واحد آموزش خلاقیت، حل مسئله، تفکر انتقادی و تحلیلی، تصمیم گیری، ریسک پذیری، همه این‌ها جزو مهارت‌هایی هستند که کودکان از طریق بازی کردن می‌توانند آنها را در خود تقویت کنند. یادگیری مبتنی بر بازی کردن یکی از جدیدترین روش‌های آموزشی است و امروزه می‌بینیم که در اکثر مدارس و مهد کودک‌ها به کار می‌رود. بازی‌های مختلف، مهارت‌های زبانی و رشد کودکان را بهبود می‌بخشند و به آنها یاد می‌دهند که چطور صبور باشند و با دیگران تعامل پیدا کنند. بازی و ورزش، بهترین روش است تا کودکان در فعالیت باشند و انرژی درونی خود را تخلیه کنند. در این مطلب به طور ویژه درباره نقش بازی ها در توسعه مهارت‌های کودکان صحبت می‌کنیم.
کودکان از طریق بازی کردن می‌توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند و بسیاری از مهارت‌های فردی و اجتماعی آنها تقویت می‌شود. این دسته از کودکان که زمان بیشتری را به بازی کردن مشغول بوده‌اند، در آینده در مدرسه بهتر می‌توانند با همسالان خود ارتباط برقرار کنند. همچنین تصمیم گیری بهتری در شرایط مختلف دارند. کودکانی که با همسالان خود بازی‌های گروهی انجام می‌دهند، مهارت‌های حل مسئله، خلاقیت، ریسک پذیری، مسئولیت پذیری و تفکر انتقادی بهتری دارند.
وقتی شما به عنوان والدین، ساعاتی از تعطیلات آخر هفته را به بازی کردن با کودکانتان اختصاص می‌دهید، در واقع گام مثبتی در توسعه مهارت‌های آنها برمی‌دارید. نکته مهم این است که کودکان باید همیشه در زمان مناسب، بازی‌های گروهی انجام دهند؛ چرا که مزایای زیادی برای آنها دارد. این نوع بازی‌ها می‌تواند عملکرد مغز آنها را بهبود ببخشد. در بازی‌های دسته جمعی یا مسابقات ورزشی، کودکان یاد می‌گیرند که چطور با شرایط برد و باخت روبرو شوند و همچنین می آموزند که هم گروهی‌های خود را تشویق کنند.
بازی کردن، مزایای زیادی برای کودکان دارد. آنها از این طریق می‌توانند مفاهیم زیادی را یاد بگیرند و به همین دلیل است که بازی و خلاقیت از روش‌های متفاوت باعث بهبود روند یادگیری و یاددهی خواهد شد. لذا آموزگاران سعی می‌کنند در کلاس درس، انواع بازی‌های آموزشی را به کار بگیرند.
با پیشرفت تکنولوژی، ابزارهای بازی هم متنوع شده است. انواع بازی‌های دیجیتالی و اسباب بازی‌های آموزشی به دنیای کودکان راه پیدا کرده‌اند. البته هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در قسمت بعدی با مهمترین مزایای بازی کردن برای کودکان و نقش آن در توسعه مهارت‌های فردی و اجتماعی آنها آشنا می‌شویم.
مهمترین مزایای بازی برای کودکان چیست؟
۱- به بهبود حافظه کمک می‌کند
اسباب بازی‌های آموزشی در درجه اول برای بهبود حافظه طراحی شده‌اند. این نوع بازی کردن می‌تواند مهارت‌های ذهنی کودک را تقویت کند؛ به ویژه آن دسته از بازی‌هایی که کودک باید یک سری توالی اشکال یا کلمات را به خاطر بسپارد و آنها را مجدداً بازگو کند، در این راه، کاربردی و مفید است.
۲- به فرایند یادگیری کمک می‌کند
دومین مزیت بازی‌ها در توسعه مهارت‌های کودکان این است که به فرایند یادگیری آنها بسیار کمک می‌کند. ما امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که از نظر تکنولوژی بسیار پیشرفته است، بنابراین حتی کودکان در سنین بسیار پایین می‌دانند چطور از ابزارهای تکنولوژی استفاده کنند.
بسیاری از کاراکترها و شخصیت‌های کارتونی، رفتارها و گفتارهای آموزنده دارند. بچه‌ها از طریق بازی کردن، آنها را یاد می‌گیرند. همین جا باید خاطرنشان کنیم که همه انیمیشن‌ها و بازی‌های دیجیتالی برای کودکان مناسب نیستند، پس والدین باید توجه بیشتری داشته باشند.
از طرف دیگر، انواع بازی‌های جدید می‌تواند مفاهیمی مانند اعداد، حروف، شعرها و حتی نقاشی کردن را به کودکان آموزش دهد. به این ترتیب، مهارت‌های حرکتی و توانایی حل مسئله و تصمیم گیری در کودکان تقویت می‌شود.
