واحد آموزش خلق و خو چیزی است که ما با آن متولد می شویم. بچه ها خلق و خوی متفاوتی دارند و اگر فرزند شما لجباز است، باید بفهمید که این تنها شما نیستید که بچه لجباز در خانه دارید. بسیاری از والدین، فرزندانی لجباز دارند. وقتی بچه ها خیلی کوچک هستند، این رفتار، مشکلی ایجاد نمی کند، اما نحوه برخورد با کودکان لجباز، تفاوت بزرگی را در بزرگسالی آنها ایجاد خواهد کرد.
درک این نکته مهم است که لجبازی بخشی از شخصیت برخی از کودکان است، در حالی که در عده ای دیگر، رفتارهایی نظیر مستقل بودن و محبت داشتن مشاهده می شود. بنابراین، این وظیفه شماست که به کودک خود، راه های مختلفی را آموزش دهید که از طریق آنها می تواند استرس خود را مدیریت کند و احساساتش را بیان نماید.
ویژگی های بچه های لجباز چیست؟
فقط به این دلیل که فرزند شما در مورد اعمال ارادی خود، کمی خاص است، او را لجباز معرفی نمی کند. مرز باریکی بین مصمم بودن و لجبازی وجود دارد. در این قسمت، برخی از ویژگی های بچه های لجباز وجود دارد که باید به آنها توجه کنید:
- بچه های لجباز تمایل دارند هر چیزی را که می توانند زیر سوال ببرند!
- این بچه ها می‌خواهند شنیده شوند و انتظار دارند که مورد تایید قرار بگیرند، پس کارهایی می کنند که باعث جلب توجه شما شوند.
- آنها تمایل به مستقل بودن و پرحاشیه بودن دارند.
- ممکن است سخت باشد که آنها را به یک روال عادی هدایت کنید، زیرا دارای اراده آزاد هستند.
- بچه های لجباز ممکن است به طور مکرر، بد خلقی داشته باشند.
- این نوع بچه ها ویژگی های رهبری را نشان می دهند و حتی می توانند در خانه، رئیس به نظر برسند!
- آنها تمایل دارند هر کاری را با سرعت دلخواه خودشان انجام دهند.
روانشناسی کودکان لجباز
برای اطلاع از نحوه برخورد با کودکان لجباز، ابتدا مهم است که بفهمید چرا آنها اینگونه رفتار می کنند و چه چیزی لجبازی آنها را تشدید کرده است. این که فرزند شما مصمم باشد یک چیز است، اما لجبازی یک چیز دیگر است. لجبازی می‌تواند پایه و اساس ژنتیکی داشته باشد و یا می تواند یک رفتار اکتسابی باشد که با مشاهده دیگران، آن را آموخته می‌شود.
چگونه با بچه های لجباز رفتار کنیم؟
نوزادان، کودکان نوپا، نوجوانان؛ لجبازی می تواند در هر سنی ظاهر شود و سپس تا بزرگسالی ادامه یابد. به عنوان یک پدر و مادر، بسیارمهم است که راه‌هایی برای نحوه برخورد با کودکان لجباز بیابید، به گونه‌ای که بتوانید رفتار آنها را بدون استرس، محدودتر سازید. در ادامه این بخش، به چند تکنیک برای رفتار با کودک لجباز اشاره خواهیم کرد:
۱-جر و بحث نکنید
کودکان لجباز همیشه آماده رویارویی با مشاجره و بحث ها هستند. بنابراین، این فرصت را به آنها ندهید. درعوض، به حرف های فرزندتان گوش دهید و به جای جر و بحث کردن، آن را به یک گفتگو تبدیل کنید. وقتی نشان می‌دهید که آماده گوش دادن به داستان آنها هستید، باعث می‌شود که آنها نیز به آنچه شما برای گفتن دارید، گوش دهند.
