واحد آموزش ریاضیات، یک مهارت ضروری در عرصه آموزش است. مفاهیم علوم و ریاضی از همان سال های اولیه آموزش کودکان، به آنها ارائه می شوند زیرا باید پایه قوی برای ورود به دوره دبستان ایجاد کنند. آموزش ریاضیات و علوم به کودکان در سنین پیش از دبستان شاید به آن مدلی که فکر می کنید انجام نشود اما همان بازی های شمارشی ساده یا تشخیص اشکال اشیا، در حقیقت مسیر آموزش را دنبال می کنند. در هر صورت، آموزش مفاهیم ریاضیات به کودکان باید لذت بخش و جذاب باشد و در آنها اشتیاق به یادگیری و کاوشگری را به وجود بیاورد. در این مطلب به چند راهکار خوب برای این روند اشاره داریم.
قبل از آنکه به طور مفصل به معرفی روش های خلاقانه در آموزش ریاضیات به کودکان بپردازیم، بیایید به این موضوع نگاه کنیم که چرا باید پایه ریاضی در کودکان را تقویت کرد! به نظرتان کدام یک از مفاهیم آموزشی برای کودکان، ضرورت بیشتری دارد؟ مهارت های اجتماعی؟ یا مهارت های فردی، مهارت های ارتباطی یا مهارت های حرکتی؟
اکثر مدرسان و روانشناسان حوزه کودک بر این اتفاق نظر هستند که آموزش های مهارت های زندگی به کودکان باید همراستای مفاهیم ریاضیات و علوم به آنها ارائه شود؛ و چه بهتر که این کارها را قبل از ورود فرزندتان به دوره پیش دبستانی، برایش توضیح دهید.
مهارت های ریاضی به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر در رشد شناختی کودک عمل می کنند. این مهارت ها می توانند توانایی حل مسئله و تفکر منطقی را در کودکان تقویت کنند و حتی به تقویت اعتماد به نفس آنها نیز کمک خواهند کرد. نتایج تحقیقات نشان داده اند کودکانی که در دوره قبل از دبستان، مفاهیم اولیه ریاضی را یاد می گیرند، در طول سال های مدرسه، عملکرد بهتری دارند و درس ریاضیات را دقیق تر یاد می گیرند.
در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با چند تا از روش های خلاقانه برای آموزش مفاهیم ریاضیات به کودکان آشنا سازیم.
۱- شمارش اشیا در زندگی روزمره
یکی از ساده ترین روش های آموزش ریاضیات به کودکان دوره پیش دبستانی، شمارش اشیا در زندگی روزمره است. از کودک خود بخواهید اسباب بازی های خود را بشمارد؛ حتی می توانید موقع خوردن میوه از او درخواست کنید تا تعداد میوه های داخل سبد را بشمارد، نام هر یک را بگوید و بیان کند از هر میوه، چند تا موجود است.
روش خلاقانه دیگر این است که تعدادی اشیا یا میوه یا لگوی ساختمانی به او بدهید و از او بخواهید آنها را بشمارد؛ در ادامه، تعدادی را به آن اضافه کنید و از کودک بخواهید مجدداً بشمارد؛ از این روش، مفهوم “جمع” در ریاضیات را به او آموزش داده اید. از همین روش برای آموزش تفریق به کودک می توانید استفاده کنید.
۲- آموزش مفاهیم ریاضیات از روش قصه گویی – داستان سرایی
خردسالان و کودکان در سنین پیش دبستانی، عاشق قصه ها و داستان ها هستند. پس به عنوان والدین می توانید از همین ترفندها برای علاقه مند کردن کودک خود به ریاضیات استفاده کنید. داستان های ساده و هیجان انگیز بسازید و آن را برای کودکتان تعریف کنید؛ این کار، نه تنها آموزش مفاهیم ریاضیات به کودک را لذت بخش می سازد، بلکه باعث می شود سایر مهارت های فردی نظیر خوب گوش دادن، تخیل پردازی، خلاقیت، تفکر انتقادی و تحلیل داده ها نیز در فرزندتان تقویت شوند.
