واحد آموزش ارتباط بین یوگا و هوش کودکان یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در بین والدین و روانشناسان تربیتی است. برخی معتقد هستند تمرینات یوگا می تواند توانایی بچه ها را در کنترل احساسات و دامنه حرکتی بدن، افزایش دهد. اکثر تکنیک های یوگا برای کسب آرامش و سلامت جسمی مفید هستند. از این رو بسیار تأکید شده که علاوه بر ورزش کردن، برخی از تمرینات یوگا نیز برای بچه های خردسال ارائه شود. این حرکات باید زیر نظر مربیان باتجربه انجام شود تا اثربخشی خود را داشته باشند. در این مطلب می خواهیم درباره تأثیرات یوگا بر سلامت کودکان و تقویت هوش آنها صحبت کنیم.
علم روانشناسی امروزی، هوش هیجانی را به صورت “توانایی فرد در شناسایی و مدیریت احساسات خود و دیگران” تعریف می کند. تحقیقات نشان داده اند که افرادی که از تمرینات یوگا استفاده می کنند، نسبت به کسانی که یوگا کار نمی کنند، هوش هیجانی بالاتری دارند! یوگا یکی از تکنیک های مفید و کاربردی است که فرد می تواند برای کسب آرامش، ذهن آگاهی و بهبود روابط اجتماعی – عاطفی خود از آن بهره ببرد.
طبق تعاریف فوق، یوگا ارتباط بسیار نزدیک با تقویت هوش کودکان دارد. والدین و مربیان مهد کودک و معلمان دبستان می توانند در خانه یا مدرسه، بسیاری از تمرینات یوگا را با بچه ها کار کنند. تقویت هوش هیجانی در کودکان در راستای تمرین های یوگا به راحتی امکان پذیر است.
مروری کوتاه بر فواید یوگا برای کودکان
همانند وقتی که بزرگسالان از یوگا برای قوی تر شدن کمک می گیرند، کودکان نیز می توانند با انجام تمرینات یوگا، بسیاری از مهارت ها را کسب کنند و از فواید ذهن آگاهی و رشد عاطفی آن نیز بهره مند شوند. در این قسمت به طور اختصار با مهم ترین فواید یوگا برای کودکان آشنا می شویم:
- کاهش استرس و اضطراب
- اعتماد به نفس بیشتر و تمایل به برقراری تعادل حرکتی
- کسب انرژی بیشتر
- داشتن خواب آرام تر
- کمک به کنترل بهتر بر روی واکنش پذیری نسبت به بحران ها یا موقعیت های خاص
- ایجاد ذهن مثبت و تشویق به زندگی در زمان حال
- ایجاد آرامش و شادی درونی
- ایجاد حس قوی خودآگاهی و پذیرش درونی
ارتباط یوگا با تقویت هوش هیجانی کودکان
هوش هیجانی فرد می تواند توانایی او در درک حالات خود و دیگران را تعیین کند. همچنین ضریب هوشی عاطفی بالاتر می تواند به شخص کمک کند قبل از هر اقدام، خوب فکر کند، انگیزه درونی بیشتری برای موفقیت داشته باشد، همدلی بیشتری با دیگران داشته باشد و در مدیریت روابط با دیگران، بهتر عمل کند. با توجه به این واقعیت که علاقه مندان به تمرینات یوگا بسیاری از این ویژگی‌ها را دارند، امری منطقی است که تمرین یوگا می تواند هوش هیجانی کودکان یا حتی بزرگسالان را تقویت نماید.
۷ مزیت مهم یوگا برای کودکان خردسال
امروزه فواید یوگا بسیار شناخته شده است و بارها در بهبود سلامت جسمی و روانی افراد مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیقات فراوانی انجام شده و روش‌های مختلفی را توصیف می کنند که نشان می دهند یوگا می تواند شرایط زندگی همه ما را بهتر کند. این موضوع برای کودکان نیز صدق می کند.
در قسمت های قبلی به طور مختصر به فواید و مزایای یوگا برای تقویت هوش کودکان اشاره ای داشتیم. در ادامه، مفصل تر در این باره صحبت می کنیم.
مهم ترین فواید یوگا برای کودکان عبارتند از:
۱-کنترل تنفس برای کسب آرامش و خودتنظیمی
“خودتنظیمی”، به توانایی فرد برای درک و مدیریت رفتار، افکار و احساسات گفته می شود. این یک نقطه عطف حیاتی در رشد اولیه دوران کودکی است و نقش مهمی در رشد هوش هیجانی، آمادگی برای مدرسه و موفقیت تحصیلی دارد.
