واحد آموزش مشارکت کودکان و نوجوانان در خانه شامل همکاری برای انجام امور مختلف یا تعامل برای مسئولیت پذیری است. این بهترین تکنیک برای تربیت فرزندان، مطابق با ارزش های خانواده است. وقتی والدین سعی می کنند فرزندان خود را در همه امور مرتبط با خانه مشارکت دهند، باعث تقویت اعتماد به نفس، خلاقیت، تفکر انتقادی، مسئولیت پذیری، نگرش مثبت، خودکنترل گری و بسیاری از مهارت های مهم فردی در آنها می شوند. لذا بر همین اساس، این مطلب را به طور کامل به بررسی این موضوع اختصاص داده ایم.
مشارکت کودکان در همه امور، یک حق طبیعی برای آنها است که این مسئله به قدری اهمیت دارد که توسط کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد نیز به رسمیت شناخته شده است. بر طبق قوانین حقوق بشر، کودکان حق دارند در تمامی اموری که به آنها مربوط می شود و در سرنوشت شان تأثیر می گذارد، دخالت داشته باشند.
تحقیقات نشان می دهد مشارکت کودکان در کارهای خانه می تواند به فرآیندهای تصمیم گیری والدین کمک کند؛ همچنین باعث می شود که همه امور به نفع تمامی اعضای خانواده باشد. این مشارکت به معنای همکاری و تعامل با والدین، خواهرها و برادرها است و برای هر اقدام یا کار می تواند انجام شود؛ از تصمیم گیری برای خرید مبلمان جدید گرفته تا انتخاب وعده ناهار یا شام، یا فعالیت های اجتماعی، سفر و گردش و …، همگی از جمله موقعیت هایی هستند که به مشارکت فرزندان در خانه نیاز دارند.
وقتی والدین سعی می کنند در برخی از امور مهم یا حتی برای موارد جزئی تر، فرزندان خود را مشارکت دهند، مزایای زیادی در انتظار آنها خواهد بود؛ تقویت روحیه اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان، احساس مهم بودن، مسئولیت پذیری، تصمیم گیری، روبرو شدن با موانع، حل چالش ها و …، نمونه ای از این مزایا هستند.
مشارکت فرزندان در خانه صرفاً یک فرآیند است و نه یک اتفاق ساده! این امر به کودکان یاد می دهد چطور برای هر کار یا موقعیت، تصمیم گیری کنند و نتایج احتمالی را بپذیرند. مشارکت کودکان در خانه حتی می تواند در انجام ساده ترین کارها اتفاق بیوفتد؛ از جمله جمع کردن لباس های کثیف و ریختن در سبد، مرتب کردن اسباب بازی ها، چیدمان سفره غذا روی میز یا زمین و … .
- مشارکت کردن در کارهای خانه باعث می شود کودکان، توانمندتر شوند و حس استقلال و اختیار به آنها می دهد.
- کودکان از طریق مشارکت در کارهای خانه و همکاری کردن، تصمیم گیری ها را به رسمیت می شناسند و یاد می گیرند به قوانین خانه احترام بگذارند.
- مشارکت فرزندان در امور خانه به آنها کمک می کند تا احساس ارزشمندی، احترام و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
- کودکانی که در کارها با والدین خود همکاری و مشارکت دارند، از عزت نفس و خودباوری بالاتری برخوردار هستند.
- مشارکت کودکان و نوجوانان در خانه به آنها کمک می کند مهارت های فردی ضروری را که شامل مهارت های ارتباطی، حل مسئله، مذاکره، رهبری و همفکری است، در خود تقویت کنند.
- مشارکت در کارهای خانه از معدود فعالیت هایی است که به کودکان کمک می کند درون خود را ابزار کنند، پس باعث تقویت تفکر انتقادی در آنها می شود؛ و البته یاد می گیرند چطور به بهترین روش با دیگران گفتگو کنند.
- همکاری و مشارکت به کودکان یاد می دهد چطور احساسات خود را به روش درست بروز دهند و پس از پایان کارها، حس خوشایندی داشته باشند.
- تقویت حس مسئولیت پذیری در کودکان یکی از مهم ترین مزایای مشارکت آنها در خانه است.
- والدین و کودکان از طریق مشارکت با همدیگر در کارهای خانه می توانند یکدیگر را بهتر درک کنند، بنابراین ارتباط مثبت و قوی بین آنها به وجود می آید.
