واحد آموزش آموزش محیط زیست که به عنوان آموزش سبز نیز از آن یاد می شود به پرورش ارزش ها و مهارت های لازم برای تحقق اهدافی گسترده در زمینه محیط زیست می پردازد.
همان طور که می دانید نگهداری از محیط زیست، یکی از مهم ترین موضوعاتی است که باید از همان سنین کودکی در ذهن دانش آموزان نهادینه شود. چرا که قرار است خود این عزیزان و نسل های آینده از این محیط زیست به عنوان منابع طبیعی بهره مند شوند. آموزش نگهداری از محیط زیست و گسترش منابع طبیعی با روش هایی مانند درختکاری در روز طبیعت، چند سال است که در سطح کشور مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران با شما صحبت کنیم.
اهمیت آموزش سبز در مدارس ایران
طرفداران محیط زیست در ایران و در سراسر جهان معتقد هستند مشکلات عدیده محیط زیستی قابل حل نمی باشند، مگر اینکه آموزش های درست در این زمینه از همان سنین کودکی با موفقیت انجام شوند.
در سال های اخیر، سازمان ملل متحد نیز به این مهم پرداخته و از تمامی کشورهای عضو ملل متحد دعوت کرده است که در جهت افزایش تعهداتشان نسبت به آموزش سبز تا جایی که می توانند تلاش کنند.
در واقع، محیط زیست به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی توسعه پایدار در نظر گرفته می شود و استفاده از سازوکارهای آموزشی در حفاظت از آن دارای اهمیت بالایی می باشد.
جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران چه رفتارهایی را گسترش می دهد؟
در بسیاری از کشورهای پیشرفته که آموزش سبز در آن ها نهادینه شده است، مردم به شدت به زباله های رها شده در طبیعت، قطع بی رویه درختان، فاضلاب های صنعتی، پخش سموم شیمیایی، حفظ سلامت آب های جاری و رودها و بسیاری از موارد دیگر از این دست حساس هستند. به همین دلیل گاهی شاهد فعالیت آن ها به عنوان حامی محیط زیست هستیم که با روش های مختلف و خلاقانه اهمیت محیط زیست را نشان می دهند.
در این کشورها مردم می‌دانند که خودشان نیز باید تا جایی که می توانند به دولت در حفظ محیط زیست و گسترش منابع طبیعی کمک کنند. مشخص است که چنین حساسیتی یک شبه به وجود نیامده است و هیچ اجباری در کار نیست.
این رفتار تنها حاصل سال ها آموزش درست در بین مردم و به خصوص در مدارس بوده است. بنابراین اگر جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران شناخته شود و نیز به طور صحیح و همه گیر انجام شود، به خوبی می تواند این رفتارها را گسترش داده و تا حد زیادی منجر به حفظ محیط زیست خواهد شد.
جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران چگونه است؟
خوشبختانه چند سالی است که واژه هایی نظیر مدرسه سبز یا آموزش سبز در جهان و همچنین در ایران مطرح شده است. هدف از آموزش سبز، مشخص کردن اهمیت آموزش حفاظت از محیط زیست در مدارس می باشد که در حال حاضر برخی از نهادها در این زمینه گام های عملی بسیار خوبی برداشته اند.
طراحی این مدارس و این آموزش ها به گونه ای است که کاملاً بر اساس اصول صرفه جویی در مصرف انرژی و حفاظت از محیط‌زیست پیش می روند. به عنوان مثال، در این مدارس، دانش آموزان ملزم هستند که در مصرف آب صرفه جویی کرده و تا حد امکان کمتر از حد معمول آب مصرف کنند و یا انرژی برق از منابع قابل تجدید به دست خواهد آمد.
با این شیوه، دانش آموزان به خوبی با زندگی گیاهان آشنا شده و نسبت به حفاظت از محیط زیست خود حساس می شوند. در نتیجه به صورت یک عادت، صرفه جویی در مصرف انرژی را یاد می گیرند. با اینکه آموزش سبز در ایران، حرف تازه ای نیست، اما اجرای آن کار آسانی نبوده و هنوز تعداد مدارسی که این آموزش ها را برای دانش‌آموزان در نظر می گیرند بسیار محدود است.
