واحد آموزش تفکر خلاق در کودکان یک مهارت است که باید تقویت شود. کودکانی که دارای این نوع تفکر هستند بهتر می توانند مسائل را حل و فصل نمایند و چالش ها را بپذیرند. این بچه ها در آینده قادر خواهند بود ایده های کسب و کار پرسود و خلاقانه را ارائه دهند و به مرحله اجرا در آورند. روحیه کار تیمی قوی و تأثیرگذاری بر اطرافیان، ایده پردازی، مهم ترین ویژگی های کودکان با تفکر خلاق هستند.
تفکر خلاق و ایجاد ایده های جدید از مطلوب ترین ویژگی‌های شخصیتی در دنیای امروزی است. در آینده، درست زمانی که بیشتر کارهای روزمره توسط رایانه ها انجام شود، ارزش خلاقیت و تفکر خلاق مطمئناً بیشتر مشخص خواهد شد.
تفکر خلاق، مهارتی است که می توان آن را آموخت. تأکید شده که بهتر است از همان ابتدای تحصیل فرزندتان، آموزش ها را شروع کنید. تشویق فرزندان به حل مشکلات از طریق روش های خلاقانه و کاوشگری در جهان، یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای او انجام دهید.
به عنوان والدین وظیفه دارید بدانید که چگونه خلاقیت را در کودکتان تقویت کنید و تفکر خلاق را در او پرورش دهید. ما چند راهکار عملی برایتان جمع آوری کرده ایم که بدون شک مفید خواهد بود.
چرا خلاقیت و تفکر خلاق اینقدر مهم است؟
تفکر خلاق و تفکر نقاد (تفکر انتقادی)، با هم مرتبط هستند. این دو در دنیای مدرن به عنوان مهارت های فردی ضروری در نظر گرفته می شوند. امروزه، بسیاری از کارفرمایان در شرکت‌های بزرگ و کسب‌وکارهای کوچک به این نکته اشاره کرده اند که تفکر خلاق، به جای “ضریب هوشی” یا مهارت‌های جسمی، شایستگی مورد توجه در قرن بیست و یکم است.
تفکر خلاق به کودکان این امکان را می دهد که خارج از چارچوب فکر کنند و ایده ها، راه حل ها و دیدگاه های جدیدی را در آینده توسعه دهند. این مهارت، به نوآوری، پیشرفت و رشد در بسیاری از زمینه ها از جمله هنر، علوم، فناوری و تجارت بسیار کمک می کند.
خلاقیت و تفکر خلاق همچنین در رشد شخصیتی نقشی کلیدی ایفا می کند، زیرا به کودکان کمک می کند تا احساسات خود را ابراز کرده و علایق خود را دنبال کنند. با تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله، همه ما و به ویژه کودکان دائماً سعی می کنیم راه حل های جدید و خلاقانه ای برای چالش ها و موانع ارائه دهیم.
دور از ذهن نیست اگر بگوییم که بدون خلاقیت، دنیای اطراف کودکان می تواند خسته کننده و کسل کننده باشد! با داشتن تفکر خلاق، همه ما می توانیم از زوایای مختلف به مسائل نگاه کنیم.
چند نمونه از مهارت های تفکر خلاق که باید در کودکان پرورش داده شود
- ذهنیت تحلیل گر
- مهارت حل مسئله
- مهارت های ارتباطی
- ذهن باز
- مهارت های سازماندهی
- مهارت آزمون و خطا
- مهارت گوش دادن فعال
- کنجکاوی
- تفکر جنبی
- تفکر واگرا
بهترین راه برای آموزش تفکر خلاق به کودکان
بسیاری از والدین این سوال را می پرسند: “چه کاری می توانیم انجام دهیم تا به فرزندمان کمک کنیم خلاق تر شود؟” یا “چطور می توانیم تفکر خلاق را در کودک خود پرورش دهیم؟”
هیچ پاسخ مستقیمی برای این سؤالات وجود ندارد، زیرا هر کودک، از نظر تمام ویژگی ها، متفاوت است و با سرعت و شیوه خاص خود رشد می کند.
با این حال، با مهم ترین نکاتی که در مورد پرورش تفکر خلاق ارائه داده ایم، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید مهارت‌های ضروری برای حل مسئله، تصمیم گیری و داشتن تفکر مستقل را توسعه دهد. انجام فعالیت های تفکر خلاق در خانه، مدرسه یا در موقعیت های روزمره زندگی، آسان است.
۱-به کودک یاد بدهید بپرسد “چه می شد اگر؟”
یکی از روش های پرورش تفکر خلاق به کودکان این است که به آنها آموزش دهید بپرسند “چه می شود اگر؟”. برای افزایش خلاقیت آنها اگر بتوانید کودکان را تشویق کنید درباره جهان و پدیده ها سؤال بپرسند، به احتمال زیاد، پاسخ های منحصر به فرد و خلاقانه ای را خواهند داد.
این چند سوال جذاب را به عنوان یک تمرین خلاقانه سرگرم کننده انجام بدهید. از کودکان بپرسید، “اگر حیوانات ناگهان می‌توانستند صحبت کنند چه می‌شد؟”؛ یا، “اگر گلدان‌هایی از طلا در انتهای رنگین‌کمان‌ها وجود داشت چه می شد؟”؛ یا، “اگر روزی معلم شما با یک فیل جایگزین شود، چه می شود؟”.
