واحد آموزش راه پیدا کردن به دنیای پیچیده مدرن امروزی و برقراری ارتباطات سازنده، یکی از جوانب حیاتی برای رشد نوجوانان است. یادگیری مهارت های ضروری زندگی در همین راستا اهمیت پیدا می کند. این آموخته ها به منزله راهنمای روشنگرانه هستند که به ایجاد و حفظ روابط سالم و مثبت کمک می کنند. همه نوجوانان به یک هدایتگر نیاز دارند که آموزش های لازم را به آنها بدهند. والدین در درجه اول و سپس مربیان و معلمان در رتبه دوم می توانند این نقش را بر عهده بگیرند. در این مطلب درباره اهمیت یادگیری مهارت های ارتباطی در نوجوانان صحبت می کنیم و ضرورت های آن را بررسی خواهیم کرد.
دوره نوجوانی، پویایی های خاص خودش را دارد. این گروه سنی همیشه سعی می کنند روابط جدید برقرار کنند و تجربیات تازه بیاموزند؛ از دوستی های عاطفی گرفته تا پیوندهای خانوادگی، و حتی روابط عاشقانه؛ هر یک به نوعی جزو رفتارهای نوجوانان هستند. توسعه مهارت های ارتباطی قوی در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مهارت ها نه تنها تعاملات بین فردی را بهبود می دهند، بلکه به بلوغ عاطفی و اجتماعی نوجوان نیز کمک می کنند. درک اینچنین رفتارهایی می تواند پایه و اساس ارتباطات سالم و دائمی تا پایان عمر را تشکیل دهد.
ارتباطات، سنگ بنای ایجاد روابط موثر هستند. اگر قرار است فرزندان ما در آینده موفق باشند باید مهارت‌های ارتباطی را از دوران نوجوانی در خود تقویت کنند. شروع آموزش مهارت اجتماعی و روابط می‌تواند از دوران کودکی باشد و سنین نوجوانی را به توسعه این مهارت‌ها اختصاص دهیم. روابط اجتماعی موثر، چیزی فراتر از تبادلات کلامی است! این موارد شامل گزینه‌های خوب گوش دادن، افکار سازنده، کنترل احساسات و خوب صحبت کردن می‌شود.
آموزش و یادگیری مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان کمک می‌کند بتوانند پیوندهای قوی‌تری ایجاد کنند، اختلافات را به طور موثر حل کنند، اعتماد به نفس خود را افزایش دهند و اگر در یک جمع قرار می‌گیرند، بر رفتار و گفتار خود کنترل داشته باشند.
گزینه دیگر که اهمیت یادگیری مهارت‌های ارتباطی در نوجوانان را نشان می‌دهد، پرورش و توسعه همدلی و هوش هیجانی آنها است. مهارت همدلی و هوش هیجانی به نوجوانان کمک می‌کنند احساسات دیگران را در سطوح عمیق‌تر درک نمایند؛ پس می‌توانند به طور مناسب به آنها پاسخ دهند. نوجوانانی که با هم سن و سال‌های خود حس همدلی بهتری دارند، قطعاً روابط قوی‌تری برقرار می‌کنند. این دو مهارت همچنین به افزایش ظرفیت خودآگاهی در نوجوانان و کنترل احساسات آنها کمک می‌کند.
والدین و همه کسانی که با رفتارهای نوجوانان سر و کار دارند باید بدانند که این روابط در هر سطوح، چه با هم سن و سال‌ها باشد یا اعضای خانواده، می‌تواند کمی پیچیده شود؛ بنابراین آگاهی از چالش‌های این مسیر به راهنمایی بهتر کمک خواهد کرد.
تاثیر مهارت ارتباطی بر جوانب مختلف زندگی نوجوانان
از طریق آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان میتوان مراحل رشد شخصیتی آنها را شکل داد. نوجوانی، یک دوره حیاتی در زندگی هر فرد محسوب می‌شود که اگر از آن برای توسعه مهارت‌های ارتباطات موثر استفاده شود، تاثیر ماندگارتری بر زندگی افراد خواهد داشت. همچنین این مهارت‌ها به رشد عاطفی و اجتماعی نوجوانان کمک می‌کند.
روابط در دوران نوجوانی، نقش کلیدی در شکل دهی شخصیت، الگوسازی، رفتارها و باورها یا مهارت‌های بین فردی ایفا می‌کند، بنابراین تاثیر مستقیم بر همه جوانب زندگی نوجوانان خواهد داشت. برقراری روابط سالم به سلامت عاطفی و عزت نفس و صلاحیت اجتماعی هر نوجوان کمک می‌کند. وقتی نوجوانان این چنین مهارت‌هایی را در خود توسعه دهند به خوبی می‌دانند چگونه تعامل داشته باشند، چطور همدلی کنند و پایه اساس تمام روابط آینده خود را تشکیل دهند.
از دیدگاه دیگر میتوان گفت، یادگیری مهارت‌های ارتباطی، نقش مستقیم در پرورش هوش هیجانی و بلوغ اجتماعی نوجوانان دارد. هر نوجوان از طریق تعاملات مثبت با خانواده، دوستان و همسالان یاد می‌گیرد چطور خود را مدیریت کند، احساساتش را بیان نماید، همدل باشد، به دیگران احترام بگذارد، سایرین را حمایت کند، و هر آنچه درباره یک رابطه اجتماعی سالم ضرورت دارد را بیاموزد.
