با رشد کودک، قد، وزن و شکل او با گذشت زمان تغییر می کند. این یک شاخص واضح از رشد کودک است. تغذیه مناسب و رژیم غذایی متعادل برای رشد سالم کودک ضروری است. هر کودک از نظر رشد، با سایر همسالان خود متفاوت است؛ و رشد آن سالانه با سرعت خاص خودش انجام می گیرد. قد، یکی از جنبه های اساسی رشد کودکان است. والدین و همه ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، اندازه قد کودک را برای ارزیابی رشد او اندازه گیری می کنند. کودک تقریباً هر سال، شش تا هفت سانتی متر رشد می کند. تعادل هورمونی، رژیم غذایی و تغذیه و عوامل ژنتیکی نقش اساسی در قد کودک دارند.
آیا می دانید چه عواملی بر رشد قد کودک تأثیر می گذارد؟
از آنجایی که رشد کودکان بسیار اهمیت دارد و نقش مهمی در سلامت روحی و جسمی آنها در دوره زندگی ایفا می کند، می خواهیم در این بحث درباره عوامل مختلفی که بر قد کودک در حال رشد تأثیر می گذارند، صحبت کنیم. تمامی این نکات، مهم ترین توصیه های تغذیه ای و رفتاری هستند که اکثر متخصصان رشد و بهداشت کودکان به آنها تأکید دارند. اگر به تازگی صاحب فرزند شده اید، این موارد را در سنین خردسالی کودک خود بسیار در نظر بگیرید.
۱- رژیم غذایی و تغذیه سالم
رژیم غذایی متعادل و تغذیه مناسب، نقش حیاتی در رشد و تکامل کودک دارد. رژیم غذایی نامناسب و کمبود غذا ممکن است بر رشد کودک تأثیر منفی بگذارد و در نتیجه، رشد وزن و قد او کاهش می یابد. والدین باید از تغذیه مناسب کودک با مقدار مناسب پروتئین، کلسیم و ویتامین ها اطمینان حاصل کنند.
۲- داشتن خواب مناسب
خواب مناسب و کافی برای رشد و تکامل کودکان ضروری است. بدن کودک در هنگام خواب تمایل به ترشح هورمون های رشد دارد. بنابراین، والدین باید اطمینان حاصل کنند که فرزندشان برای رشد و تکامل بهتر، خواب سالمی داشته باشد. اگر کودک، خواب مناسبی نداشته باشد، رشد او مختلف می شود و به تدریج مشکلات مربوط به سلامتی در کودک ایجاد می گردد.
۳- ورزش کردن
ورزش کردن، نقش بسزایی در رشد کودکان دارد. فعالیت های بدنی و ورزشی به رشد استخوان ها و ماهیچه ها کمک می کند و قد کودک را افزایش می دهد. ورزش به رشد جسمانی او کمک کرده و استخوان های بدن را تقویت می کند. ورزش در فضای باز برای رشد کلی کودک ضروری است.
۴- وضعیت بدنی خوب
وضعیت بدنی خوب، نقش مهمی در افزایش قد کودکان دارد. اگر کودک با کمر خمیده می نشیند و راه می رود، والدین باید مراقب وضعیت بدن کودک باشند. اگر کودک به عقب خم شود، ستون فقرات او به احتمال زیاد کج می شود.
۵-مصرف انواع مکمل های مناسب
والدین باید علاوه بر رژیم غذایی و تغذیه متعادل، مکمل های مناسب را به فرزندان خود بدهند. کودکان به مقادیر مناسب به پروتئین، ویتامین ها و کلسیم نیاز دارند زیرا بدنشان در حال رشد است و به غذای بیشتری نیاز دارد.
۶-عوامل ژنتیکی
ژنتیک، در تعیین قد کودک نقش بسزایی دارد. ژن های مختلفی مسئول اندازه رشد قد بچه ها هستند. کودکان این ژن را از والدین خود می گیرند. ژن ها بر رشد تاثیر می گذارند و همچنین تشکیل هورمون های رشد را در کودکان کنترل می کنند. علاوه بر این، اختلالات ژنتیکی مختلفی مانند سندرم داون و سندرم مارفان، قد کودک را مختل می سازد.
۷- جنسیت کودک
جنسیت عامل دیگری است که بر الگوی قد کودک تأثیر می گذارد. قد پسرها بلندتر از دختر بچه ها است. معمولاً جهش رشد دختران پس از سیکل قاعدگی کاهش می یابد.