یک داستان زیبا که می توانید از آن برای این روش استفاده کنید، به عنوان نمونه برایتان در این قسمت تعریف می کنیم:
“یک دایناسور کوچولوی بازیگوش، عاشق سیب خوردنه. اون هر روز عصر میره سراغ سبد میوه داخل یخچال و فقط سیب های زرد و قرمز را برمیداره و میخوره. مادرش بهش یاد داده که باید بقیه میوه ها را هم بخوره تا بدنش قوی تر بشه؛ اما دایناسور قصه ما فقط سیب دوست داره! یه روز میره سراغ سیب های قرمز خوش آب و رنگ، و اونها را میشماره؛ ۱،۲،۳ و …؛ ۷ تا سیب داخل سبده. اون دو تا از سیب ها را میخوره و بقیه اش را میاره میزاره روی میز. فکر می کنی الان چند تا سیب روی میز داخل سبد باقی مونده؟”
از طریق بیان داستان های کودکانه جذاب می توانید به راحتی، مفاهیم اصلی و پایه ریاضیات را به فرزندتان آموزش دهید. کافیست کمی خلاق باشید!
۳- پازل ها و بازی های ریاضیات
پازل ها یکی از بهترین وسایل کمک آموزشی ریاضیات به کودکان هستند. انواع بازی های فلش کارت ها، لگوی ساختنی، تکه های چوبی پازلی، مقوایی و اشکال جورچین ها، برای این هدف مناسب هستند. موقع استفاده از این پازل ها باید توجه داشته باشید که هر نوع بازی باید با سن کودک، متناسب باشد.
از طریق تبدیل مفهوم ریاضی به یک بازی جذاب و ماجراجویانه، آموزش مهارت ریاضیات به کودکان، خیلی ساده تر از آن چیزی خواهد بود که تصورش را می کنید! در این روش ها باید ذهن کودک را به چالش بکشید و از او بخواهید مسائل و معماها را حل کند.
۴- آموزش ریاضی از طریق آشپزی!
چقدر جالب و جذاب می شود اگر بتوانید با انجام کارهای خانه، از جمله آشپزی کردن، مفاهیم اولیه ریاضیات را به کودک خود آموزش دهید! همراه با او آشپزی کنید؛ کیک بپزید؛ ناهار یا شام آماده کنید یا می توانید حتی دسرهای خوشمزه تهیه کنید.
اجازه دهید کودک شما، مواد اولیه را بشمارد یا اندازه بگیرد. برداشتن چند قاشق آرد، یا پیمانه برنج، تکه کردن سبزیجات و یا شمارش ظروف مورد نیاز، همگی کارهایی هستند که در واقع ریاضیات را به کودک آموزش می دهند. اجازه دهید فرزند خردسال شما، خودش وارد دنیای تجربه شود و با شما همکاری کند. این کار، تأثیرات شگفت انگیزی در آینده او خواهد داشت!
۵- فرصت کاوشگری در طبیعت!
یکی از روش های خلاقانه برای آموزش مفاهیم ریاضیات به کودکان، بردن آنها به طبیعت است. شمردن برگ ها، گل ها، نرده های چوبی اطراف باغ، به کودک شما کمک می کند هم ریاضیات را یاد بگیرد و هم به طبیعت و محیط زیست علاقه مند شود.
۶- موسیقی و ملودی – نواختن آهنگ
موسیقی، مزایا و تأثیرات زیادی بر روی هر فرد دارد و این بدون در نظر گرفتن سن و جنسیت مطرح می شود. پس چرا از این ابزار به عنوان یک روش خلاقانه برای آموزش مفاهیم ریاضیات به کودکان استفاده نکنیم؟
سعی کنید آهنگ ها و شعرهایی را پیدا کنید که برای مفاهیم ریاضیات سروده شده اند. آهنگ و ملودی مرتبط با شمارش اعداد از ۱ تا ۲۰ یا به صورت معکوس، شعرهای کودکانه و شاد درباره شمارش حیوانات مزرعه، دو نمونه از این روش های خلاقانه هستند. آموزش ریاضیات به کودکان از روش های سرگرم کننده و جذاب، باعث می شود که همه آموزه ها برای مدت طولانی در خاطر کودکان باقی بمانند.