مهارت‌های اجتماعی بر زندگی آینده نیز تاثیرگذار هستند. هر آنچه در دوران اولیه نوجوانی پایه گذاری شود، تا بزرگسالی و سالمندی ادامه پیدا می‌کند. موفقیت‌های تحصیلی و حرفه‌ای، پیدا کردن شغل ایده‌آل و جایگاه خوب در اجتماع، همگی در سایه آموزش مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی به نوجوانان قابل تحقق هستند. در چنین شرایطی، احتمال رضایتمندی از زندگی افزایش خواهد داشت، فرد می‌تواند در بزرگسالی روابط پیچیده را درک کند و مدیریت آنها برایش آسان‌تر می‌شود.
آموزش مهارت‌های فردی در سایه مهارت‌های ارتباطی
بدون مقدمه باید بگوییم بسیاری از مهارت‌های فردی را میتوان با استفاده از آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان یاد داد. این یک گفته ساده نیست، بلکه تجربه عملی نیز آن را ثابت کرده است. تقویت تعاملات نوجوانان از طریق ارتباط موثر امکان‌پذیر است و این می‌تواند پایه و اساس یک ارتباط سازنده بین همسالان را تشکیل دهد.
با این توصیف، نوجوانانی که مهارت ارتباطی قوی‌تری دارند، در برخی مهارت‌های فردی دیگر از جمله خوب صحبت کردن، مهارت حل مسئله، خوب گوش دادن، شرکت در بحث گروهی، روش درست بیان افکار و احساسات و همدلی نیز بهتر عمل می‌کنند. جالب است بدانید مهارت‌های ارتباطی برای توسعه ارتباطات غیر کلامی نیز مفید واقع می‌شود. ارتباط غیر کلامی شامل زبان بدن، لحن صدا، حالت چهره و نظایر این‌ها است.
نوجوانان با مهارت‌های ارتباطی توسعه یافته، بهتر می‌توانند اختلافات را حل کنند، به دیگران احترام می‌گذارند، از کلمات مثبت استفاده می‌کنند و اگر لازم است درباره موضوعی بحث و گفتگو داشته باشند، هرگز واژه‌های تند و اهانت آمیز را به کار نمی‌برند. این‌ها همگی از فواید آموزش مهارت ارتباطی به نوجوانان هستند.
سایر مزایای مهارت‌های ارتباطی در نوجوانان را میتوان به صورت زیر بیان نمود:
- عدم تحریک پذیری و تحمل فشار از سوی گروه همسالان برای انجام کارهای نامعمول و رفتارهای ناهنجار
- کمک به تقویت قدرت تصمیم گیری در نوجوانان
- تقویت تفکر انتقادی
- تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس
- بالا بردن روحیه برای شرکت در بحث‌های آزاد
- کنترل احساسات برای روابط دوستانه
- درک ارزش‌های شخصی و کمک به هویت شناسی
- کمک به تشخیص الگوهای ناسالم در روابط اجتماعی
نقش والدین در آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان چیست؟
در مبحث آموزش مهارت ارتباطی به نوجوانان، نقش والدین پررنگ‌تر از همیشه است. پدر و مادر، نقش حمایتی دارند و باید یک محیط مثبت و انگیزشی را برای فرزندان خود بسازند. این والدین هستند که می‌توانند برای روابط سالم، الگوی خوبی باشند و الگوهای بهتری را به نوجوانشان معرفی کنند.
والدین وظیفه دارند راهنمایی‌های لازم را به فرزندان خود ارائه دهند و نوجوان را برای روابط چالش برانگیز یا مشکلات ارتباطات اجتماعی پشتیبانی کنند. والدین همیشه در دسترس هستند و با درک بهتر نوجوان خود به آنها این فرصت را می‌دهند تا درباره نگرانی‌هایی که برای برقراری ارتباط با دیگران دارند، صحبت کنند.
همچنین والدین می‌توانند فرصت‌هایی را برای نوجوانان خود فراهم آورند تا مهارت‌های ارتباطی خود را توسعه داده و بسیاری مهارت‌های ضروری دیگر را تمرین کنند. به طور مثال، ثبت نام در کلاس‌های ورزشی گروهی یا انجام کارهای عملی در قالب یک تیم علمی می‌تواند این موقعیت‌ها را به وجود بیاورد.
در کلام آخر، پدر و مادر، اولین کسانی هستند که مهارت‌های مهم فردی و اجتماعی را به نوجوانان یاد می‌دهند؛ پس بهتر است با آگاهی کامل این مسیر را طی کنند.
جمع‌بندی
آموزش مهارت‌های ارتباطی در نوجوانان، کلید تقویت سلامت عاطفی و رشد شخصیتی است. این مهارت‌ها می‌توانند به همه نوجوانان کمک کنند در امور دوستیابی و روابط اجتماعی، حساسیت بیشتری به خرج دهند. ارتباطات سالم، پایه و اساس رشد عاطفی و بلوغ اجتماعی هستند. با تمرکز بر این مهارت‌ها می‌توانیم به نوجوانانمان کمک کنیم تا هوش هیجانی و روابط اجتماعی را در خود تقویت نموده و آنها را تا دوران بزرگسالی به همراه خود داشته باشند.
به کارگیری روش‌های نوین آموزشی در مدارس سمیناد (علوی شعبه تبریز) باعث شده تا دانش آموزان به موفقیت‌های تحصیلی و مهارت آموزی حرفه‌ای دست پیدا کنند. همچنین امکانات و تجهیزات مدرن آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی در مدارس سیمناد فراهم گشته است، بنابراین والدین می‌توانند با اطمینان خاطر جهت ثبت نام فرزندان خود اقدام نمایند. برای سال تحصیلی جدید در خدمت خانواده‌های عزیز هستیم.
