اختلال ریاضی در کودکان، یک مشکل اصلی برای یادگیری تمامی مفاهیم ریاضیات است و می تواند ذهن کودک را برای پردازش و درک هر مطلب، آزار دهد. این کودکان به سختی می توانند ریاضی را یاد بگیرند و مسائل کتاب درسی را حل کنند. اختلالات یادگیری درس ریاضی دارای انواع مختلفی است؛ از شمارش اعداد گرفته تا محاسبات ساده و یا حل معادلات پیچیده. والدین و معلمان مدرسه می توانند با انجام یک سری راه های ساده به این کودکان کمک کنند. موضوع صحبت ما در این مطلب نیز همین موضوع است.
چه یک معلم ریاضی باشید و بخواهید به دانش آموزان آموزش بدهید، و یا اگر والدین باشید و فرزند مدرسه ای داشته باشید، قطعاً شما هم گاهی با بروز اختلالات ریاضیات در بچه ها روبرو بوده اید. باید گفت بهترین راه برای کمک به دانش آموزانی که اختلال در یادگیری دروس ریاضی دارند این است که ابتدا مشکل اصلی را ریشه یابی کنید.
اختلال ریاضی در کودکان باعث می شود که مفاهیم درسی را به درستی یاد نگیرند و نتوانند تکالیف خود را حل کنند. گاهی شمارش اعداد برای دانش آموزان کلاس اول یا پیش دبستانی، سخت است؛ برای دانش آموزان پایه های بالاتر، اختلال ریاضی شامل انجام محاسبات ریاضیات، حل معادلات یا مسائل هندسه و … است.
اگرچه داشتن برخی اختلالات ریاضیات نمی تواند بر عملکرد ذهنی یا هوش یک کودک تأثیر چشمگیری داشته باشد، اما در هر صورت، یک ناتوانی محسوب می شود و باید آن را برطرف کرد. برای اینکه کودک شما با این اختلال بتواند دروس مختلف در کتاب ریاضی را یاد بگیرد، می توانید از روش های فعال به او کمک کنید. ابتدا باید مشکل اصلی کودک در درس ریاضی را بشناسید. قدم دوم، انجام کارهایی است که ضعف او را برطرف کرده و نقاط قوت او را ارتقا می دهد.
اگر مایل هستید تا در نقش والدین یا معلم مدرسه، اختلال ریاضی در کودکان را شناسایی و رفع نمایید، در ادامه با ما همراه باشید. نکات کاربردی را برایتان فهرست می کنیم که بی شک، امیدوارکننده و مفید هستند.
انواع اختلال ریاضی در کودکان چیست؟
دو دسته بندی اصلی برای انواع اختلال ریاضی در کودکان مطرح می شود:
۱-اختلالات ریاضیات در انجام محاسبات ریاضی: این مشکلی است که در آن، کودک نمی تواند مسائل پایه ریاضی، مانند جمع و تفریق و ضرب و تقسیم را به درستی حل کند.
۲- اختلال ریاضی در استدلال یا ضعف استدلال ریاضی: این اختلال، حالتی است که فرد در ارائه یک راهبرد برای حل یک مسئله مشکل دارد.
یک دانش آموز ممکن است یک، یا هر دوی این اختلالات ریاضی را داشته باشد. اگرچه اختلالات ریاضی به اندازه سایر ناتوانی های یادگیری، رایج نیستند، اما به اندازه کافی مهم هستند و باید در اسرع وقت برطرف شوند. برای هر دانش آموز باید پایه و اساس ریاضیات، به خوبی تقویت شود وگرنه در دوره های بعدی تحصیلی با مشکلات بسیار شدیدتری روبرو خواهد شد. دانش آموز کوچک شما قرار است در آینده، مسائلی همچون هندسه، مثلثات، جبر و معادلات، آمار و احتمالات را حل کند؛ اگر اختلال ریاضی داشته باشد، به سختی موفق خواهد شد.
تکنیک های رفع اختلال ریاضی در کودکان؛ والدین و معلمان بخوانند
۱-روش چند حسی
یکی از بهترین راهها برای برطرف کردن اختلال ریاضی در کودکان، آموزش چند حسی است. آموزش چند حسی، روشی مؤثر برای آموزش است که چندین حواس را به طور همزمان درگیر می کند. این یکی از بهترین و مبتکرانه ترین روش های آموزش ریاضیات به بچه ها بوده است. آموزش جدول ضرب، با این روش، بسیار اثربخش و کاربردی خواهد بود.
آموزش چند حسی برای رفع اختلال ریاضیات در کودکان بر مبنای ادراک بصری و شنیداری قرار دارد. دانش آموزان، داستان هایی را می خواهنند، تصاویر یا ویدیوهایی را تماشا می کنند و در نهایت سعی می کنند مفاهیم را در ذهن مرور کنند. این روش، مقرون به صرفه است و در هر کلاس درسی نیز قابل اجرا می باشد. گاهی در این روش، معلمان از ابزارهای کمک آموزشی ریاضیات از قبیل لگو، چوب خط، پازل و … کمک می گیرند تا مفاهیم، ملموس تر باشد.
