های عملی را به آنها واگذار نمایند.
۲- بهبود مهارت همکاری
یکی از بهترین مزایایی که می توانیم برای یادگیری فعال بیان کنیم، کمک به بهبود مهارت همکاری و تقویت روحیه کار گروهی در فراگیران است. این یک نیاز اساسی در کلاس های درس امروزی محسوب می شود، چرا که دانش آموزان باید از همان سال های اولیه آموزش، یاد بگیرند چطور با همسالان خود ارتباط برقرار کنند و فعالیت هایی را به سرانجام برسانند. مدرسان با معرفی یک سری فعالیت هایی که بر کارهای تیمی تکیه دارد می توانند این مهارت را در فراگیران خود تقویت کنند. اجرای این تکنیک در دوره دبستان، دبیرستان و حتی دانشگاه پیشنهاد می شود.
از طریق فعالیت های تعاملی و کار گروهی است که فراگیران می توانند همکاری کردن را یاد بگیرند؛ به علاوه، یادگیری فعال باعث می شود هر فراگیر بیاموزد چطور با وجود اختلاف نظرها و عقیده ها، به نظریات سایر همسالان و همگروهی های خود احترام بگذارد. این مهارت نه تنها برای دانش آموزان مهم است بلکه یک عامل رشد و موفقیت در زندگی شغلی برای بزرگسالان هم محسوب می شود. کارمندانی که در فرآیندهای شغلی خود، همکاری بهتری نشان می دهند، موفق تر هستند.
۳- تقویت اعتماد به نفس
یادگیری فعال می تواند محیطی را ایجاد کند که در آن، فراگیران از منطقه امن خود خارج می شوند، با دیگران ارتباط برقرار می کنند، افکار و نظریات خود را بیان می کنند، نتیجه گیری هایشان را درباره موضوعات خاص به اشتراک می گذارند و اطلاعات را عمیق تر درک می کنند؛ نتیجه همه این فعالیت ها، تقویت اعتماد به نفس و رها شدن از انبوه شک و تردید برای مشارکت در بحث های گروهی است.
۴- کمک به افزایش ماندگاری یادگیری
تجربه ثابت کرده است که یادگیری فعال، منجر به افزایش ماندگاری آموخته ها و اطلاعات می شود. وقتی فراگیران با تدریس، درگیر می شوند، می توانند عمیق تر با مطالب ارتباط برقرار کنند، پس قسمت های مختلف مغز آنها نیز درگیر می شود و اثراتی به مراتب، گسترده تر برای حفظ و نگهداری اطلاعات در حافظه بلند مدت خواهد داشت.
۵- تبدیل فرآیند یادگیری به فعالیت هایی سرگرم کننده و جذاب
حتماً شما نیز با ما هم عقیده هستید که هیچ چیز، خسته کننده تر از آن نیست که ساعت ها یک جا بنشینیم و به سخنرانی طولانی گوش دهیم!! عدم تعامل با مدرس یا معلم، منجر به تجربه یادگیری ضعیف می شود که اثری به جز هدر رفتن وقت و انرژی و پول ندارد!!
یادگیری فعال، بهترین تکنیک برای ایجاد محیط سرگرم کننده و جذاب برای آموزش است. معلمان و مدرسانی که به دنبال اجرای ایده های خلاقانه در تدریس هستند می توانند از این استراتژی ها استفاده کنند. استفاده از نرم افزارهای آموزشی، انیمیشن ها، محتوای الکترونیکی، کتابخانه آنلاین و نظایر اینها، به فراگیران کمک می کند تا مفاهیم را در یک فضای لذت بخش بیاموزند. همچنین، این روش می تواند روند یادگیری و آموزش ها را از حالت خسته کننده، خارج سازد.
