واحد آموزش والدین در یک خانواده اسلامی، نقش کلیدی برای دینداری فرزندان ایفا می کنند. می دانیم که پدرها و مادرها اولین الگوی بچه ها هستند و طبیعتاً رفتارهای هنجار یا ناهنجار والدین، ناخودآگاه به فرزندان هم منتقل می شود. کودکان دارای روحیه حساس و آسیب پذیر هستند، پس اولین دوران رشد بچه ها در خانواده می تواند به عنوان یک دوره حساس زندگی قلمداد شود. اگر از همین ابتدای تربیت کودکان، آنها را با مفاهیم دینی و مذهبی آشنا کنید، قطعاً در دوران نوجوانی و جوانی، تأثیرات مثبت آن را خواهید دید. در این مطلب می خواهیم به اهمین نقش خانواده در دینداری فرزندان اشاره کنیم.
خانواده کانون و مرکز انتقال باورهای دینی، عقاید مذهبی، ارزش ها، هنجارها و رفتارهای پسندیده به فرزندان است. نمی توانیم از اهمیت نقش خانواده در دینداری فرزندان و تربیت صحیح آنها چشم پوشی کنیم. این موضوع در دنیای دیجیتال امروزی به شدت اهمیت پیدا کرده است؛ درست جایی که کودکان و نوجوانان، هر روز با میلیون ها تبلیغات و برنامه های پر زرق و برق در فضای مجازی بمب باران می شوند! این فضا برای همه بچه ها و حتی بزرگسالان جذاب است، اما آیا مفید نیز هست؟
تربیت دینی فرزندان در خانواده های معتقد و مذهبی، یک چالش بزرگ است. در حالی که اختلافات اعتقادی و دینی در جامعه در هر شهر دیده می شود، اینکه والدین بتوانند فرزندان خود را مطابق با اصول عقیدتی خود و همراستا با برنامه های دینی تربیت کنند، یک مهارت است. این دسته از والدین، کار سختی پیش رو دارند، اما این اتفاق، غیر ممکن نیست! فقط به تلاش و زمان نیاز دارد!
مهم ترین نکات برای والدین که می توانند با استفاده از آنها فرزندان دیندار ترتیب کنند
تعلیم تربیت فرزندان، جنبه های مختلفی را شامل می شود. فرزندپروی دینی، یکی از این موارد است. بدیهی است که همه خانواده ها در جامعه به اصول تربیت دینی معتقد نیستند؛ برخی از والدین از اهمیت این نوع فرزندپروری آگاه هستند اما چندان به آن پایبند و متعهد نیستند! هر خانواده، شرایط و سبک زندگی خاص خودش را دارد. بنابراین فرزندانی که در آینده وارد اجتماع می شوند، از بسیاری جهات و خصوصیات فردی و عقیدتی با هم متفاوت هستند.
از آنجایی که نقش والدین در دینداری فرزندان بسیار پررنگ است، در این قسمت به بررسی و توضیح برخی از مهم ترین نکات در این زمینه می پردازیم. سعی کرده ایم موارد را به صورت خلاصه و قابل فهم بیان کنیم که استفاده از آنها برای همه والدین راحت و آسان باشد.
بیایید با هم به مهم ترین راهکارهای تربیت دینی فرزندان نگاهی بیاندازیم:
- هدف اصلی از تربیت دینی فرزندان، رسیدن آنها به کمال و سعادت است. والدین می توانند با یک روال درست، فرزندان خود را مطابق و همراستا با ارزش ها و هنجارهای دینی و اسلامی جامعه تربیت کنند.
- والدین باید برای عقاید و باورهای فرزندان شان ارزش و اهمیت قائل شوند. حتی اگر با فرزندان خود مخالف هستید، به آنها احترام بگذارید و در فرصت مناسب با فرزندان تان صحبت کنید.
