توضیح مفهوم مرگ به یک کودک، کار چندان آسانی نیست؛ به خصوص مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوست صمیمی. بزرگسالان اغلب از صحبت کردن در مورد مرگ در حضور کودکان اجتناب می کنند و نیت خوبی از این کار خود دارند. با این وجود، عدم صحبت کردن در مورد مرگ باعث سردرگمی کودک و درک نادرست او از این مفهوم می شود. اگر می خواهید بیشتر در مورد نحوه توضیح مرگ برای کودکان بدانید، با ما در این مقاله همراه باشید.
چرا توضیح مرگ برای کودکان دشوار است؟
این که به فرزند خود بگویید یکی از عزیزانش را از دست داده، کار بسیار دشواری به نظر می رسد. هیچ والدینی نمی خواهند در چنین شرایطی قرار بگیرند. اما مرگ، واقعیتی اجتناب ناپذیر است. بخشی از دشواری این کار به اندوه خود شما بستگی دارد. علاوه بر این، والدین، نگرانی هایی نیز در مورد نحوه برخورد کودک با این موضوع دارند. مرگ معمولاً یا به خاطر یک بیماری طولانی مدت یا یک اتفاق ناگهانی رخ می دهد. در هر دو حالت، انسان هیچ گاه آمادگی پذیرش این واقعیت را ندارد.
زمانی که خود ما در مواجه با مرگ عزیزانمان مشکل داریم، بازگو کردن آن برای کودکان بسیار دشوار خواهد بود. ما به فرزندانمان اهمیت می دهیم و فکر می کنیم که توضیح مفهوم مرگ باعث ناراحتی آن ها می شود. در نتیجه، تمام تلاش خود را برای حفاظت از کودکانمان می کنیم.
چگونه مفهوم مرگ را برای فرزندانمان توضیح دهیم؟
مرگ، بخشی از زندگی است. بنابراین، باید به کودک خود بفهمانید که مرگ در زندگی هر فردی رخ می دهد. مرگ همه روزه در اطراف ما رخ می دهد و کودکان نیز با آن مواجه می شوند. با این وجود، کودکان بسته به سن و میزان رشدشان، درک متفاوتی از مفهوم آن دارند. با اجرای برخی راهکارهای مفید، هم والدین و هم مربیان مدارس می توانند این مفهوم را برای بچه ها توضیح بدهند. بیایید با همدیگر به این مسئله، نگاه دقیق تری داشته باشیم.
شاید این سوال برایتان پیش بیاید که در چه سنی باید مفهوم مرگ را برای کودکان توضیح داد؟
هیچ سن مشخصی در کودکان برای توضیح مفهوم مرگ و غم از دست دادن یکی از عزیزان وجود ندارد. کودک ممکن است در هر سنی با مرگ یکی از عزیزانش مواجه شود. در نتیجه، باید آمادگی لازم جهت بازگو کردن این موضوع به کودکان در سنین مختلف را داشته باشید. به طور کلی، باید با کودک بلافاصله بعد از مرگ یکی از عزیزانش در این باره صحبت کنید.
کودکان بسیار انعطاف پذیر هستند. اگر نهایت تلاش خود را برای پشتیبانی از آن ها قبل و بعد از مرگ عزیزانشان به کار ببریم، احتمالاً می توانند این موضوع را به خوبی پشت سر بگذارند. اگر چند کودک در یک خانواده حضور دارند، می توانید با آن ها به صورت جداگانه یا در کنار هم صحبت کنید. البته، توضیحات شما در مورد مفهوم مرگ باید متناسب با سن هر یک از آن ها باشد.
اگر در این باره اصلاً تجربه ای ندارید یا نمی دانید که از چه کلمات، واژه ها یا عبارت ها استفاده کنید، بهتر است از یک مشاور یا روانشناس حرفه ای کمک بگیرید.
واقعیت این است: هیچ چیزی نمی تواند توضیح مفهوم مرگ برای کودکان سنین مختلف را آسان تر کند. اما نکاتی وجود دارند که با رعایت آن ها می توانید این مفهوم را به بهترین شکل ممکن به فرزند خود توضیح دهید. فراموش نکنید که صداقت، بهترین سیاست است.
