واحد آموزش تنبلی ذهنی در دانش آموزان یک حالت فیزیکی- رفتاری است که باعث می‌شود کارها را به عقب بیندازند، تمایلی برای انجام تکالیف نداشته باشند، برای درس خواندن به دیگران تکیه کنند، وظایف مدرسه را نادیده بگیرند و بیشتر به استراحت کردن و وقت گذرانی علاقه نشان دهند. تنبلی ذهنی چیزی است که اکثر دانش آموزان نسل امروزی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. عامل حواس پرتی می‌تواند هر چیزی باشد؛ از دستگاه‌های هوشمند و بازی‌های رایانه‌ای گرفته تا نامناسب بودن محیط درس خواندن، علاقه زیاد به گروه دوستان و غیره. تنبلی ذهنی در دانش‌آموزان، تاثیرات منفی بر عملکرد تحصیلی آنها دارد؛ به ویژه می‌تواند آمادگی دانش آموزان برای شرکت در امتحانات را کاهش دهد. نکات مهم زیادی درباره شناخت علائم تنبلی ذهنی دانش آموزان و راهکارهای مفید برای رفع آن بیان شده است. ما نیز در این مطلب پیرامون همین موضوع صحبت می‌کنیم.
تنبلی ذهنی دانش آموزان در طول سال تحصیلی، کم و بیش، عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این دسته از افراد معمولاً آنطور که باید تمایلی برای انجام تکالیف مدرسه ندارند و بیش از اندازه به والدین خود متکی هستند. همچنین تنبلی ذهنی می‌تواند پیشرفت درسی آنها را در طول سال بسیار کاهش دهد. این یک مشکل جدی است، اما خطرناک نیست؛ بنابراین والدین و اولیای مدرسه با همکاری یکدیگر می‌توانند نشانه‌های تنبلی ذهنی را تشخیص دهند و روش‌های مناسب مقابله‌ای را ارائه نمایند.
پیدا کردن راهکارهای مفید و کاربردی برای برطرف کردن تنبلی ذهنی دانش آموزان اهمیت زیادی دارد و به رفع مشکلات متعدد کمک می‌کند. در ادامه این مطلب، ابتدا به دلایلی اشاره می‌کنیم که باعث تنبلی ذهنی در دانش‌آموزان می‌شود و سپس چند راهکار مفید را ارائه خواهیم داد.
تنبلی ذهنی دانش آموزان ممکن است ناشی از عوامل مختلف باشد؛ اما به طور کلی به علت‌های زیر و به تدریج اتفاق می‌افتد:
- نداشتن هدف و انگیزه مشخص برایدرس خواندن و انجام تکالیف یا کارهای مختلف
- دیدگاه مبهم نسبت به آینده تحصیلی و شغلی خود
- نداشتن نگرش مثبت نسبت به یادگیری و کسب علم و دانش
- ترسیدن از هرگونه اشتباه، شکست خوردن و مورد قضاوت یا سرزنش قرار گرفتن
- اعتماد به نفس پایین
- مورد مقایسه قرار گرفتن
- انتظارات و توقع بالای والدین برای کسب نمرات عالی در دروس
- تکیه بیش از حد به والدین برای پیگیری درس و انجام تکالیف، یا پیدا کردن پاسخ سوالات
- وجود قوانین سختگیرانه برای درس خواندن در خانه
- سهل انگاری والدین نسبت به وضعیت درسی دانش آموز، عدم قدردانی از تلاش‌های فرزندان
- عدم خودباوری و تلقینافکار منفی درباره پیشرفت تحصیلی
- حمایت بیش از اندازه والدین از نظر مالی برای تامین همه جانبه فرزندان
راهکارهایی برای از بین بردن تنبلی ذهنی دانش آموزان
- تنظیم قوانین منظم برای درس خواندن و مطالعه و پایبندی به آنها؛ ایجاد عادات مطالعه موثر و هدفمند
- از بین بردن عوامل حواس پرتی دانش آموزان هنگام مطالعه
- آماده کردن جدول زمانی منظم برای مطالعه درس خواندن و انجام تکالیف
- تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، با نگرش واقع بینانه و قابل دستیابی
- در نظر گرفتن پاداش برای موفقیت‌های کوچک، تلاش و سعی و کوشش در رسیدن به اهداف
- انتخاب یک مکان مناسب و ایده آل برای درس خواندن
- تمرین راهکارهای ایجاد انگیزه و تمرکز ذهنی برای دانش آموزان
- یادگیری مهارت مدیریت استرس و مهارت مدیریت زمان توسط دانش آموزان
- اهمیت دادن به برنامه‌های استراحت، کارهای سرگرمی و تفریحی در فواصل بین مطالعه و درس خواندن
- عدم تکیه بیش از حد دانش آموزان به والدین برای انجام تکالیف تحقیق درسی، یا پیدا کردن پاسخ پرسش‌های گوناگون
- آموزش تکنیک‌های مطالعه به دانش آموزان
- تشویق دانش آموزان به کاوشگری و پرسش سوالات توسط والدین
- قرار دادن دانش آموزان در موقعیت‌های چالش برانگیز، برای تقویت مهارت حل مسئله و قدرت تصمیم گیری
- بهبود کیفیت خواب با استفاده از تمرینات کسب آرامش و کاهش استرس
به دانش آموزان کمک کنیم از تنبلی ذهنی رها شوند
تنبلی ذهنی دانش آموزان به شدت می‌تواند بر عملکرد تحصیلی و فرایند یادگیری آنها تاثیر منفی بگذارد. والدین و اولیای مدرسه می‌توانند با همکاری یکدیگر به بچه‌ها کمک کنند از تنبلی ذهنی رها شوند و بهترین عملکرد را داشته باشند.
