واحد آموزش به عنوان والدین کودک مبتلا به اوتیسم، چالش های زیادی برای آموزش و تربیت فرزند خود دارید و باید تصمیمات مهم متعددی را در نظر بگیرید؛ که یکی از آنها مربوط به تحصیل و ثبت نام در مدرسه است. سوال اصلی این است که “آیا کودک مبتلا به اوتیسم می تواند به مدرسه عادی برود یا خیر؟”. پاسخ این سوال، اگرچه مثبت است، اما آنقدرها هم ساده نیست! عوامل متعددی وجود دارد که باید برای ثبت نام یک کودک اوتیسم در مدارس معمولی در نظر گرفته شوند؛ از جمله تسهیلات مختلف برای راحتی کودک، و یا حمایت خاص برای تضمین فرآیند تجربه آموزشی موفق. اینها اغلب به سختی فرآهم می شوند و نیازمند همکاری همه جانبه والدین کودکان اوتیسم با مدربیان مدارس هستند. در این مطلب به طور ویژه درباره بایدها و نبایدهای ثبت نام کودکان اوتیسم در مدارس معمولی صحبت می کنیم و ویژگی های یک فرد با اختلال اوتیسم را نیز بررسی خواهیم کرد.
“اوتیسم” یک اختلال رشدی در برخی کودکان است که از دو روش بر رفتارهای آنها تأثیر می گذارد. اول آنکه این بچه ها مشکلات زیادی در برقراری ارتباط و معاشرت با دیگران دارند و این کار در اغلب موارد برایشان سخت و دشوار است؛ و دوم اینکه در کودکان اوتیسم، اکثراً رفتارهای تکراری دیده می شود و علایق محدودی دارند. کودکان مبتلا به اوتیسم در حقیقت با این اختلال، متولد می شوند. معمولاً تا زمانی که در تعامل با سایر کودکان هم سن خود دچار مشکل نشوند، والدین هرگز متوجه این موضوع نمی‌شوند و نمی دانند که کودک آنها اختلال اوتیسم دارد!
کودکان مبتلا به اوتیسم، طیف وسیعی از علائم و رفتارهای مختلف را بروز می دهند که در قسمت های بعدی در همین مطلب به آنها اشاره ای خواهیم داشت. مهمترین عوامل ایجاد اختلال اوتیسم در کودکان می تواند موارد زیر باشد:
- وزن کم نوزاد هنگام تولد
- قرار گرفتن در معرض دارویی به نام والپروات در دوران بارداری مادر
- سن بالای پدر و مادر هنگام بچه دار شدن
والدینی که کودک مبتلا به اختلال اوتیسم دارند، با انبوهی از مشکلات و چالش ها دست و پنجه نرم می کنند. یکی از این موارد، ثبت نام کودک در مدارس است تا بتواند آموزش های لازم را دریافت کند؛ همان طور سایر کودکان عادی از این امکانات بهره مند می شوند. اما این مسئله برای این دسته از والدین به یک پرسش و ابهام بزرگ تبدیل شده است که آیا آنها می توانند فرزند اوتیسم خود را در یک مدرسه معمولی ثبت نام کنند یا خیر؟ آیا مشکلات رفتاری و آموزشی رخ نخواهد دارد؟ و ….
ثبت نام یک کودک مبتلا به اوتیسم برای حضور در یک مدرسه معمولی نه تنها امکان پذیر است، بلکه در صورت مدیریت مناسب، می تواند یک تجربه آموزشی مثبت و بسیار غنی باشد. این یک واقعیت است و اگر مربیان مدرسه با والدین همکاری کنند، این دسته از کودکان نیز می توانند در کنار دوستان و همسالان خود، درس بخوانند. برقراری تعادل بین نیازهای کودکان اوتیسم و امکانات مدرسه و کلاس درس می تواند گزینه های متنوعی را مقابل آنها قرار دهد تا بتوانند درس ها را یاد بگیرند.
با ما همراه باشید تا درباره این موضوع بیشتر صحبت کنیم.