هنگام توضیح مفهوم مرگ به چه نکاتی باید توجه کرد؟
نوع برقراری ارتباط با کودک، نقش بسیار مهمی در نحوه توضیح مرگ دارد. اگر می خواهید به درستی با کودک خود ارتباط برقرار کنید، نکات زیر را در نظر بگیرید.
-
فضای امنی برای صحبت کردن با کودک در مورد مرگ و سوال پرسیدن از او ایجاد کنید.
از کلماتی مانند «مرگ» یا «مردن» در توضیحات خود، با دقت اما مستقیم استفاده کنید. استفاده از کلمات مبهم اغلب باعث ایجاد ترس در کودک می شود. عباراتی از قبیل «خواب ابدی»، «فوت کردن» یا «قدم زدن با فرشته ها» باعث می شوند تا کودک به درستی متوجه مرگ یکی از عزیزانش نشود. به عنوان مثال، ترس ایجاد شده در کودک باعث می شود تا به دنبال عزیزش بگردد یا از به خواب رفتن بترسد.
پیش از پاسخ دادن به سوالات، سعی کنید دلیل اصلی این سوالات را متوجه شوید. به عنوان مثال، از او بپرسید: «چه چیزی باعث شد چنین فکری بکنی؟»
-
به منظور توضیح مفهوم مرگ، بر اساس میزان درک کودک، صادق و روراست باشید.
به این نکته توجه داشته باشید که کودکان به همان اندازه که نیاز باشد، سوال می کنند. از دادن اطلاعات اضافی بپرهیزید. بهتر است اطلاعات را کم کم در اختیار کودک قرار دهید.
-
ترس ها و تصورات غلط را شناسایی کنید، به کودک اطمینان خاطر دهید و با او گفتگوهای مداوم داشته باشید.
فراموش نکنید که نیازی ندارد جواب تمام سوالات کودکان را داشته باشید. این موضوع اهمیت دارد که بزرگسالان از مهارت های شنیداری انعکاسی برخوردار باشند. وقتی پاسخ سوالی را نمی دانید، اشکالی ندارد بگویید: «جواب این سوال را نمی دانم اما تمام تلاشم را برای پیدا کردن پاسخ خواهم کرد». احساسات خود را ابراز کنید. خاطرات و افکار خود در مورد عزیز فوت کرده را با کودک در میان بگذارید.
نبایدها در توضیح مفهوم مرگ برای کودک
هنگام برقراری ارتباط با کودک، سعی کنید کارهای زیر را انجام ندهید:
- پیش بردن گفتگو بر اساس یک دستور کار
- سخنرانی کردن
- اجازه ندادن به کودک برای سکوت کردن
- تمرکز بر احساسات و عواطف خود
- ارائه جزئیات پزشکی بیش از اندازه به کودک
همانطور که گفته شد، هرگز از عباراتی ازقبیل «به خواب رفته» یا «به آسمان پرواز کرده» استفاده نکنید. این عبارات، کودک را بیشتر سردرگم می کنند.
جمع بندی
مرگ، واقعیتی است که در زندگی همه انسان ها رخ می دهد. درک این موضوع می تواند برای بسیاری از کودکان دشوار باشد. بسیاری از والدین به دلیل محافظت از فرزندانشان، هرگر در مورد مرگ با آن ها صحبت نمی کنند. این موضوع می تواند درک و تصور غلطی از مفهوم مرگ در کودک ایجاد کند. در نتیجه، توضیح مفهوم مرگ برای کودکان باید به یک روش قابل درک و ساده انجام شود. مطمئن باشید که کودکان با گذشت زمان با قضیه مرگ عزیزانشان کنار می آیند.
ما به شدت توصیه می کنیم والدین همیشه از یک مشاور با تجربه کمک بگیرند. این کار از بروز رفتارهای ناخواسته یا بیان کلمات نادرست به بچه ها جلوگیری خواهد کرد.