۳- فرصت‌های آموزشی بیشتری ایجاد می‌کند
یکی دیگر از مزایای بازی‌ها در توسعه مهارت‌های کودکان این است که فرصت‌های آموزشی بیشتری برای آنها به وجود می‌آورد. از طریق بازی کردن است که کودکان یاد می‌گیرند رنگ‌ها را تشخیص دهند، اعداد را شمارش کنند، نقاشی بکشند، اشکال را به خاطر بسپارند، تکه‌های پازل، کارت‌ها و قطعات را جابجا کنند. بازی کردن باعث توسعه هماهنگی چشم، مغز و دست کودک خواهد شد. رعایت قوانین بازی به کودکان یاد می‌دهد که چطور منظم باشند و به دیگران احترام بگذارند.
۴- به تقویت ذهن کودکان کمک می‌کند
بازی کردن به توسعه مهارت‌های ذهنی کودکان کمک زیادی می‌کند. یک بازی ساده که با پازل‌ها روی میز انجام می‌دهید می‌تواند مهارت‌های عملکردی، هماهنگی دست، چشم و ذهن کودک را تقویت نماید. این به طور غیر مستقیم در مهارت تصمیم گیری کودک هم تاثیر دارد.
۵- به تقویت توانایی‌های کلامی کودک کمک می‌کند
مزیت دیگر بازی کردن برای کودک، تقویت مهارت‌های کلامی است؛ به خصوص اگر بازی‌ها گروهی انجام شوند یا انجام فعالیت‌های نمایشی، شعرخوانی یا سرود گروهی به کودک کمک می‌کند تا بهتر صحبت کردن و نظر دادن را در خود تقویت نماید. بازی‌هایی که به تقویت هوش کلامی کودک کمک می‌کنند باعث هماهنگی مغز و زبان می‌شوند و کودک می‌تواند کنترل بهتری روی گفتار خود داشته باشد. بازی‌های درک مطلب و حفظ کردن شعرها یا کلمات، هم سرگرم کننده و هم آموزشی است.
۶- به تمرکز کودکان کمک می‌کند
بازی کردن یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت تمرکز در کودکان است. بچه‌های دنیای امروزی با عوامل حواس پرتی زیاد در اطراف خود روبرو هستند. همه این می‌تواند تمرکز آنها را کاهش دهد، بنابراین از طریق بازی‌های فیزیکی و بازی‌های ذهنی، این فرصت فراهم می‌شود که کودک بتواند بر روی یک یا چند چیز تمرکز بهتری داشته باشد.
۷- به تقویت تفکر ستراتژیک کمک می‌کند
مهارت تفکر استراتژیک یا خلاقانه یکی از نیازهای رشد برای کودکان است. بسیاری از بازی‌های آموزشی به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند کودکان را وادار به تفکر استراتژیک کنند، بنابراین سعی می‌کنند راه حل مناسب و منطقی برای پیشرفت در بازی‌ها پیدا کنند و به سطوح بالاتری از موفقیت دست یابند. بازی های آموزشی کودکان، توانایی آنها را برای تفکر خارج از چارچوب، ارزیابی سریع و مدیریت هر سناریو به تنهایی بهبود می بخشد.
۸- هماهنگی دست و چشم را تقویت می‌کند
برخی از بازی‌های کودکانه باعث تقویت هماهنگی دست و چشم می‌شود. از طریق بازی کردن، کودکان می‌توانند کنترل بازی را به دست بگیرند و بر روی انجام یک کار خاص تمرکز کنند؛ و همزمان هم از دست‌ها یا اندام‌های حرکتی کمک بگیرند.
۹- روحیه کار گروهی را تقویت می‌کند
یکی دیگر از مزایای بازی‌ها در توسعه مهارت‌های کودکان، تقویت کار گروهی در آنها است. وقتی کودکان در گروه همسالان خود با هم بازی می‌کنند، مطالب زیادی را یاد می‌گیرند، حس همدلی، مسئولیت پذیری و احترام به نظریات دیگران در آنها تقویت می‌شود.
جمع‌بندی
بازی کردن یکی از روش‌هایی است که باعث توسعه مهارت‌های کودکان می‌شود. انواع بازی‌های آموزشی فیزیکی و دیجیتالی برای دسترسی به اهداف آموزشی و مهارتی کودکان در دسترس هستند. بازی‌ها می‌توانند تمرکز کودکان را تقویت کنند، دانش آنها را افزایش دهند، مهارت‌های حرکتی آنها را بهبود ببخشند و مهارت‌های حل مسئله، خلاقیت، تصمیم گیری، ریسک پذیری، حس همدلی و مسئولیت پذیری، هماهنگی مغز، چشم و دست‌ها را در آنها تقویت نمایند. والدین و مربیان مدارس با استفاده از راهکارهای موجود و ابزارهای بازی به راحتی می‌توانند برای آموزش و پرورش کودکان عمل کنند.