کودکان اوتیسم به آموزش های فراگیر نیاز دارند
اگر آموزش فراگیر و فرصت های برابر در مدارس معمولی برای کودکان اوتیسم فرآهم باشد، آنها هم می توانند از همه امکانات استفاده کنند. “آموزش فراگیر” در واقع به برنامه های تمرینی آموزش دانش آموزان با اختلالات و معلولیت ها، از جمله اوتیسم، در کلاس های درس معمولی در کنار همسالان عادی خود اشاره دارد. هنگامی که آموزش های فراگیر به طور موثر اجرا شوند، کمک زیادی به کودکان اوتیسم خواهند کرد که بتوانند تعاملات اجتماعی خود را افزایش دهند و عزت نفس بهتری پیدا کنند.
کودکان اوتیسم، نیازهای آموزشی ویژه ای دارند
موفقیت یک کودک مبتلا به اوتیسم در یک مدرسه عادی، به طور قابل توجهی به امکانات و حمایت های موجود بستگی دارد. به طور مثال، روش‌های تدریس تخصصی، توجه ویژه معلمان، فناوری ها و ابزارهای کمک آموزشی، استفاده از خدمات مشاوران آموزشی اختصاصی برای کودک اوتیسم، نمونه ای از این برنامه های ویژه است. همچنین اصلاح برنامه درسی برای همسویی با سبک و سرعت یادگیری کودک و تضمین پیشرفت تحصیلی آنها ضروری است. اینها برنامه هایی هستند که به شدت می توانند تفاوت های آموزشی و یادگیری برای کودکان اوتیسم ایجاد کنند که موجب می شود این دسته از بچه ها هم بتوانند مانند سایر کودکان عادی در مدارس معمولی درس بخوانند.
هر کودک مبتلا به اوتیسم، منحصر به فرد است و نیازهای آموزشی آنها نیز خاص و ویژه است. بسته به این نیازهای فردی، مدت زمانی که کودک مبتلا به اوتیسم در یک کلاس درس معمولی می گذراند، می تواند متفاوت باشد. برخی از آنها ممکن است کل روز را در یک کلاس درس معمولی درس بخوانند، خسته نشوند و پیشرفت کنند، در حالی که برخی دیگر شاید نیاز داشته باشند که زمان کلاس درس را به بازه های زمانی کوچک تر تقسیم کنید تا بتوانند بهتر یاد بگیرند. این نوع فعالیت، چیزی است که به حمایت مدیران و معلمان مدرسه نیاز دارد.
علائم اوتیسم در کودکان
پیش از آنکه به نکات مهم درباره تحصیل کودکان اوتیسم در مدارس معمولی بپردازیم، لازم است با علائم اوتیسم در کودکان دختر و پسر آشنا شوید.
اوتیسم در کودکان خردسال
علائم اوتیسم در کودکان خردسال عبارتند از:
- وقتی نام آنها را صدا می زنید، پاسخی نمی دهند
- از برقراری تماس چشمی خودداری می کنند
- وقتی به آنها لبخند می زنید، در پاسخ به شما لبخند نمی زنند
- اگر طعم، بو یا صدای خاصی را دوست نداشته باشند، برایشان ناراحت کننده است
- حرکات تکراری دارند؛ مانند تکان دادن دست، تکان دادن انگشتان یا تکان دادن بدنشان
- به اندازه بچه های دیگر صحبت نمی کند
- یک یا چند عبارت را به طور مداوم تکرار می کنند
اوتیسم در کودکان بزرگتر
علائم اوتیسم در کودکان بزرگتر عبارتند از:
- به خوبی درک نمی کنند که دیگران چه افکار یا احساسی دارند
- گفتار غیر معمول دارند؛ مانند تکرار عبارات
- به یک برنامه روتین روزانه علاقه دارند و اگر این روند را تغییر دهید، بسیار ناراحت می شوند
- علاقه بسیار شدید به موضوعات یا فعالیت های خاص دارند
- اگر از آنها بخواهید کاری انجام دهند، بسیار ناراحت کننده است
- پیدا کردن دوست برایشان سخت است یا ترجیح می دهند تنها باشند
- ابزار احساس برایشان سخت است
- معنای هر کلمه را به شکل سطحی درک می کنند اما مفهوم آن را نمی دانند
نشانه های اوتیسم در دختران و پسران
نشانه های اوتیسم در اکثر موارد در دختران و پسران متفاوت است. این علائم را در قسمت زیر نشان داده ایم:
نشانه های اوتیسم در دختران:
- در موقعیت هایی که برایشان سخت و مشکل است، گوشه گیر هستند
- با موقعیت های اجتماعی، بهتر و آسان تر کنار می آیند
- رفتارهای تکراری کمتری نشان می دهد
پسران اغلب رفتارهای شناخته شده تری دارند و اینها بدان معناست که تشخیص اوتیسم در دختران، دشوارتر است.