۸- هورمون ها
هورمون ها نقش مهمی در تعیین رشد و تکامل کودکان دارند. هورمون ها دستورالعمل هایی را برای تشکیل استخوان به بخش های مربوط به رشد ارسال می کنند. هورمونهای مختلفی که بر رشد کودک تأثیر میگذارند به شرح زیر اند:
هورمون رشد توسط غده هیپوفیز ترشح میشود و رشد و تکامل را کنترل میکند. شرایط سلامتی بدن می تواند بر سطح هورمون رشد در بدن کودکان تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، قد کودک به دلیل عدم تعادل در سطح هورمون رشد تحت تأثیر قرار می گیرد. کودکی که با کمبود هورمون رشد مواجه است، در مقایسه با سایر کودکان، با سرعت کمتری رشد می کند. کمبود مادرزادی هورمون رشد، وضعیتی است که در آن سطح هورمون رشد، نامنظم است.
بهترین انواع رژیم غذایی که به افزایش قد کودکان کمک می کند چیست؟
در ادامه به انواع خوراکی ها و مواد غذایی اشاره می کنیم که به افزایش قد کودکان کمک می کنند:
لوبیا:
لوبیا منبع غنی از پروتئین است. پروتئین به تنظیم هورمون فاکتور رشد، مشابه با انسولین کمک می کند و باعث افزایش قد کودک می شود. لوبیا همچنین سرشار از ویتامین ها و آهن است. آهن به رشد بافت های کودک بسیار کمک می کند.
بادام:
بادام، خوراکی محبوب به عنوان آجیل و میان وعده است؛ بادام حاوی ویتامین و مواد معدنی بسیار بالایی است که به افزایش قد کودکان کمک می کند. ویتامین E بسیار بالایی در بادام وجود دارد که به عنوان یک آنتی اکسیدان و ویتامین محلول در چربی عمل می کند. علاوه بر این، بادام با مهار تشکیل استئوکلاست ها به بهبود سلامت استخوان های کودک کمک می کند.
سبزیجات:
سبزیجات سبز و برگدار مانند اسفناج، کلم و گل کلم منابع تغذیه بسیار بالایی دارند. سبزیجات حاوی ویتامین، آهن، منیزیم و پتاسیم هستند. کودکان، بهتر است ویتامین K را در رژیم غذایی از سبزیجات دریافت کنند. خوردن سبزیجات در وعده های غذایی می تواند به افزایش تراکم استخوان کودکان کمک کند. ویتامین K رشد را در کودکان افزایش می دهد.
گوشت مرغ:
گوشت مرغ، منبع غنی از پروتئین است؛ همچنین دارای مقدار زیادی ویتامین ۱۲B بوده که به رشد قد کودکان کمک می کند. علاوه بر این، تورین، نوعی اسید آمینه است که در گوشت مرغ یافت می شود و به تنظیم استخوان سازی کمک می کند و بر رشد کودک تأثیر می گذارد.
ماست:
ماست منبع بسیار بالایی از پروبیوتیک ها است. پروبیوتیک ها باکتری هایی هستند که برای روده مفید بوده و رشد کودک را بهبود می بخشند. ماست همچنین حاوی مواد مغذی دیگری مانند کلسیم، فسفر و منیزیم است.
تخم مرغ:
تخم مرغ به عنوان منبع اصلی یک تغذیه سالم شناخته می شود و حاوی مقدار بسیار بالایی پروتئین است. یک تخم مرغ بزرگ تقریباً شش گرم پروتئین دارد. همچنین، تخم مرغ حاوی ویتامین، کلسیم و مواد معدنی است. ویتامین D آن به افزایش جذب کلسیم در بدن کمک می کند. پروتئین در تخم مرغ با حفظ سلامت اسکلت بدن، به افزایش قد کودکان بسیار کمک می کند.
ماهی سالمون:
ماهی سالمون حاوی اسیدهای چرب امگا سه است که برای رشد و نمو کودکان بسیار حیاتی می باشد. علاوه بر این، ماهی سالمون حاوی پروتئین، ویتامین و سلنیوم نیز می باشد.
جمع بندی
والدین و فرزندان هر دو در سنین رشد، احساسات شدید از خود بروز می دهند. والدین، اگر فرزندشان خیلی سریع یا خیلی کند رشد کند، بیش از حد نگران می شوند. والدین عمدتاً باید صبور بوده و مراقب رشد و تکامل کودک خود باشند. والدین باید همیشه به فرزندان خود توجه ویژه داشته باشند و به سلامت جسمی، تغذیه و شادابی روان آنها بسیار اهمیت بدهند. تاثیر عوامل ژنتیکی روی قد کودکان قابل تغییر نیست. با این حال، تغذیه سالم، عادات و فعالیت های بدنی بر رشد و تکامل کودک تأثیر می گذارد.