۷- استفاده از الگوها و اشکال
آموزش های اولیه درباره مفاهیم جمع و تفریق ریاضیات، با استفاده از الگوها و اشکال می تواند خیلی ساده و راحت پیش برود. در این روش، از کارت های رنگی یا بلوک های ساختمان سازی بازی می توانید استفاده کنید. مثلاً از کودک خود بخواهید که یک برج بلوک با ۶ یا ۷ تکه بسازد. در ادامه به او بگویید دو بلوک کم کند یا ۱ بلوک اضافه کند و مجدداً بسازد.
۸- آموزش ریاضیات با باغبانی!
به نظر می رسد این یک روش بسیار خلاقانه باشد!! بله، درست است؛ از طریق انجام کارهای باغبانی می توانید ریاضیات پایه را به کودکان خود آموزش دهید. لازم نیست برای این کارها، یک باغ بزرگ داشته باشید؛ با نگهداری چند گلدان آپارتمانی و کاشت گل و گیاه در تراس یا گلدان های زینتی نیز این روش را می توانید اجرا کنید. از کودک بخواهید به طور مثال، تعداد گلدان ها را بشمارد؛ یا مقدار خاک مورد نیاز برای گلدان را در ظروف، اندازه گیری کند و … .
۹- آموزش مفاهیم ریاضی از طریق فعالیت های روزانه!
در این روش، بهتر است همراه با کودک خود، مشغول انجام فعالیت های روزانه شوید؛ برای خرید با او به فروشگاه بروید و از او بخواهید از یک کالا، دو یا ۳ تا بردارد؛ یا اینکه تعداد اجناس داخل سبد را بشمارد؛ یا می توانید موقع مرتب کردن لباس های داخل کمد، از او بخواهید لباس های کوچک تر را از لباس های بزرگ تر، جدا کند و … . این فعالیت ها نشان می دهند که آموزش ریاضیات فقط به داخل کلاس های درس، محدود نمی شوند.
۱۰- به خاطر موفقیت ها به کودکتان پاداش بدهید
و در نهایت، به عنوان آخرین روش خلاقانه برای آموزش مفاهیم ریاضیات به کودکان، به این نکته اشاره می کنیم که بهتر است در هر مرحله که کودک شما موفق شد یک مفهوم را درست یاد بگیرد و به کار ببرد، به او پاداش بدهید و از تلاش او قدردانی کنید. این نوع عملکرد والدین، هم تأثیرات روانی مثبت دارد و هم مهارت قدردانی و تشکر کردن را به کودک یاد می دهد.
جمع بندی
آموزش مفاهیم ریاضیات به کودکان پیش از دبستان و یا دوره پیش دبستانی نمی تواند کار سختی باشد، البته اگر مربیان و والدین از روش های خلاقانه و جذاب و سرگرم کننده در این مسیر استفاده کنند. درگیر کردن کودکان در فعالیت های روزمره، انجام کارهای خانه، گردش در طبیعت، باغبانی کردن، بازی با لگوها و پازل ها، همگی بخشی از آموزش مفاهیم پایه به کودکان هستند. والدین باید در این مسیر، بسیار صبور باشند و عشق به یادگیری را در فرزند خردسال خود ایجاد کنند.
با توجه به اینکه آموزش مفاهیم علوم و ریاضیات پایه به کودکان، برای موفقیت های درسی آنها در دوره دبستان، ضروری است، علوی شعبه تبریز، برنامه های جامع را برای دانش آموزان در سنین مختلف ارائه داده است. با ثبت نام در مدارس سیمناد می توانید زمینه ساز موفقیت های تحصیلی فرزندتان باشید و به رشد شخصیتی او کمک کنید.