۲-از کاربرگ های کاغذی، کمتر استفاده کنید!
کاربرگ های ریاضیات یکی از ارکان آموزش در کلاس درس هستند. این کاربرگ های کاغذی در واقع در برگیرنده مسائل و تکالیف دوره ای می باشند که پیرامون درس جدید برای دانش آموزان طراحی شده است. برای دانش آموزانی که اختلال ریاضی دارند، کار کردن با کاربرگ ها اندکی دشوار است.
فراموش نکنید که مفاهیم ریاضی، انتزاعی هستند و اعداد روی کاغذ صرفاً علامت هایی در یک کاربرگ را نشان می دهند. اگر مطمئن هستید که دانش آموزان ضعیف کلاس درس شما نمی توانند با کاربرگ ها به خوبی ارتباط برقرار کنند، مجبور نیستید از آنها استفاده کنید!
تا زمانی که کودکان با اختلالات ریاضیات نتوانسته اند یک مفهوم ریاضی را درک کنند، کاربرگ کاغذی به او ندهید. ابتدا روی آموزش های تصویری و ملموس کار کنید و سپس او را به سمت استفاده از کاغذ برای حل مسائل ریاضی هدایت نمایید.
۳-رفع اختلال ریاضی از طریق بازی و کار گروهی
والدین و معلمان باید طرز فکر خود را در مورد نحوه آموزش و یادگیری تغییر دهند. یکی از بهترین روش ها برای یادگیری ریاضیات در کودکان، از طریق بازی و کار گروهی است. حتی دانش آموزان با اختلالات ریاضی می توانند از طریق بازی کردن، بهتر بیاموزند. همچنین مهارت های حل مسئله و روابط دوستانه آنها نیز بهبود پیدا می کند.
فعالیتها و بازیها به دانشآموزان اجازه میدهد تا بر مفاهیم مختلف ریاضی تمرکز کنند. به عنوان مثال، انجام بازی هایی که شامل تاس است، به بچه ها می آموزد که الگوهای اعداد روی تاس را تشخیص دهند و برای بازی به کار ببرند، نه اینکه فقط آنها را بشمارند.
از طریق بازی کردن، معلمان در مدارس می توانند هم آموزش ریاضی را لذت بخش تر سازند و هم ذهن کودکان برای برنامه ریزی و سازماندهی آموزش ها، تقویت می شود.
۴-به دانش آموزان یاد بدهید کمتر از ماشین حساب استفاده کنند
درست است که استفاده از وسایل کمک آموزشی می تواند اختلال ریاضی در کودکان را برطرف کند، اما گاهی برخی از اختلالات محاسباتی ناشی از اجرای روش های اشتباه در تدریس است.
یکی از روش های غلط که معلمان مدرسه باید نسبت به آن مدیریت بهتری داشته باشند، استفاده از ماشین حساب در کلاس درس است! ماشین حساب یک ابزار خوب برای تأیید صحت محاسبات است اما متأسفانه می تواند باعث تنبلی ذهنی دانش آموزان شود. به جز در موارد ضروری و با صلاحدید معلم، اجازه ندهید برای محاسبات ساده ریاضی، کودکان از ماشین حساب خود استفاده کنند.
۵-از هر کودک به اندازه توانایی اش انتظار داشته باشید و نه بیشتر!
یکی از بهترین روش ها برای درمان اختلال ریاضی در کودکان این است که از هر کودک در حد توانایی خودش انتظار داشته باشید. هم به عنوان والدین و یا معلم مدرسه باید این موضوع را بسیار هوشمندانه زیر نظر بگیرید. هر دانش آموز با دانش آموز دیگر متفاوت است و توانایی های آنها با هم فرق دارد. اگر معلم مدرسه هستید، دانش آموزان کلاس درس خود را باید مجزا از هم ارزیابی کنید.
برای والدین نیز این موضوع صدق می کند. همه فرزندان در یک خانه مانند هم نیستند؛ آنها توانایی های مختلفی دارند. شاید یک کودک با اختلال ریاضیات مواجه باشد اما در کارهای هنری و عملی، بسیار برتر و خلاق باشد. از هر کودک باید مطابق با توانایی های خودش انتظار داشت؛ در صورت بروز اختلال یادگیری دروس ریاضی، با تکنیک های کاربردی می توان این موضوع را حل نمود.
جمع بندی
برای رفع اختلال ریاضی در کودکان می توان از راه های مختلفی اقدام کرد. هم والدین و هم معلمان مدرسه در این مسیر نقش مهمی دارند. معلمان می توانند مفاهیم ریاضی را با استفاده از ابزارهای بصری به کودکان آموزش بدهند تا در ذهن آنها ماندگارتر باشد. والدین نیز در خانه می توانند با کودک خود تمرین کنند و آموزش های مختلف ریاضیات را به او ارائه بدهند.