حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان در واقع نوعی احساس استرس و اضطراب شدید است که به طور ناگهانی در یک دوره زمانی در فرد ایجاد می شود. گاهی دلیل بروز این ترس ها و اضطراب ها مشخص نیست و خود فرد یا والدین کودک نمی دانند که چرا این اتفاق افتاده است. وقتی فرد، کنترل امور خود را از دست بدهد، استرس شدید به او دست می دهد که منجر به حملات پانیک خواهد شد. این ترس ها و نگرانی های زیاد باعث مختل شدن روند زندگی فرد می شود. برخی راهکارها وجود دارد که والدین می توانند برای کاهش پیامدهای حملات پانیک یا درمان آن به کار بگیرند. ما نیز در این مطلب به این موارد می پردازیم.
حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان نوعی اختلال است که از ترس و هراس شدید، به صورت دوره ای در فرد ناشی می شود. اضطراب و نگرانی های زیاد گاهی خارج از ظرفیت ذهنی کودک یا نوجوان هستند و باعث بروز علائم حملات پانیک می شوند. اغلب این ترس ها ناگهانی بروز می کنند و هیچ علتی برای آن وجود ندارد. شدت این حملات در کودکان و نوجوانان در سنین مختلف، متفاوت است.
در این مطلب تصمیم داریم درباره حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان، علت ها و علائم آن صحبت کنیم. همچنین در ادامه خواهیم گفت اگر این اتفاق برای فرزندان افتاد، والدین چطور می توانند اقدام کنند و بهترین روش برای درمان این اختلال چیست.
حملات پانیک در کودکان و نوجوانان چه علائمی دارد؟
در جایگاه والدین یا کارشناسان تربیتی و روانشناسی کودک و نوجوان، این علائم را درباره حملات پانیک یا وحشت زدگی مورد توجه قرار دهید:
- تعریق و لرزش بدن
- ترس شدید از مرگ یا رها شدن
- سرگیجه و سبکی سر
- اضطراب بدون دلیل با شدت زیاد
- سوزن سوزن شدن دست ها
- احساس گُر گرفتگی
- افزایش ضربان قلب
- بروز مشکلات تنفسی – تنگی نفس، شماره افتادن نفس
- انقباض عضلانی
- خشکی دهان
- حالت تهوع و دردهای شکم
- ترس شدید از محیط اطراف
نکته مهم: لازم است بدانید که حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان با شدت متغیر، عموماً حداکثر ۳۰ دقیقه طول می کشد و اغلب هیچ علت آشکار و واضحی ندارند. البته این احتمال وجود دارد که حملات در دوره های بعدی زمانی، تکرار شوند و شدت آن باز هم می تواند متغیر باشد!
مهم ترین عواملی که حملات پانیک را تشدید می کنند
- ترس های کودک می تواند باعث بروز حملات پانیک خفیف شود و اگر درمان نشود، شدت آن به مرور زمان، بیشتر خواهد شد.
- تجربه کودکان و نوجوانان از یک واقعه یا اتفاق سخت و ناگوار می تواند منجر به حملات پانیک شود.
- انواع فوبیا در کودکان باعث حملات پانیک در آنها شود.
- اعتماد به نفس و عزت نفس پایین در کودکان و نوجوانان می تواند عامل تشدید کننده ترس ها و حملات پانیک شود.
- کودکانی که چندین بار این حملات و اثرات ناشی از آن را تجربه کرده باشند، ترس های بیشتری دارند که ممکن است دوباره به این اختلال دچار شوند و همین عامل می تواند شدت اضطراب را بدتر کند.
- حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان، نوعی ترس شدید از دیوانه شدن را ایجاد می کند که بر سلامت روانی فرد تأثیر بدی دارد.
- برخی از اختلالات روانی از جمله افسردگی یا وسواس فکری نیز باعث حملات پانیک می شود.
- در برخی افراد، زمینه ارثی و ژنتیکی نیز موجب ترس و وحشت زدگی و حملات پانیک می شود.
اگر حملات پانیک در کودکان و نوجوانان درمان نشود چه اثراتی دارد؟
عدم توجه به حملات پانیک در کودکان و نوجوانان می تواند عوارض، اثرات و عوارض سختی به همراه داشته باشد. کم کم ذهن فرد به سمت تفکرات منفی و آسیب زننده سوق پیدا می کند و ممکن است افکار خودکشی نیز به سراغ او بیاید! آسیب های روحی و روانی ناشی از این حملات وحشت زدگی به قدری خطرناک است که فرد را به نابودی می کشاند.