۲-از بازی های خلاقانه و تخیلی حمایت کنید
دومین راه برای پرورش تفکر خلاق در کودکان این است که هر روز زمان کمی را برای فرزندتان اختصاص بدهید تا به طور مستقل، ایده ها و علایق خود را در خارج و داخل خانه بررسی کند.
علاوه بر این، زمانی را برای بازی های خلاقانه یا اوقات فراغت اختصاص دهید و سعی کنید کنجکاوی یا تفکر خلاق را در آن بگنجانید. می توانید یک کاغذ سفید و مداد رنگی به او بدهید و از او بخواهید نقاشی با موضوع دلخواه خود بکشد یا ایده پردازی کند. لگوبازی و یا درست کردن کاردستی می تواند برایشان جذاب باشد.
۳-آنها را آزاد بگذارید تا مستقل فکر کنند یا عمل کنند
اینکه به کودکان اجازه می دهید تا برای کشف علایق و ایده های خود، یک راه عالی پیدا کنند، نوعی تفکر خلاق است. هیچ محدودیتی برای آنها قائل نشوید تا ذهنشان باز بماند.
به گفته روانشناسان، «کودکان از دو سالگی برای داشتن استقلال بیشتر تلاش می کنند. از این سن، شما باید فرزندتان را تشویق کنید تا تصمیمات ساده ای در مورد مسئولیت های زندگی داشته باشد.» البته سطح استقلالی که از کودکان انتظار دارید، باید متناسب با سن، توانایی و فعالیت آنها باشد. آنها را تشویق کنید بازی کند و یا برای گذراندن روز خود برنامه ریزی داشته باشد.
۴- فرصت هایی را برای اکتشاف و آزمایش های عملی فراهم کنید
محققان کشف کردند که گردش در طبیعت نه تنها برای سلامت روان مفید است، بلکه می تواند خلاقیت را نیز بهبود ببخشد. گذراندن وقت در خارج از منزل می تواند حس کنجکاوی را در کودکان تقویت کند، انرژی بیشتری به آنها بدهد و تفکر خلاق را در آنها پرورش دهد.
کودکان از طریق کاوشگری و آزمایش عملی در طبیعت می توانند راه حل های مختلفی را برای مشکلات امتحان کنند و نتایج آزمایش ها را بررسی و مقایسه نمایند. این نوع عملکرد به آنها اجازه می دهد تا از اشتباهات خود درس بگیرند و درک بهتری از علت و معلول به دست بیاورند.
۵- با کودکان، کتاب بخوانید
خواندن کتاب با صدای بلند برای کودکان، یا خواندن توسط خود کودک، راهکاری است که می تواند تخیل و مهارت های حل مسئله را در آنها تقویت کند. هدف گذاری کنید و هر روز حداقل یک فصل از یک کتاب متنی یا یک کتاب تصویری را با کودکان تان بخوانید.
اگر کتاب داستان دارای تصاویری است، از فرزندتان بخواهید قبل از اینکه با هم آن را بخوانید، حدس بزند که آن صفحه درباره چیست. این کار می تواند به کودکان کمک کند مهارت حل مسئله و درک مطلب را تمرین کنند.
همچنین خواندن کتاب باعث رشد تفکر خلاق و تفکر انتقادی می شود. همانطور که کودکان به داستان ها گوش می دهند، یاد می گیرند که با موضوع ارتباط برقرار کنند، نتیجه گیری داشته باشند و آخر ماجرا را پیش بینی کنند.
۶- به علایق فرزندتان اهمیت داده و آن را توسعه بدهید
وقتی کودکان به موضوعی علاقه دارند، بیشتر به آن اهمیت می دهند. رویاهای خلاقانه فرزندتان را بشناسید و به او کمک کنید تا آنها را دنبال کند. برخی فعالیت ها می توانند ظرفیت خلاقیت و تفکر خلاق کودکان را افزایش می دهند. کارهایی مانند نقاشی کردن، نواختن پیانو، مجسمه سازی و …، نمونه هایی از این موارد هستند.
۷- ریسک پذیری را به آنها بیاموزید
اگر کودک شما روی یک پروژه خلاقانه کار می کند، او را تشویق کنید تا چیزهای جدیدی را امتحان کند، حتی اگر مطمئن نباشد که به نتیجه می‌رسد. آموزش ریسک کردن در کار به بچه ها می آموزد که روی روش های خلاقانه تر کار کنند و فقط به فکر نتیجه نهایی نباشند.
به این ترتیب، حتی اگر پروژه آنطور که آنها انتظار دارند پیش نرود، یاد می گیرند که روش متفاوتی را امتحان کنند و از زوایای جدید به موضوع پیش رو فکر کنند.
جمع بندی
تفکر خلاق و مهارت های حل مسئله، دو ویژگی مهارت فردی است که باید از سنین کودکی به بچه ها آموزش داده شود. اگر والدین کودکان خردسال هستید باید زودتر برای پرورش تفکر خلاق و تفکر نقاد برنامه ریزی کنید. با انجام یک سری راهکارها که در این مطلب به آنها اشاره کردیم می توانید این مهارت را در فرزند خود تقویت نمایید.
داشتن تفکر خلاق می تواند توانایی های ذهنی، فکری و شناختی را بهبود ببخشد و به کودکان کمک کند برای ورود به دوران بعدی زندگی خود آماده تر شوند. این مهارت می تواند باعث موفقیت های بیشتری در آینده آنها شود.