لازم است در این قسمت توضیح دهیم که وقتی والدین سعی می کنند کودکان و نوجوانان خود را در امور خانه مشارکت دهند، به طور غیر مستقیم در حال تقویت خلاقیت در کودکان و ایجاد شور و اشتیاق و انگیزه برای زندگی در فرزندان هستند. بزرگسالان به این روش می توانند درس های مهم زندگی را به فرزندان خود بیاموزند. همین که والدین موقع انجام کارها، همه جانبه به فرزند خود گوش می دهند و توجه می کنند، حس ارزشمندی و مهم بودن ایجاد می کنند؛ که جزو اصول فرزندپروری موفق است.
چطور کودکان را در خانه مشارکت بدهیم؟؛ راهکارهای کاربردی برای والدین
در بحث مشارکت کودکان در کارهای خانه، ایجاد ارتباط قوی و مثبت بین والدین و فرزندان، اهمیت زیادی دارد. اگر کودکان احساس امنیت کنند و به والدین اعتماد بیشتری داشته باشند، به احتمال زیاد، آزادانه نظریات خود را بیان می کنند. این نوع همکاری برای رابطه پایدار با کودکان یا نوجوانان، حیاتی است. درک توانایی‌های منحصر به فرد کودک، مرحله رشد و ظرفیت او در عین توجه به ظرفیت‌ها و مهارت های در حال تکامل نیز بخش مهمی از این فرآیند است.
در این قسمت می توانید برخی از مهم ترین راهکارهای مشارکت دادن فرزندان در خانه را ملاحظه کنید:
- از روش های خلاقانه برای مشارکت دادن کودکان در خانه استفاده کنید تا فعالیت ها برایشان جذاب باشد.
- در انجام کارها و مسئولیت ها انعطاف پذیر باشید.
- مسئولیت هایی را به فرزندان بدهید که از عهده آنها بر می آید.
- به زبان کودکان با آنها صحبت کنید و هرگز قوانین سختگیرانه ای نداشته باشید.
- وظایف را مطابق با توانایی ها و درک کودکان به آنها واگذار کنید. بچه ها موقع مشارکت در کارهای خانه باید احساس راحتی و رضایت کنند.
- از تکنیک بازی و سرگرمی برای مشارکت کودکان در خانه استفاده کنید. به این ترتیب، فضایی پر جنب و جوش برایشان ایجاد خواهید کرد.
- روش پرسشگری یکی از تکنیک های تعامل و مشارکت است. این می تواند ایده های خلاقانه را در ذهن کودک به وجود بیاورد و از آن برای انجام کارها استفاده کند.
- از به کار بردن هر گونه کلمات و عبارات توهین آمیز، زشت و ناپسند برای کودکان خودداری کنید. در غیر این صورت، نتیجه منفی در تربیت فرزندان خواهد داشت.
- والدین توجه داشته باشند چیزی که بیش از همه در مشارکت کودکان برای کارهای خانه اهمیت دارد، رعایت احترام کامل است. این رفتار مثبت می تواند ابتدا از سوی والدین ابزار شود و به نوعی، الگوی خوبی برای فرزندان خواهد بود.
- اگر قصد دارید کودک خود را در امور خانه مشارکت بدهید، دقت کنید که حتماً فرصت اشتباه کردن را نیز به او بدهید، چرا که بچه ها در موقعیت های مختلف است که می توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند.
- اگر مشاهده کردید که کودکان شما ظرفیت کمتری برای مشارکت دارند، هیچ اجباری نداشته باشید و سعی کنید حتی در امور جزئی از آنها کمک بگیرید تا به این روند عادت کنند.
جمع بندی
یکی از راهکارهای فرزندپروری موفق، مشارکت دادن کودکان در خانه است. والدین می توانند از طریق روش های اصولی، برخی مسئولیت ها را به عهده فرزندان خود بگذارند تا بتوانند مهارت های ارتباطی، حل مسئله، تعامل و خلاقیت را در آنها تقویت کنند. مشارکت فرزندان در خانه باعث افزایش اعتماد به نفس و حس ارزشمندی در آنها می شود و می تواند آنها را برای روزهای آینده آماده تر سازد.
اگر فرزند شما در سنین دبستان یا دبیرستان است، می توانید با ثبت نام آنها در مدارس علوی تبریز (سیمناد)، از خدمات و امکانات نوین آموزشی – تربیتی و پرورشی بهره مند شوید. رویکردهای مدیریتی مدارس سیمناد بر اساس جدیدترین تحولات دنیای آموزش تعیین شده اند و هدف اصلی، تربیت و پرورش فرزندانی موفق برای آینده است.