۲- یک رابط اتصال ایجاد کنید
فرزندتان را به انجام کاری که نمی خواهد، مجبور نکنید. این رفتار، فقط آنها را سرکش تر می کند و دقیقاً کاری را انجام می دهند که قرار نیست انجام دهند. بنابراین، اگر می خواهید فرزندتان تماشای تلویزیون را متوقف کند و به جای آن تکالیف خود را انجام دهد، سعی کنید مدتی با او تلویزیون تماشا کنید. این کار باعث ایجاد حس رفاقت می شود و پس از مدت کوتاهی، می توانید از فرزندتان بپرسید که آیا دوست دارد تکالیف خود را انجام دهد؟!
۳- چند انتخاب به او ارائه دهید
یکی از نکات نحوه برخورد با کودکان لجباز، دادن گزینه های متعدد برای انتخاب کردن است. اگر به یک کودک لجباز بگویید چه کاری انجام دهد، باعث شعله ور کردن خلق و خوی سرکش او خواهد شد. در عوض، گزینه‌هایی را به آنها پیشنهاد دهید تا از بین آنها یکی را انتخاب کنند، چون این کار باعث می‌شود احساس کنند که بر زندگی خودشان کنترل دارند و می‌توانند به طور مستقل، تصمیم بگیرند چه کاری را می‌خواهند انجام دهند. برای جلوگیری از سردرگمی فرزندتان، انتخاب ها را محدود نگه دارید و فقط دو یا سه گزینه به آنها ارائه دهید.
۴- از دیدگاه کودکان خود به مسائل نگاه کنید
از دیدگاه فرزندتان به موضوع مورد نظر نگاه کنید و سعی کنید بفهمید که چرا این گونه رفتار می کند. اگر قول داده اید که آنها را به پارک ببرید اما به دلیل بد شدن هوا نرفته اید، باید به آنها توضیح دهید که چرا نمی توانید به قول خود عمل کنید. فرزند شما این بد قولی را فقط به عنوان یک شکست می بیند، اما با توضیح اینکه چرا نمی توانید به پارک بروید می توانید وضعیت را تغییر دهید.
۵-حفظ آرامش در خانه
یکی از بهترین نحوه برخورد با کودکان لجباز، ایجاد آرامش در محیط خانه است. اطمینان حاصل کنید که خانه شما مکانی است که کودکتان همیشه در آنجا احساس شادی، راحتی و امنیت دارد. در خانه، با همه افراد، به خصوص همسرتان مودب و محترم باشید. کودکان آنچه را که می بینند تقلید می کنند، بنابراین ضروری است که آرامش خود را حفظ کنید و از بحث و جدل و همچنین توهین، در مقابل کودکان اجتناب کنید.
۶- مهارت های مذاکره ای خود را تقویت کنید
کودکان لجباز وقتی چیزی را درخواست می کنند، به سختی می توان با آنها مقابله کرد. سعی کنید به جای وضع قانون، با آنها مذاکره کنید. به عنوان مثال، اگر فرزندتان اصرار دارد به دو داستان قبل از خواب گوش دهد، با او صحبت کنید که می تواند یک داستان را امشب و داستان بعدی را فردا شب بشنود.
۷- رفتار مثبت را تشویق کنید
در نحوه برخورد با کودکان لجباز، مهم است که الگوی خوبی باشید و همیشه نگرش مثبت داشته باشید. اگر از کلمات «نه»، «نمی‌توانم» یا «نمی‌خواهم» زیاد استفاده می‌کنید، احتمالاً فرزندتان نیز همین کار را می‌کند. به لجبازی فرزندتان به جای منفی بافی، با دیدی مثبت نگاه کنید. سعی کنید با پرسیدن سؤالاتی از فرزندتان که پاسخ «بله» یا «نه» را به همراه دارد، یک بازی بسازید. سؤالات خود را به گونه‌ای طرح‌ریزی کنید که بیشتر اوقات پاسخ «بله» باشد. این کار، این پیام را می فرستد که فرزند شما مورد توجه شما قرار گرفته است.
۸- روتین روزانه ایجاد کنید
پایبندی به برنامه های روزمره و همچنین برنامه های هفتگی می تواند به بهبود رفتار و عملکرد فرزند شما در مدرسه کمک کند. زمان خواب باید تعریف شود و به گونه ای باشد که استراحت کافی را برای کودک شما فراهم کند. کم خوابی و خستگی می تواند منجر به مشکلات رفتاری در کودکان سه تا دوازده ساله شود.