نکات مهم در انتخاب یک مدرسه خوب برای کودکان اوتیسم
برای کودکان مبتلا به اوتیسم گزینه های تحصیلی مختلفی وجود دارد. مدارس دولتی معمولی، مدارس خصوصی معمولی، واحدهای آموزشی تخصصی در مدارس عادی، و یا مدارس تخصصی دولتی مخصوص کودکان با اختلالات خاص، همگی در حال حاضر انتخاب هایی هستند که والدین می توانند آنها را ارزیابی نمایند. انتخاب یک مدرسه برای ثبت نام کودکان اوتیسم، به نیازهای خاص کودک و ترجیحات خانواده بستگی دارد. هر گزینه دارای مزایا و ملاحظات خاص خود است.
در انتخاب مدرسه برای کودک مبتلا به اوتیسم باید برخی عوامل را در نظر بگیرید؛ از جمله اندازه کلاس درس، رویکردهای آموزشی مدرسه، در دسترس بودن خدمات حمایتی و محیط کلی مدرسه. برخی از کودکان ممکن است در مدارس کوچک با کلاس‌های کوچک تر، پیشرفت بهتری داشته باشند. این در حالی است که امکان دارد عده دیگری از کودکان به فضای آموزشی وسیع تر یا حمایت های بیشتری نیاز داشته باشند.
ثبت نام و ادامه تحصیل کودکان مبتلا به اوتیسم در مدارس عادی، نه تنها امکان پذیر است، بلکه می تواند مزایای قابل توجهی نیز داشته باشد؛ که عبارت است از: بهبود و تقویت رفتارهای اجتماعی، ارائه فرصت های برابر، دریافت حمایت فردی و روش‌های آموزشی مناسب، که این عوامل می‌توانند تجربه یادگیری آنها را افزایش دهد.
در انتهای صحبت خود باید بگوییم، پاسخ به این سوال که “آیا کودک مبتلا به اوتیسم می تواند به مدرسه عادی برود یا خیر؟” یک “بله” قاطع است. با این حال، در این مسیر، درک نیازهای خاص کودک، فراهم کردن امکانات مناسب و تضمین یک محیط حمایتی و فراگیر برای یادگیری و رشد او، بسیار ضروری است.
جمع بندی
هر کودک مبتلا به اوتیسم، فردی با ویژگی های منحصر به فرد است، نقاط قوت و چالش های متفاوت و خاص خود را دارد. بنابراین، هم شرایط کلاس درس و هم انتخاب مدرسه باید تأمین کننده این نیازها و ترجیحات فردی باشد. ملاحظات مهم در انتخاب مدرسه خوب برای کودکان اوتیسم عبارت است از: اندازه کلاس، روش های تدریس، در دسترس بودن خدمات پشتیبانی یا حمایتی.
در نهایت، هدف این است که والدین و مربیان اطمینان حاصل کنند که هر کودک مبتلا به اوتیسم، بهترین آموزش ها را دریافت می کند، به رشد همه جانبه آنها کمک می کند و در کلام کلی، آنها را برای ورود به مسیر آینده آماده می سازد. در حالی که مسیری چالش برانگیز در مقابل والدین و معلمان مدارس قرار دارد، اما با رویکردهای صحیح آموزشی برای بچه های اوتیسم، صبر و استفاده از منابع مناسب، این کودکان می توانند در مدرسه های معمولی پیشرفت کنند.