۶- ایجاد انگیزه و اشتیاق برای یادگیری
قطعاً در یک محیط یادگیری فعال، هیچ کدام از فراگیران، بیکار نخواهند بود! این روش می تواند فرصت هایی را ایجاد کند که هر فراگیر، به تناسب خلقیات و توانایی های خود، در تدریس، مشارکت داشته باشد. فراگیران هرچه بیشتر در بحث کلاسی شرکت داشته باشند، چیزهای بیشتری یاد می گیرند و این می تواند انگیزه و اشتیاق آنها را برای آموختن افزایش دهد.
۷- تقویت خلاقیت و نوآوری
مزیت دیگر که برای یادگیری فعال عنوان می شود، کمک به تقویت خلاقیت و نوآوری است. این تکنیک از طریق انتقال نظریات مختلف در بحث های گروهی، به گسترش دیدگاه ها کمک می کند. این به معنای آشنایی با راهکارهای جدید و ارائه ایده های نوآورانه است.
۸- تقویت مهارت های تفکر انتقادی و حل مسئله
شرکت در جلسات پرسش و پاسخ باعث می شود فراگیران، خارج از یک چهارچوب مشخص، فکر کنند؛ پس تفکر انتقادی در آنها تقویت می شود و توانایی های حل مسئله و تصمیم گیری را توسعه می دهد. اینچنین مهارت هایی، فراگیران را قادر می سازد تا در محل کار و حتی کل زندگی خود، تصمیمات آگاهانه و منطقی بگیرند و بتوانند راه حل های نوآورانه ای برای هر گونه چالش اساسی، ابداع کنند.
علاوه بر اینها، یادگیری فعال، بهترین روش برای تقویت عملکرد فراگیران است. از طریق مشارکت فعال فراگیران در روش تدریس، توانایی تحلیل اطلاعات یا وضعیت موجود، در آنها تقویت می شود، پس بازخوردهای سریع تر و بهتری خواهند داشت. این به معنای آن است که فراگیران قادر هستند هر گونه شرایط یا اطلاعات را خیلی سریع و دقیق تحلیل نموده و بازخورد مناسب را ارائه دهند.
۹- کمک به موفقیت فرآیندهای آموزشی
حتی اگر از مدرن ترین و پیشرفته ترین ابزارهای آموزشی در فرآیند یاددهی – یادگیری استفاده کنید، تا زمانی که فراگیران کاملاً با تدریس، درگیر نشوند، انگیزه و اشتیاق لازم را نخواهند داشت و به طور قطع، روش تدریس شما قطعاً شکست خواهد خورد. اگر فراگیران عمیقاً درک کنند چقدر در فرآیندهای تدریس مشارکت داشته اند، برایشان هیجان انگیز خواهد بود و هر لحظه، بیشتر، مشتاق آموختن می شوند!
جمع بندی
یادگیری فعال، یکی از برترین تکنیک های آموزش مدرن است و مزایای زیادی را برای فراگیران فرآهم می سازد. امکان مشارکت در تدریس، تقویت مهارت های علمی و شغلی، توسعه تفکر و خلاقیت، برخی از مهم ترین مزیت های این نوع استراتژی هستند. روش هایی که در یادگیری فعال اجرا می شوند گاهی به قدری هیجان انگیز و سرگرم کننده اند که هر فراگیر را – حتی آنهایی که انگیزه لازم برای یادگیری ندارند – به آموختن تشویق می کند! مدرسان، همه تکنیک های لازم را برای آموزش های فردی و گروهی به کار می گیرند تا به بهترین نتایج برسند.
مجموعه مدارس علوی تبریز – سیمناد، پشتیبان همه دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی است. با ثبت نام فرزندان خود در این مدارس می توانید زمینه را برای رشد فردی و علمی آنها فرآهم سازید. امروز، بهترین فرصت برای شما عزیزان است تا مسیر موفقیت فرزندان تان را هموارتر سازید. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره مدارس سیمناد، دوره ابتدایی و دبیرستان، و همچنین برنامه های متفرقه آموزشی، با کارشناسان ما تماس بگیرید.