کلید غلبه بر تنبلی ذهنی در دانش‌آموزان، ایجاد نوعی ثبات نظم و انضباط است. همانطور که در قسمت قبل توضیح دادیم، این پدیده به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد، بنابراین برای برطرف کردن آن، باید عامل به وجود آورنده را حذف کرد. به این ترتیب، جهت رسیدن به اهداف مورد نظر، چیزی جز ترک عادات یا رفتارهای خاص نباید انجام داد. مثلاً اگر مشاهده می‌کنید که دانش آموز شما موقع درس خواندن یا مطالعه سریعاً به سراغ تلفن همراه می‌رود – که یک عامل حواس پرتی در درس خواندن محسوب می‌شود – باید آن را از کنار دانش آموز بردارید تا بتواند روی مطالعه تمرکز کند.
یکی از کارهایی که والدین باید برای کمک به فرزندانشان انجام دهند تا دچار تنبلی ذهنی نشوند، داشتن برنامه درس خواندن منظم و ترکیبی با فعالیت‌های سرگرم کننده و کمی استراحت است. لازم نیست دانش آموز، یکسره ۴ یا ۵ ساعت مشغول درس خواندن شود؛ بهترین کار این است که اهداف مطالعه را به قسمت‌های کوچک تر تقسیم کنید تا انجام هر بخش، راحت‌تر و لذت بخش باشد. بعد از هر ۴۰ تا ۶۰ دقیقه مطالعه، لازم است دانش آموز به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استراحت کند، به این ترتیب انرژی خود را بازیابی کرده و انگیزه بهتری برای ادامه کار خواهد داشت.
یکی از اقداماتی که در کاهش تنبلی ذهنی دانش آموزان نقش کمک کننده دارد، تمرینات کسب آرامش، ایجاد انگیزه و خودآگاهی است. یکی از عواملی که عملکرد تحصیلی دانش آموزان در مدرسه را کاهش می‌دهد، نداشتن اشتیاق و انگیزه برای یادگیری و درس خواندن است، پس الدین می‌توانند تکنیک‌های کسب آرامش، کاهش استرس و برخی تمرینات مثبت‌اندیشی را به فرزند خود یاد بدهند.
والدین نقش کلیدی از بین بردن تنبلی ذهنی در فرزندان خود دارند. پدر و مادر نباید همیشه حامی درسی فرزندان خود باشند، چرا که باعث می‌شود بچه‌ها بیش از اندازه به والدینشان تکیه کنند؛ در نتیجه، هیچ تلاشی برای یادگیری پرسشگری، حل مسائل یا روبرو شدن با چالش‌ها نخواهند کرد. بنابراین دانش آموزان به تدریج دچار نوعی تنبلی ذهنی خواهند شد و عواقب آن در دراز مدت، تاثیرات منفی خود را نشان خواهد داد!
جمع‌بندی
تنبلی ذهنی دانش آموزان یک چالش بزرگ است، اما به آن معنی نیست که والدین یا معلمان نمی‌توانند آن را حل کنند! اولیای مدرسه با همکاری والدین قادر خواهند بود با یک سری از راهکارهای مفید که در این مطلب اشاره کردیم، بر تنبلی ذهنی فرزندان غلبه کنند. تنظیم برنامه زمانی معین و منظم برای مطالعه، آموزش تکنیک‌های کسب آرامش، از بین بردن عوامل حواس پرتی موقع درس خواندن و حمایت نسبی والدین از دانش آموزان در انجام تکالیف، برخی از این روش‌های کاربردی هستند.
مدارس علوی تبریز در مقاطع دبستان و دبیرستان در خدمت دانش آموزان عزیز است و همه امکانات آموزشی، فوق برنامه و مشاوره‌ای را ارائه می‌دهد. بی‌تردید، آینده موفق در انتظار فرزندان نسل امروز است، بنابراین با خیال آسوده می‌توانید جهت ثبت نام دانش آموزان خود در مدارس سیمناد اقدام کنید.