اگر ناخواسته فرزند شما به این اختلال دچار شده است، نترسید و در اولین فرصت با یک روان درمانگر یا مشاور یا روانپزشک صحبت کنید.
هنگام وقوع حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان چه کنیم؟
۱-سعی کنید بفهمید که چه چیزی باعث حملات پانیک یا وحشت زدگی کودک یا نوجوان شما شده است
حملات پانیک در کودکان و نوجوانان، دوره هایی از اضطراب و ترس شدید است که با علائمی مانند ضربان قلب شدید، درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، گیجی و تعریق و یا حالت تهوع همراه می شود. وقتی فرد دچار این حملات می شود فکر می کند که مرگ او فرا رسیده است. همانطور که در قسمت قبلی نیز اشاره کردیم، وحشت زدگی، دلایل مختلفی دارد، پس ابتدا سعی کنید بفهمید که چه چیزی باعث بروز این حملات شده است.
۲-یک برنامه منظم روزانه و هفتگی تنظیم کنید
تحقیقات ثابت کرده است کودکانی که سالم تر هستند، کمتر در معرض حملات پانیک و وحشت زدگی قرار می گیرند. وقتی برای کودک خود یک برنامه روتین و منظم روزانه و هفتگی تنظیم می کنید، استرس های او را از بین می برید، پس سعی می کند وقت خود را بهتر مدیریت کرده و برای روبرو شدن با چالش ها و هیجانات، آماده شود.
۳-زمان استفاده از دستگاه های هوشمند را محدود کنید
با محدود کردن زمان استفاده کودکان و نوجوانان از دستگاه های هوشمند می توانید کمک کنید که ذهن آنها آرام تر شود و از اطلاعات مخرب دور باشند. به جای آن، حتماً رسانه های خلاقانه و مفید را برایشان فرآهم کنید.
۴-از اخبار منفی دور باشید
منابع خبری که خشونت ها، غم و اندوه، فساد، دزدی، قتل و صدها عامل منفی دیگر را منعکس می کنند به شدت بر ترس ها و اضطراب های همه افراد دامن می زنند. نه تنها بزرگسالان، بلکه کودکان و نوجوانان نیز باید از این منابع دور باشند. سعی کنید در جایگاه والدین، زمان کافی را برای صحبت کردن با فرزندتان اختصاص بدهید تا حس نزدیکی و صمیمیت بیشتری ایجاد شود.
۵-وقت بیشتری را برای گردش در طبیعت اختصاص بدهید
تحقیقات ثابت کرده است که طبیعت گردی می تواند تأثیرات بسیار مثبتی بر روند کاهش استرس و اضطراب داشته باشد. این به سلامت روانی کودکان و نوجوانان کمک زیادی می کند. دوچرخه سواری، پیاده روی، چادر زدن در طبیعت، قایق سواری، کایاک سواری، تماشای ستارگان، نمونه ای از بهترین فعالیت ها برای کسب انرژی از طبیعت هستند.
۶-نظارت کنید که فرزندتان خواب کافی داشته باشد
سعی کنید فرزند خود را تشویق کنید به موقع به رختخواب برود و در آرامش بخوابد. از نوشیدن قهوه با کافئین بالا، آن هم موقع خواب، جداً خودداری کنید. یک آلارم آرامش بخش برای بیدار شدن در صبح برای فرزندتان تنظیم کنید. نور اتاق خواب را به بهترین شیوه طراحی کنید تا کودک یا نوجوان، احساس راحتی داشته باشد.
۷-آرامش خود را حفظ کنید و از پزشک کمک بگیرید
موقعی که حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان رخ می دهد، باید تلاش کنید آرامش خود را حفظ نموده و هرگز عصبی نشوید یا خودتان نترسید! وقتی از یک پزشک یا مشاور کمک بگیرید به شما خواهند گفت که در این مواقع باید چه کارهایی را انجام دهید یا از کدام اقدامات دوری کنید.
جمع بندی
حملات پانیک یا وحشت زدگی در کودکان و نوجوانان نوعی اختلال است که باید درمان شود. این حملات به معنای بروز ترس و اضطراب بسیار شدید است که اغلب علت آن به طور واضح مشخص نیست! والدین می توانند اطلاعات خود را در این زمینه بالاتر برده و حتماً برای رویارویی با این بحران، با یک مشاور یا پزشک مشورت کنند. اگر علائمی از وحشت زدگی ناگهانی و بی دلیل را در فرزند خود مشاهده کردید، خیلی سریع برای ریشه یابی و رفع آن اقدام کنید.