آموزش سبز در سال ۱۳۸۸ در ایران پیشنهاد شد که متأسفانه در آن سال های ابتدایی مورد استقبال سازمان های دولتی قرار نگرفت. اما حدود چهار سال بعد یعنی در اواخر بهار سال ۱۳۹۲، پیشنهاد مدارس سبز که با نام مدارس جامع محیط زیستی نیز شناخته می شد مورد استقبال قرار گرفت و آموزش و پروش در این زمینه شروع به کار کرد.
اهمیت جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران
متأسفانه با اینکه بسیاری از مسئولان در این زمینه وعده وعیدهای زیادی برای تأسیس مدارس سبز مخصوص آموزش سبز را داده اند، اما تاکنون آن‌چنان که باید و شاید اقدامات لازم انجام نشده است.
اهمیت وجود آموزش سبز در مدارس ایران بسیار زیاد است، زیرا علاوه بر گسترش رفتارهایی مانند صرفه جویی در مصرف انواع انرژی، استفاده از انرژی های نوع، حمل و نقل پاک و غیره در ابعاد اجتماعی و سیاسی نیز تأثیر می گذارد.
متأسفانه اجرایی شدن آموزش سبز به صورت گسترده تنها از طریق سازمان حفاظت محیط زیست ممکن نمی باشد و به طور مستقیم با همکاری متقابل وزارت آموزش و پرورش مرتبط است.
از طرفی، در سال های گذشته، آموزش و پرورش بیشتر بر طرح های هوشمندسازی مدارس تمرکز کرده و از توجه به مباحث مهمی مانند محیط زیست و فرهنگ‌سازی برای حفظ محیط زیست غافل بوده است.
اما در حال حاضر باید مدیران دولتی هم پیمان شوند تا یک برنامه عملی و کامل جهت آموزش سبز در مدارس ایران ایجاد شود و با پایبندی به آن، حفظ محیط‌زیست و گسترش آن از سنین کودکی به فرزندان ما آموخته شود تا هم خودشان و هم نسل های آینده نیز بتوانند از این نعمت های بی نظیر استفاده کنند.
اثرات مخرب عدم آموزش سبز در مدارس ایران
اگر مانند سال های گذشته آموزش سبز به درستی در مدارس ایران اجرا نشود، بیشترین آثار و تبعات این بی توجهی بر روی فرزندان و دانش آموزان این سرزمین نمایان می شود. زیرا در طولانی مدت، خسارت سنگینی از بی توجهی به محیط زیست و از دست دادن آن را متحمل می شوند.
با توجه به اینکه جمعیت دانش آموزان ایران نسبتاً بالا می باشد، با از دست دادن محیط زیست، این فرزندان به خصوص در برابر آسیب های روانی زیادی قرار خواهند گرفت. همچنین کمبود منابع انرژی باعث سخت شدن زندگی فرزندان ما در بزرگ‌سالی و نسل های آینده خواهد شد.
توجه داشته باشید که در آستانه هزاره سوم، موضوع آموزش در جوامع به خصوص آموزش سبز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. در حال حاضر، وضعیت آموزشی بسیاری از کشورهای جهان نیز تحت تأثیر فعالیت ها و اقدامات زیست محیطی قرار گرفته است و در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه دنیا، وجود مدارس سبز و آموزش سبز در مدارس از مهم ترین طرح های آموزشی محسوب می شود.
هنوز جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران به طور صحیح و کامل نهادینه نشده است و بسیار مهم است که مسئولان هر چه زودتر با یک برنامه ریزی صحیح آموزش سبز در مدارس ایران را گسترش دهند.
جمع بندی
آموزش سبز یکی از مهم ترین موضوعات آموزشی در عصر جدید است که باید توجه ویژه ای به آن شود. اگر چه در برخی از مدارس ایران نیز در حال حاضر آموزش سبز انجام می شود، اما جایگاه آموزش سبز در مدارس ایران هنوز به اندازه کافی تثبیت نشده است.
امیدواریم مسئولان در این زمینه زودتر برنامه ریزی های لازم را انجام دهند و آموزش های سبز به صورت گسترده در مدارس ایران انجام شود تا با حفظ محیط زیست و گسترش منابع طبیعی کیفیت زندگی فرزندان و نسل‌های آینده ما بهبود پیدا کند.
