واحد آموزش سرمای شدید زمستان امسال، در کنار بحران کمبود گاز و برق، مدارس کشور را با چالش‌هایی جدی روبه‌رو کرد. مدارس علوی تبریز نیز، به‌عنوان یکی از مجموعه‌های آموزشی پیشرو، برای حفظ ایمنی دانش‌آموزان مجبور شدند آموزش را به‌صورت مجازی ادامه دهند. اما این تصمیم، هرچند اجتناب‌ناپذیر بود، با مشکلات بسیاری همراه شد که نگرانی‌هایی را برای دانش‌آموزان، معلمان و اولیای آنان ایجاد کرد. به‌عنوان کسی که از نزدیک با چالش‌های آموزشی درگیر هستم، می‌خواهم ابعاد این مسئله را بازگو کنم.
یکی از نقاط قوت مدارس علوی تبریز، استفاده از سامانه اختصاصی و پیشرفته بیگ بلو باتن (BigBlueButton) برای برگزاری کلاس‌های آنلاین است. این سامانه، که به‌طور خاص برای آموزش طراحی شده، امکان تعامل بهتر معلمان و دانش‌آموزان، ارائه مطالب با کیفیت بالا و مدیریت مناسب کلاس‌ها را فراهم می‌کند. با این حال، حتی این سامانه نیز نتوانست از تأثیر منفی قطعی نامنظم برق و اینترنت در امان بماند. قطعی مکرر برق در برخی مناطق، دسترسی به سامانه را برای بسیاری از دانش‌آموزان مختل کرد و عملاً کیفیت آموزش را تحت‌الشعاع قرار داد.
مشکلات دبیرستانی‌ها: آزمون‌های نهایی در خطر
این چالش‌ها تأثیر بیشتری بر دانش‌آموزان دبیرستانی داشت که در مقاطع حساس آمادگی برای آزمون‌های نهایی و کنکور قرار دارند. آموزش نامنظم و فاصله‌دار در این مقاطع، آمادگی دانش‌آموزان را کاهش داد و نگرانی آن‌ها و اولیا را دوچندان کرد. بسیاری از این دانش‌آموزان، به‌دلیل عدم پوشش کامل دروس و ناتوانی در حضور هم‌زمان در کلاس‌ها، احساس کردند که از مسیر آماده‌سازی برای آزمون‌ها عقب مانده‌اند.
چالش‌های دانش‌آموزان ابتدایی: افت یادگیری و کاهش تعامل
در مقاطع ابتدایی نیز مشکلات خاصی وجود داشت. دانش‌آموزان این گروه سنی، که نیاز بیشتری به تعامل مستقیم با معلمان دارند، در کلاس‌های آنلاین با مشکلاتی مواجه شدند. کاهش تمرکز، دشواری در یادگیری مهارت‌های پایه و عدم دسترسی به روش‌های مناسب برای آموزش عملی، از جمله مواردی بود که باعث نگرانی والدین شد. همچنین، معلمان ابتدایی مجبور بودند شیوه‌های تدریس خود را به‌طور مداوم تغییر دهند تا بتوانند توجه دانش‌آموزان را حفظ کنند، که این مسئله فشار مضاعفی بر آن‌ها وارد کرد.
نارضایتی معلمان و اولیا؛ فشارهای مضاعف بر نظام آموزشی
معلمان نیز از شرایط موجود ناراضی بودند. علاوه بر فشار ناشی از قطع و وصل مداوم کلاس‌ها، معلمان مجبور بودند بارها مطالب را برای دانش‌آموزانی که به‌موقع در کلاس‌ها حضور نیافته بودند، تکرار کنند. این موضوع نه تنها زمان تدریس را کاهش داد، بلکه باعث شد کیفیت آموزش نیز تحت تأثیر قرار گیرد. از سوی دیگر، بسیاری از معلمان معتقد بودند که آموزش مجازی، به دلیل نبود تعامل چبهره‌به‌چهره با دانش‌آموزان، اثربخشی لازم را ندارد و در برخی موارد، انگیزه و انرژی آن‌ها را کاهش می‌دهد.
اولیا نیز نگرانی‌های بسیاری داشتند. بسیاری از آن‌ها معتقد بودند که آموزش مجازی، حتی با وجود سامانه‌های پیشرفته، نمی‌تواند در شرایط فعلی جایگزین مناسبی برای کلاس‌های حضوری باشد. تعدادی از والدین از این شکایت داشتند که عدم دسترسی مداوم به کلاس‌ها و قطع و وصل اینترنت، باعث شده که فرزندانشان دچار استرس شوند و از روند پیشرفت تحصیلی خود باز بمانند.
چه باید کرد؟
این تجربه به ما نشان داد که حتی بهترین زیرساخت‌ها و سامانه‌ها نیز در صورت نبود شرایط مناسب، نمی‌توانند عملکرد مطلوبی داشته باشند. نیاز به بازنگری جدی در زیرساخت‌های اینترنت، برق‌رسانی پایدار و ایجاد راهکارهایی برای دسترسی آفلاین به محتواها، یکی از اولویت‌های اصلی است. همچنین، باید تدابیری اتخاذ شود که در شرایط بحرانی، برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای مناطق مختلف انجام شود تا عدالت آموزشی حفظ گردد.
با تمام این چالش‌ها، مدارس علوی تبریز همچنان متعهد به ارائه بهترین خدمات آموزشی است. سامانه بیگ بلو باتن و تلاش شبانه‌روزی معلمان و تیم فنی ما، توانستند بسیاری از مشکلات را کاهش دهند، اما شرایط پیش‌آمده در سطح ملی نشان داد که آموزش مجازی نیازمند تقویت همه‌جانبه است. این تجربه بار دیگر اهمیت آموزش به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری ملی را به ما یادآوری کرد و نشان داد که برای عبور از بحران‌ها، نیاز به همراهی، تلاش و بهبود مستمر داریم.
در نهایت، پرسش کلیدی این است که آیا ما به‌اندازه کافی برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده‌ایم؟