- هرگز سعی نکنید هیجانات یا اعتقادات و نظریات فرزندان را درباره یک موضوع دینی، سرکوب کنید؛ آنها را سرزنش نکنید که چرا عقیده خاصی را دارد. یادتان باشد شما به عنوان والدین، اول یک الگو هستید و بعد نقش تربیت کننده را بر عهده دارید. فرزندان شما به شدت از رفتارهای تان الگوبرداری می کنند.
- در تربیت فرزندان دیندار ممکن است با این جمله از سوی بچه های خود مواجه شوید: “دلیلی ندارد وقتی پدر و مادر من مسلمان هستند، من هم اعتقادات آنها را قبول کنم!”. در این مورد باید آرامش خود را حفظ کنید و برای حل مشکل از مشاوران دینی و مذهبی کمک بخواهید.
- فرزندان شما روحیه کاوشگری و پرسشگری دارند. در تربیت فرزندان دیندار باید آماده باشید که به سوالات مختلف بچه های خود پاسخ بدهید.
- هیچ عیبی ندارد اگر پاسخ سوالی را نمی دانید، از کتاب استفاده کنید یا از مشاوران و کارشناسان مذهبی کمک بگیرید.
- از محصولات آموزشی دینی، سایت های اینترنتی با موضوعات مذهبی و اسلامی، کتاب های مناسب و سی دی های آموزشی برای آموزشی دینداری به فرزندان خود استفاده کنید. به یاد داشته باشید که منابع مورد استفاده شما حتماً و حتماً معتبر باشند.
- در راستای اینکه دقیق و حساس هستید، اما بیش از حد درباره دینداری بچه های خود زیاده روی نکنید! بخشی از این مسئولیت بر عهده مربیان پرورشی و معلمان درس دینی در مدارس است.
- یکی از نکات مهم که نقش خانواده در دینداری فرزندان را مثبت نشان می دهد این است که والدین نباید هرگز وانمود کنند که افرادی دیندار هستند، فقط به این دلیل که دلشان می خواهد فرزندانشان دیندار باشند! این کار نه تنها نتیجه مثبت ندارد، بلکه ممکن است موجب شود بچه ها از دین و مذهب، به شدت دوری کنند!
- والدین باید درباره رفتارهای خودشان که نمونه ای از یک فرد دیندار است، به شدت مراقب باشند. ارزش های دینی و اسلامی باید در رفتار و گفتار والدین دیده شود تا بچه ها هم تشویق شوند از آن تبعیت کنند.
- والدین باید با فرزندانشان درباره عقاید دینی، باورها، انجام واجبات و مستحبات دین، موارد متفرقه و … صحبت کنند. در صورت نیاز، کمک گرفتن از مشاوران با تجربه می تواند کارساز باشد.
- اگر والدین از همان دوران کودکی، فرزند خود را با مفاهیم دینی و مذهبی آشنا کنند، تربیت و دینداری آنها در دوره نوجوانی، ساده تر خواهد بود.
جمع بندی
نقش والدین در دینداری فرزندان، مسئله ای بسیار مهم است که در دنیای پر زرق و برق امروزی، اهمیت و جایگاه بالایی دارد. بچه های نسل جدید، نسبت به تبلیغات و برنامه های فضای مجازی به شدت واکنش نشان می دهد. گاهی ممکن است به طرز ناباورانه ای از دین و مذهب، دوری کنند. اینجاست که والدین، نقش پررنگ تری خواهند داشت.
شما به عنوان والدین باید تمامی تلاش خود را به کار بگیرید تا تربیت دینی فرزندان تان را به بهترین شیوه مدیریت کنید. ابتدا باید خودتان الگوی خوبی باشید. در رتبه بعدی، کمک گرفتن از مشاوران مذهبی و کارشناسان دینی معتبر، راهساز و کارگشا است. شما در جایگاه پدر و مادر، وظیفه دارید که آموزش های لازم را ببینید، کتاب های مرتبط را مطالعه کنید و ارتباط صمیمانه با فرزندان خود داشته باشید.