۹- قوانین و عواقب نقض آنها را معین کنید
کودکان لجباز برای رشد بهتر، به قوانین و مقررات نیاز دارند. بنابراین، مرزها و محدودیت ها را تعیین کنید و انتظارات خود را در یک جلسه خانوادگی، شفاف سازی نمایید. از فرزند خود بخواهید که در مورد پیامدهای آن، نظرات خود را ارائه دهد. مهم است که در برخی مواقع، شما هم انعطاف پذیر باشید.
مشکلات مهم در نحوه برخورد با کودکان لجباز
تربیت فرزند لجباز کار آسانی نیست. اگر سریع تر یک راه حل پیدا نکنید، هر چیز کوچکی می تواند هر روز به یک مبارزه بزرگ تبدیل شود. ممکن است شما با اطلاعات زیادی در مورد نحوه کنترل رفتار لجبازی در کودکان مواجه شده باشید، اما هر روز یک چالش جدید برایتان رخ می دهد.
تنبیه یک کودک لجباز ممکن است بهترین راه حل نباشد اما یافتن راه حل، موثرتر خواهد بود. در این قسمت به مهم ترین مشکلات که در نحوه برخورد با کودکان لجباز وجود دارند اشاره ای کوتاه داریم:
-
ایراد گرفتن از غذاها
بیشتر کودکان در مورد غذا و وعده های غذایی می توانند دمدمی مزاج باشند، و اگر کودک لجبازی داشته باشد، بیشتر از این ها با مشکل مواجه خواهید بود. سعی کنید بخش های کوچکی از غذای مختلف را برای کودک خود سرو کنید و به او اجازه دهید خودش یکی را برای خوردن انتخاب کند. همچنین می توانید کودک خود را در کارهای مربوط به غذا خوردن، مانند چیدن میز غذا یا سفره شرکت دهید. برای خوردن وعده غذایی می توانید به کودک خود یک دسر خوشمزه پاداش بدهید.
-
عدم تمایل به انجام تکالیف
آیا فرزند شما در انجام تکالیفش مشکل دارد؟ اگر اینطور به نظر می رسد، می توانید تکالیف را به قطعات کوتاه تری تقسیم کنید تا در مرحله های بعدی، تکمیل شوند. استراحت های کوتاه در این بین لازم است.
-
مشاجره برای لباس پوشیدن و شانه زدن موها
یکی از دلایل رایج اختلاف ها در نحوه برخورد با کودکان لجباز، مواقع لباس پوشیدن برای رفتن به بیرون از خانه و شانه زدن موها است. یکی از راه‌ها این است که لباس‌های فرزندتان را مرتب کنید و هر دو هفته یکبار آنها را عوض کنید. همچنین، لباس های نامناسب فصل را کنار بگذارید. هر زمان که می خواهید فرزندتان لباس عوض کند، دو یا سه لباس مختلف برایش بچینید و از او بخواهید که انتخاب کند.
-
بحث و دعواهای قبل از خواب
با نزدیک شدن به زمان خواب، کودک شما شروع به دویدن در خانه می کند، بنابراین به راحتی به خواب نمی رود. بنابراین، حدود ۳۰ دقیقه قبل از اینکه چراغ خاموش شود، موسیقی آرام بخشی را پخش کنید و نور را کاهش دهید. تلویزیون را خاموش کنید و از کودکتان بخواهید لباس خوابش را بپوشد. از دعوا کردن خودداری کنید.
جمع بندی
داشتن فرزند لجباز، چیز بدی نیست. در واقع، بسیار مشاهده شده است که کودکانی که این ویژگی ها را دارند اغلب در تحصیلات عالی و همچنین در زندگی کاری خود موفق تر بوده اند. آنها در مقایسه با سایرن، کمتر در موقعیت های مختلف، تسلیم می شوند و اراده قوی تری دارند. تمرین نظم و انضباط و تلاش برای درک فرزندتان می تواند کمک زیادی به او کند تا در بزرگسالی، به افرادی مسئولیت پذیر و با اراده قوی تبدیل شوند.