تحقیقات نشان داده است که یوگا تأثیر قابل توجهی بر توانایی کودک در مهارت خودتنظیمی دارد. تنفس، یک تکنیک ضروری در یوگا است که به کودک می آموزد مراقب بدن خود باشد. تمرین منظم یوگا از طریق به کارگیری تکنیک های یوگا، برای غلبه بر نا امیدی و دستیابی به ثبات عاطفی، یا شناسایی و هدایت شرایط استرس زا در مدرسه، بسیار کمک می کند.
۲-افزایش قدرت توجه و تمرکز
یکی دیگر از مزایای یوگا برای کودکان، کمک به تقویت تمرکز و توجه آنها است. تمرینات یوگا برای کودکان بیش فعال یا کودکانی با اختلالات نوشتاری و حرکتی، بسیار مناسب است.
۳- بهبود عملکرد شناختی
تقویت حافظه، تقویت هوش، مهارت حل مسئله، قدرت استدلال گری و تصمیم گیری، بخشی از عملکرد شناختی، برخی از مهم ترین عناصر رشد کودکان هستند. بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که یوگا، نقش حیاتی در بهبود عملکردهای شناختی فوق دارد.
تمرینات یوگا نیازمند تمرکز بر ذهن و بدن، هماهنگی حرکت و تنفس است. این تمرین ها می توانند عملکردهای شناختی کودکان را تقویت کنند. یوگا همچنین می تواند توانایی حفظ آرامش، تنظیم احساسات و تمرکز بر روی کار را بهبود بدهد. انجام یوگا برای کودکان پیش دبستانی بسیار مطلوب است چرا که برای تقویت عملکرد شناختی و رفتاری آنها مفید واقع می شود.
۴- کاهش استرس و اضطراب
یک واقعیت انکار ناپذیر است که یوگا، استرس را در میان بزرگسالان کاهش می دهد، و همین امر را می توان در مورد کودکان خردسال نیز بیان نمود. صرف نظر از شرایط کودکان، برخی از آنها با مشکلات متعددی روبرو هستند، چه فشار خانوادگی یا فشار همسالان باشد، یا واقعیت های اجتماعی – اقتصادی، یا تحصیلات و … . کودکان باید یاد بگیرند که برای هر موقعیت، بر احساسات خود مسلط باشند؛ و استرس و اضطراب خود را کنترل کنند.
انجام تمرینات یوگا در دوران کودکی، او را برای مواجه شدن با موقعیت های سخت آینده آماده می سازد. یوگا می تواند به کودکان یاد بدهد چطور احساسات خود را مدیریت کنند. همچنین یاد می گیرند چطور استرس را از طریق کنترل بدن، تکنیک های تنفس و تمرکز داشتن، مدیریت کنند.
۵-رشد فیزیکی بهتر
ورزش و بازی برای تغییر سبک زندگی بی تحرک، چیزی که می تواند منجر به چاقی یا بسیاری مشکلات جسمی شود، ضروری است. یوگا را می توان به لیستی از فعالیت های مورد علاقه کودکان اضافه کرد تا به کمک آنها بتوانند سبک زندگی سالم تری داشته باشند.
یکی از مزایای تمرینات یوگا این است که می توان آن را به تنهایی یا در یک گروه کوچک، به شیوه ای سرگرم کننده و غیر رقابتی انجام داد و آن را به یک فعالیت تعاملی و جذاب برای همه کودکان تبدیل کرد. یوگا باعث ایجاد تعادل، کشش و تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری می شود.
۶-کمک به بخواب بهتر
تمرینات یوگا بهترین تکنیک برای کسب آرامش کودکان و کمک به خواب آرام تر و بهتر آنها است. یوگا استرس را کاهش می دهد، پس ذهن، آرامش خود را به دست می آورد. بسیاری از مشکلات خواب ناشی از اضطراب را می توان با انجام تمرینات یوگا برطرف نمود.
۷-سهولت آموزش به کودکان در دوره ابتدایی
آموزش های دوره مهدکودک و پیش دبستانی برای همه بچه ها ضروری است. در این دو دوره است که کودکان، بسیاری از مهارت های شناختی، عملکردی، رفتارهای اجتماعی و مهارت های فردی را می آموزند. یوگا می تواند ذهن و جسم کودک را برای ورود به این دوران آموزشی آماده سازد.
جمع بندی
تمرینات یوگا برای همه افراد، مفید است. به ویژه یوگا می تواند اثر مثبتی بر تقویت هوش کودکان و بهبود مهارت های آنها داشته باشد. کودکانی که یوگا انجام می دهند، اعتماد به نفس بالاتری دارند، هوش هیجانی بهتری دارند، مهارت های حل مسئله و تمرکز بالاتری نشان می دهند و آمادگی خوبی برای آموزش و تحصیل کسب می کنند.
والدین و مربیان مدارس می توانند فعالیت های یوگا را با کودکان تمرین کنند و از این طریق، از مزایای آن بهره مند شوند.
