واحد آموزش خودشناسی، جنبه ای از روحیات و رفتارهای هر فرد است که بنابر شرایط زندگی او و باورها و طرز تفکراتی که دارد، تعریف می شود. تمامی افراد جامعه به سطوحی از خودشناسی رسیده اند اما این معیار در یک فرد با سایرین متفاوت است. برای رسیدن به کمال و درک واقعیت های موجود در زندگی، راهکارهای متعددی وجود دارد. خودشناسی، اولین و مهم ترین گام در این مسیر است.
خودشناسی چیست و چرا تا این اندازه در مسائل روانشناسی به آن اشاره شده است؟ مهم ترین مفاهیم خودشناسی شامل چه چیزهایی است؟ آیا این معیار می تواند رشد شخصیتی افراد را نشان بدهد؟ هر فرد در جامعه چطور می تواند به خودشناسی برسد و با مشکلات و موانع به خوبی کنار بیاید؟ و …..
پرسش ها و پاسخ های زیادی در زمینه خودشناسی مطرح است. این مسئله یکی از زمینه های اصلی علوم روانشناسی و جامعه شناسی محصوب می شود. بسیاری از محققان در این باره مطالعه می کنند. بیایید با همدیگر نگاهی به تعریف “خودشناسی” و مفاهیم مرتبط با آن بیاندازیم.
تعریف خودشناسی
خودشناسی یعنی فرد از تمامی روحیات و خلقیات خود، علاقه مندی ها، سرگرمی ها، نقاط ضعف و قوت خود اطلاعات کاملی داشته باشد. در این راستا، فرد می داند که احساساتش چگونه هستند و چطور بروز می کنند. شناخت دقیق رفتارها، تفکرات و همه ویژگی های شخصیتی به خودشناسی وابسته است.
به عبارت ساده تر، خودشناسی به فرد کمک می کند که بداند کیست و چه سبک زندگی را باید پیش بگیرد. همه افراد با شناختن خودشان می توانند هویت خود را تعریف کنند. خودشناسی به فرد کمک می کند تا نقاط قوت خود را در جهت رسیدن به موفقیت به کار ببرند؛ و نقاظ ضعف خود را بهبود ببخشند.
چرا ” خودشناسی” در زندگی افراد مهم است؟
درک خودشناسی آنقدرها هم که فکر می کنید آسان نیست. تمرین کردن و توجه به جزئیات رفتاری و فکری به این روند کمک می کند. اگر در ابتدای راه زندگی باشید به طور قطع دانستن اهمیت خودشناسی برایتان در اولویت قرار دارد. بزرگسالان و سالمندان تقریباً به سطوح کامل تری از خودشناسی رسیده اند.
در این قسمت به اصلی ترین دلایل و مزایای خودشناسی اشاره ای خواهیم داشت:
- با خودشناسی بهتر، زندگی هر فرد، هدفمندتر خواهد شد. این باعث می شود که تعیین هدف و شناسایی راه های رسیدن به آن برای موفق شدن، راحت تر باشد.
- خودشناسی به فرد کمک می کند تا در جهت خواسته های معقولانه خود، با نگرش مثبت به زندگی خود ادامه بدهد. در واقع، شناخت دقیق روحیات فرد، شرایط روزمرگی او را بهتر خواهد کرد.
- افرادی که به سطوح بالاتری از خودشناسی می رسند، تقریباً می توانند اتفاقات خوب زندگی خود را بسازند. این تا حدودی در اختیارشان خواهد بود.
- خودشناسی می تواند قدرت تصمیم گیری و تمرکز فرد را در طول زندگی شخصی و کاری بهبود ببخشد.
- شناخت افکار و احساسات می تواند موجب داشتن نگرش مثبت به زندگی شود. خودشناسی به طور کلی کارکرد ذهنی افراد را ارتقا می دهد.
- فردی که خودش را به طور کامل می شناسد می تواند تأثیر بیشتر و بهتری بر دیگران داشته باشد.
چند راهکار مفید برای اینکه خودمان را بهتر بشناسیم
برای رسیدن به خودشناسی بهتر لازم نیست کارهای سخت و دور از ذهن انجام بدهید. ما در اینجا به چند دستور العمل ساده اشاره می کنیم که به شما کمک خواهد کرد. هر قسمت را بر حسب سبک زندگی خود می توانید به کار ببرید.
۱- خودتان را از زاویه یک فرد دیگر نگاه کنید
وقتی قرار است خودتان را بشناسید باید خود را در جایگاه یک فرد دیگر تصور کنید، و شخصیتتان را موشکافانه بررسی کنید. دقت کنید که تحت چه شرایطی عصبانی یا غمگین یا شاد می شوید و واکنش تان چیست. آیا زیاد اشتباه می کنید یا می توانید دیگران را به رحتی ببخشید یا خیر؟ می توانید هدف های معینی برای طول زندگی خود تعیین کنید؟ چه علاقه مندی ها و سرگرمی هایی دارید؟ … همه جزئیات را از دیدگاه یک فرد دیگر در خودتان بررسی کنید.
۲- نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید
یکی از بهترین روش های خودشناسی، شناسایی نقاط قوت و ضعف در خودتان است. دقت کنید که وقتی کاری را انجام می دهید یا تصمیمی می گیرد، وضعیت تان چطور تغییر می کند. چطور از عهده انجام کارها بر می آیید و نتیجه رفتار یا تفکرتان چه تأثیری بر دیگران دارد! همه این گزینه ها را بررسی کنید و ببینید که کجا قوی و کجا ضعیف هستید.
۳- تمرین های ذهنی و مدیتیشن را امتحان کنید
یکی از روش های جذاب و عالی که به خودشناسی بهتر در فرد کمک می کند، انجام تمرین های ذهنی و ورزش های یوگا و مدیتیشن است. هر چه بهتر بتوانید تمرکز کنید، کنترل بیشتری بر احساسات و رفتارها و گفتارهای خود دارید. این روش را در شناختن خلقیات خود امتحان کنید که ارزش زیادی دارد.
۴- یادداشت کردن هدف ها و دل نوشته ها
خوب است گاهی قلم به دست بگیرید و متن هایی را درباره خودتان بنویسید. مثلاً دل نوشته هایی از احساسات شادی، غم یا ناراحتی خود بنویسید. این کار به تخلیه درونی احساسات بسیار کمک می کند. شعر یا متن ادبی که به آن علاقه دارید را روی کاغذ بیاورید تا به نوعی به درون خود توجه کرده باشید.
تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت بسیار به روند خودشناسی فرد کمک می کند. داشتن برنامه ریزی بسیار ضروری است. اگر نیاز دارید که در این مسیر از کارشناسان و روانشناسان این حوزه کمک بگیرید، حتماً این کار را انجام بدهید.
جمع بندی
خودشناسی مزایای زیادی برای هر فرد دارد. این یک مسئله روانشناسی است که رفتار و گفتار و احساسات فرد را تحت کنترل قرار می دهد. افرادی که سطوح بالای خودشناسی را دارند، دارای قدرت تصمیم گیری بهتر هستند، کنترل بیشتری روی اعصاب و تفکر خود دارند. این افراد می تواند بهتر و سریع تر به هدف های خود برسند.
با انجام یک سری کارها که در این مطلب به آن اشاره کردیم، شما نیز می توانید به آسانی به خودشناسی برسید. ما در این مسیر شما را یاری خواهیم کرد.
